Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Sezaryenle doğan çocukta gerilim hormonu daha çok salgılanıyor”
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Ebelik kısmı tarafından 5 Mayıs Dünya Ebeler Günü’nde “Sürdürülebilir Gelecek İçin; Ebeler Her Yerde” başlıklı bir sempozyum düzenlendi. Ebelik mesleğinin kıymetine dikkat çeken Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuktaki inançlı alan ve inançlı bağlanma duygusu ile hayat seyahati başlıyor. Onun hayatına birinci dokunuş da ebenin o andaki dokunuşu oluyor.” dedi. Olağan doğumun bebek sıhhati için çok kıymetli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Sezaryenle doğan çocukta doğduktan sonra beyin gerilim hormonunu daha çok salgılıyor. Kanaldan geçerek doğan yani o doğum sürecini yaşayan çocuklarda ise beyin gerilim hormonunu daha az salgılıyor.” dedi. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğun o kanaldan geçmek için gösterdiği uğraş onun hayattaki ve karşı doğduktan sonra karşılaşacağı gerilime karşı birinci tecrübesi oluyor. O tecrübesi sezaryenle çocuğun elinden almış oluyoruz.” dedi.
Pandemi şartları nedeniyle çevrimiçi düzenlenen 5 Mayıs Dünya Ebeler Günü Sempozyumu, bu alanda eğitim gören öğrencileri uzman isimleri buluşturdu.
Prof. Dr. Güler Cimete: “Ebelik en hassas kümelerle çalışan bir meslektir”
Birebir vakitte sempozyum lideri da olan Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Ebelik Kısmı Lideri Prof. Dr. Güler Cimete açılış konuşmasında içinde bulunulan Anne Bebek Ruh Sıhhati Haftasında ve 5 Mayıs Dünya Ebeler Günü’nde bu türlü bir sempozyum düzenlemekten memnunluk duyduklarını belirterek sempozyuma katılan Ebelik Derneği liderlerine da teşekkür etti. Sempozyum konusunu sürdürülebilirlik olarak belirlediklerini belirten Prof. Dr. Güler Cimete, “Çünkü sürdürülebilir sıhhat kalkınma amaçlarına ki bunların içinde sıhhat maksatları kıymetli bir yer tutuyor. Başka amaçlar de sıhhati direkt ya da dolaylı bir biçimde etkiliyor. Bu gaye alanlarında da ebelere düşen sorumluluklar epeyce fazla ve ebelerin yeri de gerçekleştirdikleri hizmetlerle hayli fazla. Bu yıl Milletlerarası Ebelik Örgütü tema olarak ‘Verileri İzle Ebelere Yatırım Yap’ başlığına seçmiş durumda. Bilhassa hamile sıhhatini muhafaza, geliştirme, sağlıklı ortamlarda doğum yaptırma, lohusalık periyodunda izleme, ülkemizde 0-6 yaş çocukların büyüme gelişmesinin izlenmesi, bağışıklama üzere hizmetler de ebelere verilmiştir. Münasebetiyle ebelik, en hassas kümelerle çalışan bir meslektir.” diye konuştu.
Prof. Dr. Güler Cimete: “Ebeliğin, anne bebek vefatlarını önlemede 80’lere varan katkısı var”
Milletlerarası Ebeler Örgütü’nün toplum sıhhati hizmetlerinin en uygun halde verilmesi hedefiyle siyasetler belirlenmesini ve ebelere yatırım yapılmasını önerdiğini kaydeden Prof. Dr. Güler Cimete, “2014 yılında ortaya konulan Dünya Ebelik Durumu Raporu, ebelerin yerini ve kıymetini, anne ve bebek ölümlerinin azaltılmasında bilhassa ne kadar tesirli olduğunu ortaya koydu. Ebelik hizmetlerinin anne bebek vefatlarını önlemede yüzde 80’lere varan katkısı var.” dedi. Prof. Dr. Güler Cimete, “Ebe sayısının artırılması, eğitim seviyesinin yükseltilmesi, çalışma ortamı uygun şartları sağlaması halinde 2035 yılına kadar anne ölümlerinin 41’i, yeni doğan ölümlerinin 39’u, meyyit doğumların 26’sı önlenebilecek. Bu da yılda ortalama 2.2 milyon insanın vefatının önlenmesi manasına gelmektedir. O nedenle ebelik müdahaleleri çok kıymetli.” diye konuştu.
