Tıkayıcı uyku apnesi; hava yolunu çevreleyen kasların gevşemeleri ve bunun sonucunda ortaya çıkan daralmaya bağlı olarak uyku esnasında teneffüsün onlarca yahut yüzlerce defa kesintiye uğraması olarak tanımlanıyor. En sık görülen uyku sağlıksızlıkları ortasında uykusuzluktan sonra 2. sırada yer alan uyku apnesi, obezite sıklığındaki artış nedeniyle günümüzde gençlerde, hatta çocuklarda bile görülebiliyor. Üstelik tedavi edilmezse hayat kalitesini hayli düşürmesinin yanı sıra yol açtığı problemler nedeniyle bilhassa gece yahut sabaha karşı ani mevtle bile sonuçlanabiliyor! Acıbadem Taksim Sağlıksıznesi Nöroloji Uzmanı Dr. Mustafa Buyruk Tavşanlı uyku apnesinde nefeste kesilmelerin olduğu devirde kandaki oksijen oranının düştüğü ikazında bulunarak, “Oksijen düzeylerindeki dalgalanmalar bedendeki dokulara ziyan verebiliyor. Bilhassa damar yapılarında meydana gelen hasarlar damarlarda tıkanıklıklara neden olabiliyor. Tıpkı vakitte kan basıncında ani yükselmeler de görülebiliyor, tüm bunlar kalp krizi ve inme olarak bilinen kalp-damar ile beyin damar sağlıksızlıklarının riskini arttırıyor. Bu nedenle tedavide geç kalmamak yaşamsal kıymete sahip.” diyor.
En değerli risk obezite
Uyku apnesi riski erkeklerde 40 yaş sonrasında, bayanlarda da menopoz sonrasında artıyor. Bilhassa fazla kilolu olmak uyku apnesinde en kıymetli risk faktörünü oluşturuyor. Yapılan çalışmalara nazaran; kilomuzdaki yüzde 10’luk bir artış uyku apnesi riskini 6 kat artırıyor. Ayrıyeten kişinin boyun yapısı kısaysa, boğazda havanın geçtiği yol yapısal olarak dar bir anatomiye sahipse, apne riski artıyor. Bunların yanı sıra genetik birtakım sağlıksızlıklar, hipotiroidi ve akromegali üzere durumlar uyku apnesine neden olurken; kimi ilaçlar, sigara ve alkol tüketimi de uyku apnesini tetikleyebiliyor.
‘Basınçlı hava’ ile kesintisiz solunum!
Uyku apnesinin tanısı; sağlıksıznın şikayetlerinin yanı sıra bir gecelik uykusunun izlendiği ve beyin aktivitesi, teneffüs, kalp ritmi ile beden kas hareketleri üzere çeşitli parametrelerin kaydedildiği ‘polisomnografi’ tetkikiyle konuyor. Bu tetkiklerde tıpkı vakitte uyku apnesinin şiddeti de belirleniyor. “Tedavide de sağlıksızya basınçlı hava veriyoruz. Bu usulle hava yolundaki tıkanıklığı aşarak teneffüsün kesintisiz devam etmesini hedefliyoruz. Sağlıksızların genelinde CPAP dediğimiz daima müspet hava basıncı veren aygıt kâfi oluyor.” bilgisini veren Nöroloji Uzmanı Dr. Mustafa Buyruk Tavşanlı, şöyle devam ediyor: “Bazı sağlıksızlarda, boğazın ve burnun anatomik yapısını daraltan yapılar için ameliyat düşünülebiliyor. Zira bu darlık bazen basınçlı hava veren aygıt kullanımını engelleyecek seviyede olabiliyor. Verilen tedaviyle birlikte uyku kalitesi de arttığı için sağlıksıznın yakınmaları ortadan kalkıyor. Bu tedavinin yanında sağlıksıznın kilo vermesi de değerli. Kâfi kilo verildiği takdirde, sağlıksızların muhtaçlık duydukları basınç azalıyor ve birtakım sağlıksızlarda aygıt tedavisinin gereği de kalmayabiliyor.”
Bu belirtiler varsa, vakit kaybetmeyin!
“Sağlıksızlar sıklıkla horlama şikayetiyle gelseler de tek belirti bu değildir. Hatta kolay horlama denilen tabloda apne olmayabilir de.” diyen Dr. Mustafa Buyruk Tavşanlı, uyku apnesi açısından uyarıcı işaretleri şöyle sıralıyor:
- Gürültülü ve aralıklı horlama
- Sağlıksıznın nefesindeki kesintilerin etraftakiler tarafından fark etmesi
- Boğulur üzere uyanmak
- Gece tuvalete kalkma muhtaçlığı hissetmek
- Gece bilhassa ense ve göğüs üzerinde terlemenin olması
- Sabah yorgun kalkmak
- Gün içinde uykulu ve yorgun olmak
- Sabah baş ağrısıyla uyanmak
- Unutkanlık, dikkat ve konsantrasyon bozukluğu
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
