Ülkemizde görülme sıklığı %1-3 ortasında değişen psoriasis sağlıksızlığı, halk ortasında sedef sağlıksızlığı olarak biliniyor. Diz dirsek ve ayak üstlerinde geçmeyen beyaz kabuklarla kendini muhakkak eden sedefe dair merak edilenleri DoktorTakvimi uzmanı Uzm. Dr. Gülcan Yıldırımcılar, anlatıyor.
Her yaşta görülen ve en çok erişkin devirde rastlanan sedef, ekseriyetle tekrarlayan ve bulaşıcı olmayan bir sağlıksızlıktır. Sağlıksızlığın Türkiye’de yaklaşık %1 ile %3 ortasında değişen görülme oranına sahip olduğunu söyleyen DoktorTakvimi uzmanı Uzm. Dr. Gülcan Yıldırımcılar, “Sağlıksızlığın nedenini tam olarak bilmiyoruz. Fakat ailesel yatkınlık, enfeksiyon, gerilim ve sigara (el ve ayak psoriasis’de) sedefi tetikleyen en değerli etkenlerdir. Sağlıksızların bir kısmı çoklukla sağlıksızlığın kendi ailesinde görülmediğini söylese de değerli olan yatkınlığın kişinin bedeninde ve ailesinde kodlanmış olup olmamasıdır” diyor.
Sedefin çok ağır çeşitleri bulunuyor
Sedef sağlıksızlığı çoklukla sürtünmeye maruz kalan diz, dirsek ve ayak üstlerinde görülüyor. Sağlıksızlığa sahip bireylerinde bu bölgelerde, canlı kızarıklık üzerinde kalın ve nemlendiricilerle geçmeyen beyaz kabuklar oluşuyor. Sağlıksızlık ayrıyeten saçlı deride (kafada kepek ve kabuklanma) ve tırnaklarda (yağlı görünüm, çukurlaşma ve tırnak altı kalınlaşmalar) görülebiliyor. Tırnaklarda görülen sedef sağlıksızlığının, sık sık tırnak mantarıyla karıştırıldığını belirten Uzm. Dr. Gülcan Yıldırımcılar, sedefin cinslerini şöyle anlatıyor: “Psoriasis vulgaris, en sık gördüğümüz sedef tipidir. Çoklukla diz ve dirsekte görülür. Eritrodermik psoriasis ise tüm bedende kızarıklık formunda görülür. Ağır bir klinik tablodur ve kesinlikle ayırıcı teşhis gerektirir. Püstüler psoriasis’de yeniden ağır bir klinik durumdur. Bu tipte küçük sarı kabarıklıklar ve kızarıklık üzere genel durum bozukluğu vardır. Tertipli tedaviyle kısa müddette düzgünleşir. Guttat psoriasis tipi sedef sağlıksızlığında ise rastgele bir enfeksiyon durumunda bedende yaygın damla halinde eritemli beyaz kabuklu plaklar oluşur ve çoğunlukla çocuklarda görülür. Sedef sağlıksızlığının beşinci tipi olan Palmoplantar Psoriasis’de ise el ve ayakta çatlaklar ile birlikte geçmeyen kalın kabuklu kızarıklıklar ve uzun müddetli döküntüler oluşur. Bu cinste sigara kıymetli bir tetikleyicidir. Ayrıyeten ağır sağlıksızlarda eklem ağrıları da görülebilir.”
İlaçla tedavisi mümkün
Klinik muayeneler kolay sedef tiplerinin tanısı için kâfi oluyor. Lakin el ve ayak psoriasisi de biyopsi gerekebiliyor. Sedefin tedavisinde sağlıksıznın durumuna nazaran merhem, retinoid (sistemik ve topikal), ultraviole ve immunsupresan üzere geniş ve çok çeşitli ilaçlar kullanıldığını söyleyen Uzm. Dr. Gülcan Yıldırımcılar, “Unutulmaması gereken ise sağlıksızlık en güçlü tedavide bile genelde tekrar edeceğinden sağlıksızlar, tabip ile devamlı bağlantı halinde olmalıdır. İlaçlar katiyetle tabip onayı olmadan bırakılmamalı. Beyaz kabuklar geçtikten sonra idame tedaviye de devam edilmelidir” diyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
