Şartsız sevgiyle ebeveynlik

Şartsız sevgiyle ebeveynlik; çocuğunuzun nasıl davrandığına, ne kadar başarılı olduğuna, ne kadar terbiyeli durduğuna yahut gibisi ölçütlerine bağlı olmadan; onu ‘sadece’ severek yaptığınız ebeveynlik çeşididir. Çocuklar, güzel ve sağlıklı bir biçimde yetişebilmek için ebeveynleri tarafından şartsız sevilmeye muhtaçlık duyarlar. Böylesine sevgi alan bir çocuk, içinde bulunduğu durum ne olursa olsun, uygun insan olduğunu düşünmeyi sürdürebilir. Bu temel ihtiyaç karşılandığında, öbür bireyleri de kabullenmekte ve onlara yardım eli uzatmakta özgür olur.

Ebeveynlere sorduğumuzda; elbette çocuklarını “koşulsuz” sevdiklerini söyler; hatta problemli bulunan stratejileri kullanmalarına rağmen sevgilerinin şartsız olduklarında diretirler.

Ben, çocuğumun uygunluğu için bu türlü davranıyorum.

kelamını ebeveynlerden sıklıkla duyarız. Lakin burada kıymetli olan ebeveynlerin çocukları için besledikleri hisler değil, onların bu hisleri nasıl deneyimlediği ve kendilerine karşı tavırları nasıl değerlendirdikleridir. Onların güzelliği için yaptığınızı düşündüğünüz birçok davranışta çocuğunuzun hissettiği sevgiye kulak vermelisiniz.

Çocuğunuzun Hissettiği Sevgi

Çocuğunuzun uygun gördüğünüz davranışları yaparak ve belirlediğiniz standartları tutturarak sevginizi kazandığı ebeveynlik tipine “koşullu sevgiyle ebeveynlik” denir. Şartlı sevgiyle ebeveynlikte; çocuğunuza gösterdiğiniz ilgi ve sevgi seviyesinin çocuğunuzun davranış yahut hareketlerine bağlanması vardır. Şayet ebeveynlikte sevginiz, çocuğunuzun yaptıklarına bağlıysa; çocuğunuzun duygusal istismara uğraması, terk edilme/sevilmeme tasası yaşaması ve düşük öz hürmet geliştirmesi olağandır. Mevzuyla ilgili dünyaca ünlü psikoterapist Carl Rogers’ın çok kıymetli bir açıklaması bulunur: “Koşullu sevgiyle büyütülen şahıslar, paha verilmeyen taraflarına sahip çıkmıyor; hatta inkar ediyorlar. Sonunda da, sırf muhakkak biçimlerde düşündüklerinde yahut hareket ettiklerinde kıymetli olduklarına inanıyorlar.”

Artık sizlerden şunu rica ediyorum; kendinizi kısa müddetliğine şartlı sevgiyle büyütülen bir çocuğun yerine koyun: “Uslu durduğunuzda, kelam dinlediğinizde, yalnızca ebeveynlerinizin dediklerini yaptığınızda sevildiğinizi düşünün. Daha çok beğenilmek için daima onların istediği üzere davrandığınızı; hatta o denli davranmadığınızda sizi bırakıp gitmelerinden korktuğunuzu hayal edin.” Sizce kendinizi kısa müddetliğine yerine koyduğunuz bu çocuk, ebeveynleri tam zıddını söylese de şartsız sevildiğine inanıyor mudur? Pekala bu çocuğun, kendi ebeveynleri bile onu şartsız sevmiyorsa diğerlerinin kendisini o denli sevebileceğine dair inancı kalmış mıdır? Mutluluğa, hatta sevgiye bile karşılıksız sahip olunamayacağını öğrenmemiş midir?

