-Bu memlekette meczup bal yok mu diye sordu bölgeye hiç de yabancı olmayan “işgüzar” hekim?
-Hocam, bizdeki komar çiçeklerinde meczup bal bulunmaz. O meczup bal öteki bir çiçekte olması lazım.
Meczup bal zehirlenmesi, Karadeniz bölgesinde yetişen halk lisanında Komar olarak bilinen Orman Gülü ya da Mor Ağu ( Rhododendron ) çiçeklerinden üretilen ve “grayanotoksin” denen toksini içeren balın tüketilmesiyle ortaya çıkar. Beşerde zehirlenme belirtileri; alınan ölçü artıkça daha şiddetli olur ve birkaç dakika ile iki üç saat içerisinde görülmeye başlar. Birinci belirtiler, tükürük salgılarında artış, kusma, ağız etrafı, kol ve bacaklarda uyuşmadır. Tipik zehirlenme tablosu; kalp iletim ve ikaz sisteminde bozukluk yaparak bradikardi denilen kalp ritim yavaşlamasına hatta durmasına neden olmaktadır.
Literatüre şiddetle direnen sıhhat çalışanı; 15 yıldır Tonya da taş çatlasa bir ya da iki kere meczup bal çarpması gördüğünü de ekliyor.
Tabip vakti geri büküyor ve 1993 yıllarına geri dönüyor. Giresun ili Tirebolu devlet sağlıksıznesi acil servis anılarına dalıyor bir an. Bilhassa bal mevsimi, neredeyse her nöbette bir mecnun bal olayı gördüğünü hatırlıyor.
Tirebolu ile Tonya ortasında enlem sınırı üzerinde 40 kilometre ya var ya yok. Vadiler tıpatıp birebir, dereler tıpkı, bitki örtüsü birebir, suyu tıpkı, havası tıpkı, orman gülü bile birebir.
Nasıl olur o vakit bu yaman çelişki diye soruyor havsala? Neler oluyor Karadeniz dağlarında!
Telefona sarılıyor. Tirebolu’da da 20 yılda çok şey değişmiş. Mecnun bal olayları görülmeyecek kadar azalmış.
O vakit değişen her ne ise doksanlardan sonra olmuş olmalı. Kelam konusu tarihler, cunta aklının kalıntılarının eseri sıhhat siyasetlerinin bir sonucu olarak dayatılan iyot çılgınlığının başladığı yıllar.
Tiroid organının yavaş çalışması denilen “hipotroidi” sağlıksızlığının yaygın görüldüğünü belirten raporların yayınlanmasının akabinde tuzlara basılan iyot sayesinde, Karadeniz dağlarında bilinen ve hissedilen her şey hızlanmış.
Kalp atımları da öyle!
Yüksek tempoya ulaşmış kalpleri ile ahali artık mecnun bala direnç kazanmış.
Cin fikirlilik almış başını yürümüş.
Etraf ve Toplum sıhhatini ilgilendiren bütün raporlar süratli bir formda ak pak olmuş.
Ne endemik guatr kalmış ne mecnun bal çarpması!
Mesela kan basıncı yüksekliği denilen “Hipertansiyon” oranları bir oldukça hızlanmış!
Sıhhat iktisadı ise; bu sürate ayak uydurmakta geç kalmamış.
Son on yılda yıllık 3 milyardan 70 milyara tavan yapmış!
