Kalp sıhhati hakkında yanlışsız bilinen yanlışlar

admin Ağustos 25, 2022

0 13 3 dakika okuma süresi

Kalp-damar sağlıksızlıkları dünyada en fazla mevte sebep olan sağlıksızlıkların başında geliyor. 29 Eylül Dünya Kalp Günü’nde Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak, yanlışsız bilinen yanlışları 10 unsurda anlattı…

Kalp krizi belirti verir
Çoğu vakit kalp krizinin birinci belirtisi kalp krizinin kendisidir. Sağlıksızların büyük kısmı daha evvelce hiçbir şikayeti yokken, ani bir göğüs ağrısı ya da baskı hissiyle karşımıza gelir. Elektrokardiyogram ve kan testiyle kalp krizi (miyokard enfarktüsü) teşhisi konulur.
Kalp krizinin tek bulgusu göğüs ağrısıdır
Göğüste ağır bir yük binmesine benzeyen baskı üslubunda ve eforla alakalı ağrı kalp krizi için tipik olsa da şikayetler çok değişik biçimde olabilir. Bilhassa ağır bir yemek sonrası hazımsızlık, midede gaz varmış soda içince yahut gaz çıkarınca rahatlayacakmışsınız hissi; sol kolda uzunluklu boyunca ağrı ve uyuşukluk; damağa vuran ağrı ve boğulma hissi; ani nefes darlığı, soğuk terleme, halsizlik üzere belirtiler de kalp krizi anında görülebilir. Sağlıksızlar birden fazla vakit bu şikayetlerle mide hekimine yahut akciğer sağlıksızlıklarına başvurabilirler. Gecikmiş teşhis, kalp damar tıkanıklıkları için hayati olabilir.
Basit tetkiklerle kalp damarı tıkanıklığı tespit edilebilir
Birçok sıhhatsiz rutin check-up testleriyle kendisinde kalp sağlıksızlığı olmadığını düşünür. Lakin kalp damarlarını görmenin tek yolu anjiografidir. Kalp ekokardiyogramı, efor testi, hatta kalp sintigrafisi daima direkt olmayan testlerdir ve kalp adelesini gösterir. Bir kriz anında değilseniz yahut kriz geçirmemişseniz, her şey olağan çıkabilir. Risk faktörleri çok fazla ve şikayetler çok tipikse direkt anjiografi yapılabilir. Kararsız kalınan fakat kuşkulu bireylerde kalp damarlarını görüntülemek için sanal anjiyo (tomografi anjio) erken teşhis için yararlıdır.
Kalp krizi kaçınılmaz bir şeydir
Kalp damar sağlıksızlıkları genetiktir ve ailenizde, birinci derecede yakınlarınızda görüldüyse sizde de olma mümkünlüğü çok yüksektir. Lakin muhtemel berbat sonuçları ötelemek ve erken teşhisle tam tedaviye ulaşmak sizin elinizde. Kalp damar sağlıksızlıklarının önlenebilir en kolay yolu sigara içmemektir. Aile öykünüz varsa ve sigara içiyorsanız erken yaşta kalp krizi adayısınızdır. Bilhassa 35-40 yaş sonrası kalp denetimleri hayat kurtarıcı olabilir. Uygun tedavi edilen yüksek tansiyon, şeker sağlıksızlığı (diyabet), kolesterol yüksekliği sizi kalp krizinden korur. Unutmayın; erken teşhis hayat kurtarır.
Benim tansiyonum düşmez, ben bu tansiyona alışığım
Yüksek tansiyon sigaradan sonra damar tıkanıklığına en fazla sebep olan durumdur ve tedavi edilebilir. Siz, tansiyonunuz yüksekken tedavi olmazsanız yahut haberiniz olmazsa, bir müddet sonra şikayetleriniz geçer, alışırsınız. Lakin damarlarınız alışmaz. Tansiyonunuz kesinlikle 12/8 civarı ve 14/9 altı olmalı. Kalp hekiminizin tansiyon canavarına karşı kullanacağı çok silah (ilaç) var, kesinlikle düşer merak etmeyin!
Kalp damarımda darlık var, anjio ve stentle herşey tedavi olabilir