Ebeveynlikte sevgiyi kullanarak çocukları ‘kontrol etme’ ve hatta disiplin etme aracı olarak; maalesef sıklıkla “sevgiyi geri çekme” usulleri kullanılmaktadır. “Koşulsuz Ebeveynlik” kitabının müellifi Alfie Kohn; çocuk yetiştirirken ödül ve cezaların terk edilip sevgi ve akılcılığa yönelmenin hakikat olduğundan bahsederken sevgiyi geri çekme/esirgeme formüllerinden de detaylarıyla bahsetmektedir. Haydi gelin, ebeveynlikte sevginin geri çekilip esirgenmesi metotlarına biraz daha yakından bakalım.

Ebeveynlikte Sevgiyi Geri Çekme

Sevginin geri çekilip esirgenmesi, farklı biçimlerde ve yoğunluklarda uygulanmaktadır. Bir uçta, ebeveynlerin sevgiyi yavaşça geri tutması vardır, burada ebeveynler çocuklarına tahminen de farkında bile olmadan daha soğuk ve aralı davranır; öbür uçta ise daha direkt tabirler yer alır.

“Böyle yaptığın vakit seni sevmiyorum.”

“Eğer hoşlanmayacağım şeyler yapmaya devam edersen sana ilgi göstermeyeceğim; hatta burada yokmuşsun üzere davranacağım.”

“Böyle yapmaya devam edersen seni bırakıp gideceğim.”

“Git odana, orada ağla!”

Üstte birkaç adedini sıraladığım ve daha birçok örneği olan bu cümleler, ebeveynlikte bir uçtan öbür uca sevginin geri çekilip esirgendiğine işaret eder. Ebeveynler bazen çocuklarına rastgele bir karşılık vermeyerek, daha doğrusu onları görmezden gelerek; bazen çocuklarıyla ortalarına bir çeşit fizikî uzaklık koyarak sevgilerini geri çekerler. Bazen de sevgiyi geri çekerken; itaati ödüllendirip itaatsizliği cezalandırarak bunu yaparlar. Klinik ve gelişimsel psikoloji profesörü Martin Hoffman: “Sevgiyi geri çekme, çocukta ebeveyninin sevgisini yitirme olasılığından ileri gelen tasayı doğurur.” der. Ebeveynler, sevgiyi ne kadar mühletle geri çektiklerini bilseler bile çocukları bunu bilmeyebilir; zira tümüyle ebeveynlerine bağımlı ve ebeveynlerinin davranışının süreksiz tabiatını idrak edecek tecrübeden ve vakit kavramından mahrumdurlar. Araştırmalar; sevgiyi geri çekmenin en sarsıcı uzun vadeli tesirinin “korku” olduğunda maalesef hemfikirdir.

Sonuç olarak gerçek şu ki; üstte bahsedilen tanınan disiplin (!) tekniklerinin hepsi, sevgiyi geri çekmenin öteki çeşididir. Şimdiye dek hiç bu türlü düşünmemiş olabilirsiniz. Çocuğunuzun berbat davranışlarının sevginizi azaltmadığında da üsteleyebilirsiniz. Lakin buradaki kıymetli nokta; daha evvel de belirttiğim üzere sizin niyetiniz değil, olanı biteni çocuğunuzun nasıl gördüğüdür.

Psikoterapist ve çok kıymetli ebeveynlik kitaplarının müellifi Isabelle Filliozat: “Çocukların ‘eğitilmeye’ değil, onlara ‘eşlik edilmesine’ gereksinimleri vardır.” der. Bu kelamın ışığında ben de ebeveynliği bir yol; hatta seyahate benzetirim. Bu seyahatte bize bazen çiçekler, bazen taşlar; bazen düzlükler bazen de tümsekler eşlik eder. Yol boyunca umutlanırız, yoruluruz, dinleniriz, zorlanırız. Yol ayrımları olur, vedalaşırız. Bazen de kendi çocukluğumuzun sokağından geçer, yine büyür; büyütürüz. Hiç elbet ki; bu seyahat hem çok güç hem de çok keyiflidir. Yol bizi nereye götürür bilinmez; lakin “önemli olan varmak değil, yolda olmaktır.” Yolda olurken yanınıza şartsız sevginizi almayı unutmayın olur mu? Hepinize yeterli seyahatler.

Uzman Ruhsal Danışman Ece ŞAHİN

steroid sipariş

Please follow and like us: