Utangaç halleriyle okulun görünmeyen sakin kızıydı Melike. Zil çalsın da teneffüse çıkalım diye bin bir numara yapan arkadaşları üzere değildi. Birinci ders saati gelir, en gerideki sırasına oturur, okul bitiş saatine kadar neredeyse hiç yerinden kalkmazdı. Öğretmeninin göz ucuyla da olsa ona bakması tüm gün yüzünün kızarık olması için kafiydi. Sorulan sorulara karşılık vermek onun için tam bir kabustu. Ona nazaran, söyleyeceği her söz arkadaşları için alay konusu olacaktı. Ders anlatmak için tahtaya kalkmak, rastgele bir topluluğun önünde ismini söyleyebilmek bile zordu. Bir işle uğraşırken bir diğeri tarafından izlenmek istemezdi. İnsanların gözlerinin içine bakamaz, haklı olduğu bahislerde bile kendini savunma uğraşı içine girmezdi. Kendini söz etmek, istemez, fikri sorulunca “katılıyorum” demeyi tercih ederdi. Topluluk önünde konuşmak zorunda olduğunda bedeninin verdiği yansılar adeta onu utandırmak için birbiriyle yarışırdı. Bu üzere durumlarda, kalbi her zamankinden daha süratli çarpar, elleri titrerdi. Elini kolunu nereye koyacağını bilemez, sırılsıklam terlerdi.
Babası, çok fazla gülmeyen, zoraki konuşuyormuş üzere görünen bir adamdı. Annesi, kızının babasına benzediğini düşünüp bahis üzerinde fazlaca durmamayı tercih etti lakin yıllar geçtikçe melike daha da berbata gidiyordu. Utangaçlığı ve insanların onun hakkındaki fikirlerine çok fazlaca değer vermesi yüzünden okul fobisi oluştu. Lise eğitimine başlamadan okulu bıraktı. Artık yalnızca konutta oturup insanların fikirlerinden uzak kalması gerektiğini düşünüyordu. Ona nazaran etrafındaki herkes onu maharetsiz ve yakışıksız görüyordu. Topluluk önüne çıktığında panik olması, yalnızken yapmadığı birçok sakarlığı da beraberinde getiriyordu.
Bir gün bir televizyonda bir röportaj izledi. Onun yıllardır yaşadığı tüm zahmetler tek tek tanım ediliyor ve bu durum toplumsal fobi olarak betimleniyordu. Programdaki uzman, bir psikolog ve bir psikiyatristin eş vakitli çalışmasıyla sorunun ortadan kalkacağını söylüyordu. Melike, öğrendiklerin ailesiyle paylaştı ve uzmanların yardımıyla bu sorunu çözmeye karar verdiler. Melike’nin en büyük bahtı o TV programını izlemesiydi. Zira günümüzde bu belirtiler halk ortasında sağlıksızlık olarak değil de yalnızca bir kişilik özelliği olarak tanımlanıyor.
Utanma Değil Toplumsal Fobi
Toplumsal fobi, toplumsal ortamlarda duyulan çok dert durumu olarak tanımlanır. Etraftaki diğer kişi ya da şahıslar bilhassa de yabancılar toplumsal fobiklerin çok derecede telaş, huzursuzluk ve dert yaşamalarına sebep olur. Eleştirilme korkusu yüzünden yapmak istedikleri birçok şeyi yapmaktan vazgeçer, kendilerince mukadderatlarına razı olurlar. Birçoğu için aslında en büyük kabus, tedirginliklerinin başkaları tarafından fark edilmesidir. Kızarmak, ellerinin titremesinin öbürleri tarafından görülmesi en büyük azaptır. Genelde kaçış yolu olarak insanlardan kaçmayı, gözlerden uzak sakin bir ömür sürmeyi seçerler. Hayat uzunluğu görülme prevelansı ile ilgili sayılar % 3’le 13 ortasında değişmektedir. Toplumsal fobinin tedavisinde hem farmakolojik hem de psikoterapötik yaklaşımlar tesirli olmaktadır. Psikiyatrist, verdiği antidepresanlarla sağlıksızlığı durdururken, psikolog kişinin oluşturduğu olumsuz niyet kalıplarının, gerçekçi olmadığını görmesine imkan tanır. Toplumsal fobi de olumlu düşünmenin ehemmiyeti birçok araştırmayla kanıtlanmıştır.