Kalp adalesini besleyen üç ana damarın üçünde de darlık var ve bilhassa şeker sağlıksızsıysanız by-pass cerrahisi sizin için mutlak tahlildir. Stent ile kaybedilen vakitte hem kalp adelenizi yorar ve kalp yetmezliği sağlıksızsı olursunuz; hem de ameliyat olmaya karar verdiğinizde daha riskli ve verimsiz bir ameliyat olursunuz. Hangi tedavinin sizin için daha düzgün olacağını bir kalp ekibi belirlemeli. Kardiyolog ve kalp cerrahı birlikte karar vermeli.
Stent mi by-pass mı? “Anjio ile yönetim ederim”
Anjio sonrası by-pass ameliyatı önerilmiş bir kişinin vereceği en yanlış karşılık budur… Ameliyatı erteleyerek sorunu içinden çıkılmaz bir noktaya getirirsiniz. By-pass cerrahisi anjio ile damar açılmasından büsbütün farklı bir süreçtir. Ameliyatta tıkalı damar açılmaz, bütün tıkanıklıkların ilerisine yeni bir damar dikilir. Ben bunu ana yolda trafik sıkışınca yan yoldan tıkanıklığın ilerisine geçmeye benzetiyorum. Böylelikle ileride de oluşabilecek by-pass öncesi darlıklara tahlil bulmuş oluyoruz. By-pass cerrahisi yarım asırdan uzun bir müddettir muvaffakiyetle uygulanmakta ve her bilimsel çalışmada anjio ile damar açmadan daha üstün görünmektedir.
By-pass cerrahisi çok riskli ve büyük, hayatıma motamot devam edemem
By-pass cerrahisi yeni yüzyılına girdi, artık ‘Mini By-pass’ var. Göğüs kemiğini açmadan, bacakta hiçbir yara izi olmadan tıpkı ameliyatı olmak mümkün. Kalp sağlıksızlıkları latifeye gelmez, öncelikle açık bir cerrahi ile birebir işi yapmamız gerekir. ‘Mini Bypass’ta kalbin hangi damarına ve kaç tane damar by-pass yapmamız gerekiyor ise birebirini kapalı yapıyoruz. Sağlıksızlar bir gün ağır bakımda kaldıktan sonra 4. gün meskene çıkıyorlar. Göğüs kemiği açılan bir sağlıksızda iki ay otomobil kullanmak ve yan yatmak mümkün değilken, ‘Mini By-pass sonrası sağlıksızlar sağlıksızneden otomobilini sürerek çıkıyor. Ameliyat sonrası on gün içinde iş ve toplumsal hayatına dönebiliyor. Bilhassa genç yaşta ameliyat önerilen ve iş ve toplumsal hayatından kopmak istemeyen yahut ameliyatı yaşı, akciğer durumu, şeker sağlıksızlığı, çok kiloları nedeniyle riskli bulunan şahıslar bu kapalı usulden en çok yarar görenler.
Kadınlarda kalp damar tıkanıklıkları daha az görülür
Eskiden kalp-damar tıkanıklıkları yalnızca erkeklerde görülür, kadınlık hormonları korur diye düşünülürdü. Lakin günümüzde bayanlar ne keyifli ki erkeklerle tıpkı işleri yapmakta lakin maalesef ki birebir kalp damar risklerini almaktalar. Bilhassa menopoz sonrası ve ailede kalp sağlıksızlıkları olan bayanlar erkeklerle birebir risklere sahip. Onlarda da cerrahi en uzun ömürlü tahlil. Bayan sağlıksızlarda bütün ameliyat izleri göğüs altında kaldığı için ayrıyeten bir kozmetik üstünlüğü de var. İlerleyen yaşlarda kemik erimesi daha fazla olduğu için, kemiğe hiç dokunmadığımız bir cerrahi çok kıymetli.
Bütün kalp ameliyatları kapalı yapılamaz
Bütün kalp ameliyatları göğüs kemiğini kesmeden kapalı olarak yapılabilir. By-pass ameliyatlarında sol göğüs hizasından yapılan 4 cm’lik bir yerden ve bacakta hiç bir iz bırakmadan bütün damarları tedavi etmek mümkün. Kalp kapak ameliyatları da sağ göğüsten 4 cm’lik küçük kesilerle gerçekleştirilir. Mitral kapak tamiri ya da değişimi, triküspit kapak, aort kapak ve aort genişlemesi, kalp deliği, kalp tümörleri tamamı buradan kapalı yapılabilir. Bazen hem kapak, hem bypas ameliyatı birlikte gereken sağlıksızlarımız oluyor ki onları da iki taraflı küçük kesilerle lakin göğüs kemiğini açmadan tedavi ediyoruz.