Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), insanların obsesyon ismi verilen daima tekrar eden niyetlere sahip olması ve bu fikrin kendisini rahatsız etmesinden dolayı, ekseriyetle rahatlamak gayesiyle ritüel yahut kompulsiyon ismi verilen daima tekrar eden davranışlarda bulunmasıyla karakterize bir durumdur. Kişinin zihninde uzaklaştıramadığı fikir, fikir ve dürtüler, kişinin isteği dışında gelişir. Kişi bunları mantık dışı olarak değerlendirse de düşünmekten kendini alamadığı için ağır problem yaşayarak huzursuzluğa ve münasebetiyle anksiyeteye sahip olur. Obsesyonların yarattığı huzursuzluğu ve badireyi ortadan kaldırmak emeliyle da yineleyici davranış ve zihinsel hareketler geliştirir.
Obsesif kompulsif bozukluğun belirtileri nelerdir?
– Kirlenme korkusu
– Sistemli ve simetrik olma
– Kendisini yahut sevdiklerinin ziyan görmesine ilişkin niyetlere kapılma
– Diğerlerinin dokunduğu objelere dokunamamak
– Objeler tertipli olmadığında gerilime girme
– El sıkışmaktan rahatsızlık duyma
– Daima el yıkama
– Çok paklık takıntısı
– Mikroplardan korkma
– Daima duş alma isteği
– Daima bir şeyleri denetim etme muhtaçlığı duyma
– Bir şeyleri sayma
– Kilitlendiklerinden emin olmak için kapıları tekrar tekrar denetim etme
– Kapalı olduğundan emin olmak için ocağı tekrar tekrar denetim etme
– Muhakkak kalıplarda sayma
– Bir duayı, kelimeyi yahut ifadeyi içten içe tekrarlamak
Obsesif kompulsif bozukluk nedenleri nelerdir?
Çevresel faktörler: Kişinin toplumsal ve aile etrafında yaşadığı gerilim sağlıksızlığın gelişimini tetikleyebilir. Şahısta var olan sağlıksızlık hafifi semptomlarla seyrederken belli çevresel faktörler sağlıksızlık semptomlarını arttırabilir. Cinsel taciz, kişinin hayatında esaslı değişikliklere sebep olan evlilik, taşınma, çocuk sahibi olma üzere faktörler obsesif kompülsif nedenleri ortasında sayılabilir.
Biyolojik faktörler: Karmaşık bir yapıya sahip olan beyin, olağan işlevlerini devam ettirebilmek için nöron ismi verilen hudut hücrelerine muhtaçlık duyar. Elektrik sinyalleri ile bağlantı kuran nöronların birbirleriyle bilgi alışverişini sağlayan kimyasallar nörotransimitterlerdir. Bu transmitterler ortasında yer alan seratonin düzeyindeki düşme obsesif kompülsif bozukluğun gelişimine neden olabilir.
Obsesif kompulsif bozukluk nasıl tedavi edilir?
OKB kendi kendine geçmez, bu yüzden tedavi edilmesi kıymetlidir. En âlâ tedavi tekniği ilaç ve bilişsel davranış terapisidir. Kronikleşme yani müzmin hale gelme mümkünlüğünün yüksek olması tedavinin kıymetini arttırmaktadır. Erken teşhis her vakit tedavi müddetini kısaltır.
İlaç tedavisi: Bilhassa serotonin sistemi üzerinde tesirli olan ilaçlar OKB tedavisinde epey yaralı olmaktadır. Serotonin Geri Alım Engelleyiciler ismi verilen bu küme ilaçlar OKB tedavisinde yaygın ve başarılı halde kullanılmaktadır. Tedavinin birinci günlerinde hafif bulantı, baş ağrısı, uyku bozukluğu, midede huzursuzluk üzere süreksiz yan tesirler ile sağlıksızların birçoklarının lisana getirmeye çekindikleri cinsel yan tesirler görülebilir. Fakat bu küme ilaçlar çoklukla sağlıksızlar tarafından çarçabuk kullanılan ve kullanımları sırasında bir sorun yaşanmayan ilaçlardır.
Davranış terapisi: Obsesif sağlıksızlar tasa verici kanılar ile bu kanılardan kaçarak ve kaçınarak başa çıkmaya çalışırlar. Ne var ki niyetlerden kaçmaya çalıştıkça bu kanılar daha da artmakta ve böylece kısır bir döngü oluşmaktadır. Davranış tedavilerinde emel sağlıksızyı dert veren ve telaş oluşturduğu için kaçma ve kaçınma davranışlarına neden olan düşüncelerle [obsesyonlar] karşı karşıya getirmek ve bu karşılaştırmanın oluşturduğu tasayı azaltmak için devreye giren tekrarlayıcı davranışları engellemektir.
