Hayatınız ne kadar gerilimli? Ne kadar vakittir gerilim altındasınız? Öfke ve tasa üzere hisleri her gün yaşıyor ve bunlardan kurtulamıyor musunuz? Daima soğuk algınlığına yakalanıyor musunuz? Kendinizi yorgun hissediyor musunuz yahut kendinize gayeler belirleyip bunlara ulaşmakta zahmet mü yaşıyorsunuz? Okuduklarınızı anlamakta yahut hatırlamakta zorluk çekiyor musunuz? Kronik uykusuzluk yaşıyor musunuz? Daima diyet yapıp kilo veremiyor musunuz? Bunların nedeni gerilim olabilir. Gerilimi daha yakından tanımak, bedeniniz, aklınız ve ruhunuzla ortasındaki ilişkiyi nasıl etkilediğini anlamak ve gerilim yönetme tekniklerini öğrenmek istiyorsanız hakikat yerdesiniz..
Gerilim çağımızın en kıymetli sağlıksızlığıdır. Sağlıksızlıkların babası da diyebiliriz. Zira gripten kalp sağlıksızlıklarına hatta kansere kadar geniş bir yelpazede birçok sağlıksızlığın nedenlerinin başında gerilim geliyor. Gerilimli insanlarda kalp sağlıksızlıklarının 3 kat fazla olduğu, kalp krizinden vefatın 5 kat fazla olduğu biliniyor. Hayatın her safhasında, ilkokulda, üniversitede, işyerinde gerilimle baş başayız. Bizi kronik mutsuz, dertli yapıp gücümüzü tüketen, yaratıcılığımızı azaltan, daha kolay sağlıksızlanmamızı ve yaşlanmamızı sağlayan baş aktör lakin biz hekimler bile onu gereğince düzgün tanımıyor, yönetemiyoruz. Çok uzun eğitimler aldık, ancak gerilim yönetme eğitimleri almadık. Tahminen de bu yüzden gerilimini yönetemeyen bir çok hekim bile sigara, alkol, çok yemek yeme üzere yanlış usullere başvurmak zorunda kalıyor. Bence öncelikle alınması gereken eğitim, gerilimi yönetme eğitimi olmalı.
Gerilim, birinci insanların tehlike karşısında savaş yahut kaç durumuna girmeye hazırlıklı olma gereksiniminden doğmuş bir fonksiyon. Zorlanmaya karşı vücudumuzun verdiği bir cevap. Bu durumda nabız hızlanır, kaslar gerilir, duyular çok hassaslaşır ve beden savaşmaya yahut geri çekilmeye hazırlanır. İnsanoğlu aslında bu sayede tahminen de hayatta kaldı, aslandan, ayıdan kaçtık, savaştık ve hayatta kaldık. O vakitler bu çok uyarılmış hal kısa sürüyordu ve beden kısa müddette sakin haline dönüyordu. Meğer günümüzde dehşet, öfke, kaygı yahut keder üzere hisler ile savaş yahut kaç ihtar sistemimiz daima tetikte olduğundan tüm vücudu yıpratıyor.
Gerilimle başa çıkamazsak, ne olur?
Gerilim konusunda en geniş araştırmaları olan bilim adamı Hans Selye diyor ki: ” Bugün yaygın sağlıksızlıkların birçoklarının mikropların, virüslerin, ziyanlı hususların yahut her türlü dış etkenin yarattığı aksaklıklardan çok, gerilime ahenk gösterme eksikliğinden kaynaklandığını görüyoruz”
Gerilim altında bağışıklık sistemi baskılanır. Birçok araştırmada gerilimin bağışıklık sisteminin askerlerinden olan T lenfositlerini azalttığını göstermiştir.
Gerilim kilo aldırır, kortizol ve adrenalin yağ yapar. Kaos olan ülkelerdeki beşerler ölmemek için nasıl un, bakliyat depoluyorsa gerilim anında da beden yağ depolar ve kilo alırsınız.