Prof. Dr. Şefik Dursun: “Son 10 yılda ebelik mesleği ile ilgili sıhhat siyasetleri büyüdü”
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şefik Dursun ise açılış konuşmasında ebelerin bizim toplumumuzda ve öbür toplumlarda değerinin son derece fazla olduğunu belirterek “Son 10 yılda ebelik mesleği ile ilgili sıhhat siyasetleri kabul edilebilir ve kıymet verilebilir halde büyütüldü, genişledi. Üsküdar Üniversitesi olarak geçtiğimiz yıl mezunlar verdik. Hemşerilik ve ebelik en çok beşerle ilgilenen kısımlardır. Öbürleri de ilgileniyor elbette lakin ebelik ve hemşirelik daha farklı.” dedi. Üniversite olarak en güzelini yapmaya çalıştıklarını belirten Prof. Dr. Şefik Dursun, “Üsküdar Üniversitesi de bir takım çalışması içerisinde çok hoş bir noktaya geldi.” dedi.
Prof. Dr. Mehmet Zelka: “Tüm dünyada sıhhate artan bir biçimde ehemmiyet veriliyor”
Üsküdar Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Mehmet Zelka da açılış konuşmasında günümüzde ülkelerin sıhhate artan bir halde ehemmiyet verdiklerini belirterek bunda içerisinde bulunduğumuz pandemi sürecinin de tesirli olduğunu kaydetti. Bugün Dünya Sıhhat Örgütü’nün de aldığı bir tavsiye kararı olduğunu belirten Prof. Dr. Mehmet Zelka, ülkelerin gayri safi ulusal hasılalarının minimum yüzde beşini sıhhat dalına ayırmalarını tavsiye ettiğini söyledi.
Prof. Dr. Mehmet Zelka: “Nitelikli ebelik eğitimi için uğraş gösteriyoruz”
Sıhhate gitgide artan bir biçimde değer verilmesinin sıhhatle, sıhhat sistemleri ile ilgili düzenlemelere gidilmesine de yol açtığını belirten Prof. Dr. Mehmet Zelka, sıhhat alanındaki eğitimlerin de kıymet kazandığını kaydetti. 10 yaşında genç bir üniversite olan Üsküdar Üniversitesi’nin davranış bilimleri ve sıhhat alanında tematik yapıya sahip birinci üniversite olarak kurulduğunu kaydeden Prof. Dr. Zelka, “Üniversitemizde şu anda mevcut olan 6 fakültemizden bir tanesi Sıhhat Bilimleri Fakültesidir. Sıhhat Bilimleri Fakültesine baktığımızda, Türkiye’de en fazla kısma sahip olan fakültelerden bir adedidir. 13 kısmı olan bu fakültemizde, bu 13 kısımdan bir tanesi de ebelik kısmı olmuştur. Bu kısımda nitelikli bir eğitimin sürdürebilmesi için bütün arkadaşlarımızla gerek idare olarak gerek akademik takımlar önemli çabalar gösteriyor.” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Sezaryenle doğan çocuğun gerilimi yüksek çıkıyor”
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan, açılış konuşmasında ebelikle ilgili kısmı üniversite olarak birinci açanlardan biri olduklarını ve ebeliğe değer verdiklerini söyledi.
Son yapılan bilimsel çalışmalarda iki tane olgunun ortaya çıktığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Normal doğumun ne kadar değerli olduğunu gösteren iki tane bilimsel bilgi var. Olağan doğan çocukla sezaryen ile doğan çocukların topuklarına doğar doğmaz birer iğne batırılıyor ve onlara gerilim testi yapılıyor. Beynin salgıladığı gerilim hormonu ACTH var. Gerilime karşı bedenin verdiği birinci yansıdır, savaş – kaç yansısını başlatan hormondur. İğneyi batırdıktan sonra o hormonun çabucak kandaki düzeyini ölçüyorlar. Sezaryenle doğan çocukta doğduktan sonra iğne batırıldığı vakit beyin gerilim hormonunu daha çok salgılıyor. Kanaldan geçerek doğan yani o doğum sürecini yaşayan çocuklarda ise beyin gerilim hormonunu daha az salgılıyor. Buna prenatal yani doğum öncesi psikoloji deniyor. Yalnızca bu alana yönelik çalışan psikologlar var. Çocuğun o kanaldan geçmek için gösterdiği çaba onun hayattaki ve karşı doğduktan sonra karşılaşacağı gerilime karşı birinci tecrübesi oluyor. O tecrübesi sezaryenle çocuğun elinden almış oluyoruz.”
