İnsan biyokültürel ve sosyokültürel bir varlıktır. Çocuk doğumundan itibaren toplumla biraradadır. Birinci evvel bu toplum küçükken, vakitle genişleyip büyür. Bu toplumda sağlıklı bir birey olarak yetişebilmek için çocukluk devrindeki gelişim çok kıymetlidir.
Erken çocukluk devri çocuğun duygusal, fizikî, bilişsel ve toplumsal gelişimi üzere bir çok alanda değerli bir yere sahiptir. Yapılan araştırmalar bilhassa 6 yaşına kadar olan periyodun ehemmiyetini vurgulamaktadır. Bu periyotta çocuklar kaliteli şahsî bakıma ve öğrenme imkanlarına tabi tutulmalıdır. Çocuk doğumundan itibaren öğrenmeye başlar. Erken yaşta sunulan kaliteli bir eğitimin çocuğun hayatında uzun vadeli bir tesire sahiptir. Mesela, konuşma gelişimi çocuğun hayatının her alanında tesirlidir. Karşılıklı konuşma ve kitaplarla çocuk kelimeyi daha âlâ idrak eder ve kullanır. Kreş ve anasınıfı üzere okul öncesi eğitim veren yerler çocuğa daha keyifli bir öğrenme ortamı sunarlar. Bunun yanısıra, oyun çocukların öğrenme ve duygusal gelişiminde önemilidir. Oyun, çocuklara toplumsal yetenek ve beşerlerle bağlantıya geçme tecrübesi kazandırır. Kıymetleri, etikleri geliştirir. Kesme, yapıştırma, boyama üzere etkinlikler çocukların motor hünerlerini geliştirir. Oyunlar aracılığıyla çocuklar düşünmeyi, akıl yürütmeyi, sorun çözmeyi ve yaratıcılık yeteneklerini ortaya çıkarır.
Piaget; çocukların nesnelere, objelere farklı fonksiyonlar, vazifeler yüklemesini ”pretend play” olarak isimlendirir. Mesela, bir çocuk, su şişesini telefon üzere kullanabilir. Piaget, bunun çocuğun kendisini söz edebilmesine ve hayatındaki olayları yorumlayabilmesine imkan sağladığını söyler. Ayrıyeten bunu içeren oyunlar, çocuğa hislerini kullanmasını, toplumsal yeteneklerini geliştirmesini ve varlıklı bir hayalgücü sağlar. Özel kurallara sahip oyunlar, çocuklara birlikte hareket etmeyi, birbirini anlamayı ve mantıklı düşünmeyi öğretir.
Yaklaşık 50 yıldır araştırmacılar okul öncesi eğitimin çocuğun gelişimi üzerindeki tesirini araştırmaktadır. Yapılan araştırmalar okul öncesi eğitimin, çocuğun sosyoekonomik gelişimi, okul başarısı ve bilişsel gelişimi üzerinde tesirli olduğunu göstermiştir. Ayrıyeten akıl sıhhati üzerindeki olumlu tesiri de gözlemlenmiştir. Toplumsal yetenekleri geliştiriken, sınıf tekrarını, okul sorunlarını ve özel eğitim gereksinimini en aza indirdiği görülmüştür.
Tulsa’da yapılan bir araştirmaya nazaran Head Start’ın (Amerika Birleşik Devletleri’nde düşük gelirli ailelerin çocuklarına sağlanan okul öncesi eğitim programı) okuryazarlık, matematik, bilişsel yetenekler ve lisan gelişimi üzerinde büyük tesiri olduğu bulunmuştur. Perry Study olarak isimlendirilen öteki bir çalışma da okul öncesi eğitimin IQ üzerinde tesirine rastlamazken, ortaokuldaki muvaffakiyet testlerinde kalıcı tesirini bulmuştur. Ayrıyeten okul öncesi eğitimin çocuk yaşta cürüm sürece oranını azalttığı, özel eğitim gereksinimini aza indirdiği ve okuldaki muvaffakiyetini artırdığı gözlemlenmiştir.
Daha bir çok çalışma yeterli dizaynlanmış bir okul öncesi eğitimin çocuğun gelişimi üzerinde tesiri olduğunu kanıtlamıştır. Kimileri okul öncesi eğitimi başkalarıyla karşılaştırmıştır; okul öncesi eğitim alanlar, konut dışı çocuk bakımı alanlar ve okul öncesi eğitim almayanlar. Okul öncesi eğitim çalışmalarının tahlillerine nazaran , okul öncesi eğitimin çocukların bilişsel gelişimi üzerinde tesiri olduğu gösterilmiştir.
Okul öncesi eğimin kıymetini vurgulayan bir çok çalışma ışığında Avustralya hükümeti 2008-2009 yıllarında, okula başlamadan evvel çocukların okul öncesi eğitim almasını mecburî kıldı. Ayrıyeten, Amerika’da ”Okul Öncesi Eğitimin Tesirli Kuralları (EPPE)” olarak bilinen uzun periyodik araştırmanın sonucunda çocuk ne kadar kaliteli bir eğitim alırsa lisan gelişiminin o kadar âlâ olduğu ve ayrıyeten okul öncesi eğitime erken başlamanın istatistiksel olarak erken okuryazarlık marifetinde, motor davranışların gelişiminde , bilişsel yeteneklerin, konuşma ve lisan, çalışan hafıza, toplumsal gelişim ve davranış gelişiminde büyük bir tesire sahip olduğu gözlemlenmiştir. Bunlar çocuğun, okul ömrüne hazırlanmasını ve onu daha rahat yürütmesini sağlayan özelliklerdir. Erken ve kaliteli bir okul öncesi eğitimle edinilen sonuçlar daha yeterli ve tesirlidir. Amerika’daki siyaset, okul öncesi eğitim için 4 yaş altındaki çocuklara erişmeyi hedeflerken, dezavantajlı bölgelerde büyüyen çocuklara bunun için daha fazla imkan sunmaktadır.
La Greca, çocukların akranları tarafından kabul görmesinin hayatları üzerinde çok büyük tesiri olduğunu savunur. Bu etapta kaynaşma ve beşerlerle irtibata geçebilme çok değerlidir. Çocuklar 2-6 yaş devrinde toplumsallaşmaya başladığı için, toplumda nasıl davranacağını öğrenmeye başlar. Oyun oynamayı, oyuncağını paylaşmayı, karşılıklı konuşmayı öğrenmesi sorun çözme yetisinin gelişmesini sağlamaktadır.
Özetle, çocuklarınızı kaliteli bir okul öncesi programına tabi tutmak ilerde onların hayatı boyunca istifade edecekleri bir yatırım olacaktır.