Bilim adamı Dr. Bartop’ın yaptığı araştırmada 6 hafta evvel eşlerini kaybetmiş, 26 dul bayan incelemeye alınmış. Şeker sağlıksızlığı, kalp sağlıksızlığı, bağırsak koliti, eklem romatizması, alerjik cilt sağlıksızlığı ile gerilim ortasında manalı bir alaka tespit edilmiş. Alınan kan örneklerinde ise beden savunma sistemini gösteren T-lenfositlerin fonksiyonunda azalma gözlemlenmiş.
Ohio State Üniversitesinde yapılan çalışmada ise “Homecysteine” isimli aminoasidin gerilimli bireylerde arttığını gösteriyor. Bu unsur kalp sağlıksızlıkları riskini artıran bir unsurdur.
Herkes gerilimsiz bir hayat ister. Maalesef bu çoğumuz için mümkün değildir. Gerilimin günlük hayatınızın bir modülü olduğunu kabul ederseniz, aşmak için gerekli adımları atabilirsiniz. Gerilimin azı bazen faydalı olabilir zira motivasyonumuzu arttırır lakin gerilim ölçüsü arttıkça ve müddeti uzadıkça yıkıma neden olur. Uzun vadeli geriliminruhsal tesirleri arasında sonluluk, tasa, huysuzluk, depresyon, keder ve asabiyet sayılabilir. Şayet uzun müddettir gerilim altındaysanız yanlışsız düşünmekte, karar vermekte, dikkatinizi toplamakta, öğrenmekte yahut öğrendiklerinizi hatırlamakta zorlanabilirsiniz. Uykusuzluk çekebilir, kaza yapabilir yahut olumsuz niyetlerden kurtulamayabilirsiniz. Olumsuz alışkanlıklar edinebilir yahut tik geliştirebilirsiniz.
Uzun müddetli stresin fizikî etkileri ortasında; baş ağrısı, kas ağrısı, sırt ağrısı, göğüs ağrısı, mide rahatsızlıkları, ishal, kabızlık, ellerde titreme, terleme yahut üşüme sayılabilir. Gerilim kurdeşene, deride kızarıklıklar çıkmasına, dişlerin sıkılmasına, kulakların çınlamasına yahut soğuk algınlığına sebep olabilir. Gerilim uzun mühlet çözülmeden kalırsa önemli bir rahatsızlık geçirme ihtimaliniz artar. Şayet gerilimin fizikî ya da ruhsal belirtilerinden rastgele birini uzun müddettir yaşıyorsanız profesyonel yardım almalısınız. Böylelikle gerilimi daha çabuk yenebilirsiniz.
İçsel ve Dışsal Gerilim
Her yerde gerilim vardır. İçimizde daima olarak gerilim yaratılır yahut diğer kaynaklardan gerilim alırız. Gerilimin kaynaklarını tespit etmek, aşmanın birinci adımıdır.
İçsel gerilim, şuurunuz ve bilinçaltımız tarafından yaratılır. Geçmişteki tecrübelerinizden, bugün içinde olduğunuz durumdan yahut gelecekle ilgili beklentilerinizden kaynaklanabilir. Geçmişle gerilim yaratan ve çözülememiş olayların anıları birçok insanın hayatını karartabilir. Olumsuz bir anının yarattığı imge, zihninizde tekraren canlanır ve olumsuz bir tecrübesi yahut tecrübeleri tekrar tekrar yaşarsınız. Bitmeyen bir döngüye takılıp kalmaya benzeri.
Bu imgeler bilinçaltınızdan gelir ve beş duyunuzdan rastgele birisiyle hatırlanır.
Dışsal Gerilim
Dış kaynaklara bağlı dışsal gerilim işle, okulla yahut ilgilerle ilgili olabilir. Bazen bir anda ortaya çıkabilir. Trafik öfkesi buna hoş bir örnektir. Yolda ilerlerken öteki bir şoför ansızın sizin şeridinizi ihlal edebilir. Bu durumda kazayı önlemek için apansız direksiyonu kırmanız gerekir ve öfkelenir ve gerilirsiniz. Gürültü de dışsal gerilime yol açabilir.
