Toplumsal fobi kişinin diğerlerince değerlendirileceği birden çok durumdan daima korkma; aşağılanacağı, utanç duyacağı ya da gülünç duruma düşecek biçimde davranacağından korkma durumu olarak tanımlanmıştır. Toplumsal fobisi olan beşerler toplumsal ortamlarda yahut performans gerektiren durumlarda olumsuz değerlendirilip aşağılanacağı konusunda çok bir kaygı duyarlar. Bu dehşet duyulan ortamlarda çok seviyede kendilerinin farkında olma ve kendilerini eleştirme eğilimleri olan bu şahıslarda kızarma, çarpıntı, terleme ve titreme üzere fizikî belirtiler meydana gelir.
Toplumsal fobisi olan kişi bir topluluk içinde kendisini son derece inançsız hisseder.
Toplumsal fobisi olan kişi birden fazla beşerden oluşan bir topluluk içinde kendisini ziyadesiyle inançsız hisseder, yanılgı yapmaktan korkar, söyledikleri ya da söyleyemedikleri ile ilgili kendisini eleştirir ve cürümler, beşerler ortasındayken nasıl oturduğu, durduğu, baktığı ile ilgili kendi vücut lisanını daima denetim eder, başkalarına berbat bir izlenim vereceğinden kaygılanır, daima kendini izler bir pozisyondadır.
Toplumsal fobiye yol açan travmatik yaşantılar
Toplumsal fobiye yol açan esas birtakım travmatik yaşantılar olduğunu görürüz. Büyükler tarafından ayıplanmak, utandırılmak, eleştirilmek yarattıkları ruhsal travma nedeni ile ileriki yaşlarda toplumsal fobi oluşmasında tesirli rol oynarlar. Çocukluk ve ergenlik devri boyunca ebeveynlerin ve öbür büyüklerin gereğince irtibat kurmadığı ve etkileşime girmediği şahıslarda de özgüven düşer ve toplumsal fobi gelişme ihtimali yükselir. Çocukluk devrinde öbür çocuklar tarafından dışlanmaya, küçük düşürülmeye, fizikî ve duygusal tacize, alay edilmeye maruz kalan şahıslarda de toplumsal fobi ortaya çıkma mümkünlüğü yüksektir.
Kimi şahıslarda bu olumsuz etkileşim tecrübelerinden fazla toplumsal etkileşim pratiğinin kâfi olmaması da toplumsal ortamlarda tasa ve dehşet yaşanmasına neden olur; yani küçük düşürülme ya da aşağılanma üzere travmatik tecrübeler olmasa da çeşitli nedenlerden ötürü (örneğin, ebeveynlerin ilgisizliği, ihmali, çok kollayıcı olmaları, çocuğu toplumsal etkileşime gereğince teşvik etmemeleri gibi) gerekli toplumsal etkileşim pratiğini yapamamış, toplumsal etkileşim marifetini kazanamamış ve içe dönük bir yapı geliştirmiş çocuklarda da ileride toplumsal fobi gelişmesi ihtimali yüksek olur.
Toplumsal Fobi’nin Tedavisinde EMDR Psikoterapisi
Bilhassa çocukluk ve ergenlik dönemlerindekiler olmak üzere geçmiş periyotta yaşanmış olan küçük düşürülme, aşağılanma, hor görülme, alay edilme, dışlanma üzere travmatik ve gerilim veren tecrübeler sonucu ortaya çıkan ve beynimizin limbik sistem bölgesinde biriken korku, endişe ve utanma üzere hisler, endişe hissinin denetiminden sorumlu amigdala organındaki çok aktivasyon ve kimyasal dengesizliğin nedeni ve sorumlusudur.
EMDR çalışmasında toplumsal fobiye neden olan geçmiş olumsuz tecrübeler tespit edilerek çalışılır. Yapılan EMDR çalışması ilerledikçe toplumsal ortamlarda bireye hakim olan korku, dehşet ve utanma üzere hislerin kademe kademe azalarak ortadan kalktığı görülmektedir.
