Aldığımız kilolar kışın giyindiğimiz kalın kıyafetlerin altında kendini aşikâr etmeyebilir. Lakin, yaz ayları geldiğinde fazla kilolardan kurtularak zayıflamak için bir maraton başlar. Tüm yolları deniyor, sıkı bir antrenman ve diyet yapıyor lakin yeniden de zayıflayamıyorsanız nedeni insülin direnci olabilir. Avrasya Sağlıksıznesi’nden İç Sağlıksızlıkları Uzmanı Dr. Ayşegül Navdar insülin direnci ile ilgili değerli açıklamalarda bulundu.
Hareketsizleştikçe şişmanlıyor, şişmanladıkça hareketsizleşiyoruz
Gelişen teknoloji hayat üslubumuzda esaslı değişikliklere sebep olurken tembel bir jenerasyon yaratmada epey tesirli oldu. O denli ki fizikî aktivitelerimiz kısıtlandı, bir merdiven bile çıkmaya üşenir olduk. Tabi beslenme sistemimiz de bu esaslı değişimden nasibini alanlardan. Fastfood biçimi beslenme alışkanlıkları ve yüksek kalorili beslenme obeziteyi kamçılarken bilhassa 30’lu yaşlardan itibaren obezite sıklığı artıyor. 30’lu yaşlardan itibaren beslenme alışkanlığımız değişmese de bedenimiz bir dönüşümün içine giriyor ve bize yabancı birtakım durumlar ortaya çıkıyor. Aslında olan şu “insülin direnci” gelişiyor.
Anahtar söz insülin direnci. İnsülin direnci kilo aldırıyor, kilo artışı insülin direncini tetikliyor. Siz de fark edersiniz ki “insülin direnci” hem sebep hem sonuç. O vakit rahatlıkla ve tabi ki bilimsel olarak şu söylenebilir. “Bu kısır döngünün baş aktörü olan insülin direncini kırarsak işte o vakit kalıcı ve sağlıklı kilo vermiş oluruz”.
İnsülin direnci ve şişmanlık sarmalı
İnsülin direnci pankreastan gereğince insülin salgılandığı halde bedenin insülin karşılığının azalmasıdır. Bu durumda pankreas insülin direncini kırmak için daha fazla insülin salgılar. Kanda gerektiğinden fazla olan insülin yemek sonrası kan şekerinde ani düşmeye ve erken acıkmaya sebep olur. Sonuç ise çok kilo alımı… Bu kilo çok insülin direncini daha da arttırır ve sonuç yeniden kilo alımı. Yani bu süreç bir kısır döngüden ibaret! Lakin bu kısır döngüyü kırmanın bir yolu var. O da; insülin direncini kırmak.
Sağlıksızlığı tetikleyen nedenler var…
- Genetik yatkınlık,
- Hareket azlığı,
- İlerleyen yaş,
- Kilolu olmak,
- Yüksek kalorili rafine besinlerle beslenmek insülin direncine sebep oluyor.
Birçok sağlıksızlığı da beraberinde getiriyor…
İnsülin direnci ilerleyen yıllarda şeker sağlıksızlığına sebep oluyor. Aslında şeker sağlıksızlığının en erken bulgusu denilebilir. Şeker sağlıksızlığının yanı sıra obezite, hipertansiyon, kalp damar sağlıksızlığı, kan yağlarının yükselmesi, kansere yatkınlık insülin direncinin sıkça görülen öbür sonuçları olarak söylenebilir.
Bu bireyler;
- Çocuk, genç, yaşı ilerlemiş obezler,
- Kilo vermek isteyenler,
- Ailede şeker sağlıksızlığı olanlar,
- Yemekten sonra uyku hali, halsizlik baş dönmesi şikayeti olanlar,
- Tedaviye dirençli trigliserid yüksekliği olanlar,
- Karaciğer yağlaması olanlar,
- Süratli kilo alma,
- Tatlı besinlere çok düşkünlüğü olanlar
- Açlığa dayanamama, açlıkta baş dönmesi sersemlik hissi, dudaklarda uyuşma, sonluluk baş ağrısı, göz kararması ve bulantı şikayeti olanlar kesinlikle insülin direncine baktırmalıdır.
Teşhis ve tedavi formülü
Sıhhatsiz açken kanında ölçülen şeker ve insülin kıymeti ile hesaplanan HOMA-IR testi, insülin direncini tespit eden kolay ve muteber bir sistemdir.
Tedavi için anahtar sözler; antrenman, kilo vermek ve insülin direncini düşüren ilaçlar… Öncelikle hayat stili ve beslenme alışkanlıklarımızı değiştirmeliyiz. Kilo aldıktan sonra yua da 30’lu yaşlardan itibaren değil çocukluk çağında şuurlu beslenmeyi öğrenmeliyiz. Çocukluk çağından itibaren yüksek kalorili rafine besinlerden uzak durmalıyız. Şayet 30’lu yaşları çoktan geçmiş ve kiloları almışsak idman ve diyet ile birlikte kesinlikle insülin direncini düşüren ilaçlar kullanmalıyız. Bu ilaçlar ile hem insülin direncini düşürerek hem de iştahı azaltarak sağlıklı ve kalıcı kilo vermemiz mümkün.
İnsülin direnci ve obezite birbirini tetikliyor. Bilhassa ilerleyen yaşta şeker sağlıksızlığı, kalp ve damar sağlıksızlığı, obezite, hipertansiyon, kansere yatkınlık üzere önemli sağlıksızlıklar insülin direnci yerinde gelişir. Her yaş kümesinde olmakla birlikte bilhassa obez çocuk ve gençlerde insülin direnci aranmalı ve sağlıklı kuşaklar için gerek diyet gerekse ilaçla tedavi edilmelidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