Geçmişten Gelen Gerilim
Şayet geçmişten gelen ve daima aklınıza takılan gerilim veren bir probleminiz varsa bu, kendinizi olumsuz transa soktuğunuz manasına gelir. Geçmişten kaynaklanan gerilim, bilinçaltınıza yerleşir ve ayrılmaz. Gerilim çözümleninceye kadar daima olarak tesiri altında kalırsınız. Gerilim kaynağını bulmak, çözmenize yardımcı olabilir.
Gelecek Gerilimi
Bilememek, belirsizlikler gerilim yaratabilir. Şayet bir olayın nasıl gelişeceğinden emin değilseniz kaygı duyabilirsiniz. Bir şeyin eksiksiz gitmesini beklerseniz bu nadiren gerçekleşir. Gelecekle ilgili birçok şey hakkında telaş duyabilirsiniz; sıhhatiniz, işiniz, ödenmemiş faturalarınız yahut bağlantılarınız. Gelecek üstünde yoğunlaşırsanız, şimdiki anın farkına varamazsınız.
Gerilimi yönetme yolları:
Tertipli antrenman yapın. Bu kas gerginliğinizi azaltır ve daha düzgün hissetmenizi sağlar.
Sistemli ve sağlıklı beslenin, bu gerilime olan direncinizi arttırır. Öğün atlamayın, kafeini azaltın yahut kesin. Kahve başlangıçta size güç verse de sonra aksi tesir yapar.
Bilinçaltı çalışmaları yapabilirsiniz. Meditasyon yapın, dua edin, şükredin. Sahip olduklarınıza odaklanın. Bunlar kendi özünüzle, bilinçaltınızla daha güzel bağlantı kurmanıza yardımcı olur.
Nefes antrenmanları yapabilirsiniz. Hüzünlü, telaşlı olduğunuzda nefesinizin kesik kesik olduğunu ve yüzeyselleştiğini fark etmişsinizdir. Bu durumda derin nefesler alıp yavaş yavaş verin, nefesiniz verirken ‘’Rahat, daha rahat’’, ’’Gevşiyor gevşiyor, daha da gevşiyorum’’ diyebilirsiniz.
Gerilimi azaltmaya yardımcı olan Gingko biloba, Sarı kantaron, Ginseng, Passiflora üzere bitki ekstrelerinden yararlanabilirsiniz. Bir sağlıksızlığınız varsa, ilaç kullanıyorsanız bunun için öncelikle hekiminize müracaatınızı öneririm.
Fikir ve hislerinizi fark edip düzenleyin. Olumsuz olaylar karşısında duygusal ve davranışsal reaksiyonlar vermenize neden olan akılcı olmayan niyetleriniz varsa değiştirmeye çalışın.
Hobiler Geliştirin. İlgi alanlarınıza uygun, sizi rahatlatacak aktiviteler bulmak gerilimin tesirlerini azaltacaktır.
Vakti âlâ kullanın. İşlerinizi, yapmanız gerekenleri ertelemeyin. Konuta iş götürmemeye çalışın, toplumsal etkinliklere vakit ayırın, bunun için vakit idaresi hünerlerinizi geliştirin.
Gerilimi azaltan akupunktur noktalarına masajlar yapabilirsiniz. Basitçe her iki elinizdeki işaret ve baş parmak ortasında etli kısma yahut el avcunuzun ortasına öteki elin başparmağı ile günde 3 sefer 30 saniyelik orta sertlikte masajlar yapmanız endorfin hormonunu arttırarak gerilimi azaltmaya yardımcı oluyor.
Şayet kronik gerilim yaşıyorsanız bu depresyona, panik atağa, yüksek tansiyon üzere sıkıntılara neden olmuşsa bir uzman yardımı almalısınız. Bu, sorunlarımızın farkına varmanıza ve tahliline yönelik stratejiler belirlemenize yardım edecektir.
