HPV ya da human papilloma virüsü, cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyonlardan biridir. HPV enfeksiyonları ekseriyetle belirti vermez ve bu sebeple yakalanması güçtür. Sistemli muayene ve denetimler, erken teşhis ve tedavi için aşıdan sonra en tesirli yoldur.
HPV tanısı, standart genital muayene ve pap smear testleri yoluyla konur. HPV’nin kanser yapan (yüksek riskli) ve siğil yapan (düşük riskli) tipleri mevcuttur. Virüs bir sefer alındığında büyük olasılıkla bağışıklık sistemimiz sayesinde bedenden temizlenecektir. Lakin bazen bu temizleme gerçekleşemez ve yıllarca bedenimizde kalmaya ve sağlıksızlık yapmaya devam eder. HPV enfeksiyonunun ilaçla tedavisi bulunmamakla birlikte bu enfeksiyonu önlemek tekrar de mümkündür. Yaklaşık 15 yıldır HPV enfeksiyonundan korunma gayeli HPV aşıları kullanılmaktadır.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Bayan Sağlıksızlıkları ve Doğum kısmından, Prof. Dr. Behiye Pınar Göksedef, HPV aşısı hakkında merak edilen soruları cevapladı.
Kimler HPV aşısı yaptırmalı?
HPV aşılanması 11-12 yaşındaki kız ve erkek çocuklarına önerilir, lakin 9 yaşından itibaren aşılama yapılabilir. Bu yaşlarda aşılama yapılsa da gelecekte HPV enfeksiyonu ile bağlantılı kanserlere karşı koruyuculuk gösterecektir. 26 yaşına kadar olan genç erişkinler önerilen yaş aralığında aşılamaya başlamamışsa, ya da başlayıp tamamlamışsa aşılanabilirler.
HPV Aşısı ne vakit ve kaç doz vurulmalı?
İlk doz 11-12 yaşlarında olmalıdır. Aşılama 15 yaş altında başlandı ise 2 doz kafidir. Bu dozlar 5 ay aralıklı yapılmalıdır. Lakin 15 yaş üstündeki genç erişkinlerde ve bağışıklık sistemi zayıf olanlarda, gereken koruyuculuğu sağlamak için 3 doz yapılmalıdır.
Yetişkinler HPV aşısı yapabilir mi?
26 yaş üstündeki bireyler muhtemelen HPV enfeksiyonu geçirmiş olduklarından aşıdan az yarar görecektir. Fakat 27-45 yaş ortası yeni HPV enfeksiyonu geçirme ihtimali olan şahıslarda aşılama düşünülebilir. Cinsel ilgide bulunmuş ya da daha evvel HPV enfeksiyonu geçirmiş bireylerde aşılama öncesinde HPV test yapılmasına gerek yoktur.
HPV aşısı kimlere yapılmamalı?
Aşının içinde bulunan rastgele bir hususa karşı, daha evvelce hayati tehlike yaratmış allerjik tepki olması halinde, mantar allerjisi varlığında ve hamilelere aşı yapılması önerilmez. Şiddetli ateş varlığında da aşılama ertelenir.
HPV aşısının koruyuculu oranı nedir?
HPV aşısı, HPV alakalı kanserlere karşı %90’nın üstünde koruyuculuk göstermektedir. Aşı olanlarda genital siğil görülme mümkünlüğü epey azalmıştır. Uzun müddetli takiplerde aşının koruyuculuğunun vakit içerisinde azalmadığı gösterilmiş olup, hatırlatma dozuna gereksinim duyulmamaktadır. Aşılanmış bireylerde tekrar de Rahim ağzı kanser taramasına devam edilmelidir.
HPV aşısının yan tesirleri nelerdir?
Aşıların da tüm ilaçlar üzere yan tesir yapabilme özelliği mevcuttur. Bununla birlikte pek çok HPV aşısı olan bireyde rastgele bir yan tesir görülmemiştir. Yan tesirler genellilkle hafif şiddette olup, en sık görülen yan tesir aşı yerinde ağrıdır. Bilhassa genç erişkinlerde aşılama sonrası baygınlık hissi olabileceğinden aşılama sonrasında 15 dakika mühletle oturtulmalı ya da uzandırılmalıdır.
HPV aşısını nasıl temin edebilirsiniz?
HPV aşısı şimdi bakanlığın aşılama takviminde yer almamaktadır. Bu nedenle çocuklarının aşılanmasını isteyen ebeveynler, ya da kendisi aşılanmak isteyen bireyler aşıyı kendi imkanları ile karşılamak zorundadır. Hekiminizle aşı ile ilgili müşavere ve bilgilendirme sonrasında hekim reçetesi ile eczaneden elde edebilmek mümkündür.