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Çocuğun hayatına birinci dokunuşu ebe yapıyor”
Doğduğu vakit çocukta ikinci reaksiyonun ağlamak formunda olduğunu belirten Prof. Dr. Tarhan, “Niye ağlar çocuk? Annenin karnı çok konforlu bir alan. Hiç nefes almasına bile gerek yok, her şey hazır geliyor, sıcak ortam. Ortada bir de hareketleniyor, hareketli olduğu vakit dışarıdan sevildiğini de hissediyor. Rahatça oynadığı ve hareket ettiği bir ortamdan aniden gün ışığına, soğuk bir alana çıkıyor. O denli olunca çocuğun birinci reaksiyonu dehşet oluyor. Kaygı olduğu vakit çabucak ebeler onu yıkayıp, temizleyip anneye veriyorlar. Bir süre sonra çocuk için inançlı alan oluşuyor. İnsan beyninde inançlı alan fizikî değildir, inançlı alan zihinseldir. Şayet memnun ve sıcak ortam varsa konutumuz inançlı alandır. Çalıştığımız yerde sıcak bir ortam varsa inançlı alandır. Gerilimli bir ortam varsa inançsız alandır, dehşet ve gerilim hormonlarına sebep olur. Çocuktaki inançlı alan ve inançlı bağlanma duygusu ile hayat seyahati başlıyor. Onun hayatına birinci dokunuş da ebenin o andaki dokunuşu oluyor.” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Normal doğumda çocukta daha çok antikor görülüyor”
Bu alanda yapılan ikinci araştırmanın daha çok mikrobiyolojik araştırma niteliğinde olduğunu tabir eden Tarhan, “Normal doğan çocuklarla sezaryen doğan çocukların enfeksiyon geçirme oranı ile antikorlarının oranları ölçülüyor. Sezaryen ile doğan çocuklarda annedeki birçok antikor sıfır çıkıyor. Olağan kanaldan geçerek doğan çocuklarda sezaryenle doğan çocuklara nazaran daha çok antikor ortaya çıkıyor. Bedendeki probiyotik ve prebiyotik dediğimiz bize lazım olan mikroplardır. Bunlar bedendeki bağışıklık sisteminin kesimidir. Günümüzde milyonlarca probiyotik bakteri kapsüle alınıp satılıyor. Onlar bağırsaklardaki canlı ve yararlı bakterilerdir.” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Mikrobiyatayı alarak doğan çocuk birinci 6 ayda daha güçlü oluyor”
Olağan kanaldan doğan çocuklarda, vajinal kanaldan geçerken annenin bedenindeki yararlı mikropların çocuğun ağzına ve burnuna bulaştığını belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuk onu alıyor ve yutuyor. Birinci yuttuğu şeyler aslında annenin vajinal kanalındaki doğal mikroplu ortamda, beden içinde bir istikrar içinde olan probiyotik yapıdır. Bu bilimsel çalışmada, sezaryenle doğum yapıyorsanız annenin vajinal kanalındaki sıvıyı çocuğun ağzına burnuna sürün diyorlar. Çocuk için birinci aşı orada olmuş oluyor. Birincisinde gerilim aşısını öğreniyor, ikincisinde doğal mikroplarla bedeni tanıştırıyorlar. Annenin bağışıklık sistemi ile çocuk ahenkli çalışa kadar yeni enfeksiyonlara karşı çabucak bedendeki doğal biyolojik vitaminleri alsın diye çalışıyorlar. K vitamini üzere bedendeki birçok vitamini bağırsaktaki mikrobiyota üretiyor. O doğal ve yararlı mikrobiyotayı çocuk anneden alırsa birinci 6 aylık devirde daha şanslı ve daha güçlü oluyor.” diye konuştu.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Yakın vakitte sezaryen aykırılığı başlayabilir”
Bilimsel bilgilerin çok biriktiğini söyleyen Tarhan, “Yakın vakitte sezaryen zıtlığının başlayacağını düşünüyorum. Sigara aykırılığı başlamıştı. Bunu birinci başlatanlar da doktorlardı. Sigara içenlerle içmeyenler ortasında akciğer kanseri ile ilgili sebep sonuç münasebeti o kadar çok yüksek çıkıyordu ki bunu başlattılar. Şu anda dünyada sigara ile ilgili harikulade bir şuur oluştu. Birebir şuur sezaryenle doğumda yok. Sezaryenle doğum ile olağan doğum ortasında maalesef bayan doğum uzmanları bazen sezaryeni tercih ediyor. Doğumun da doğal gecesi gündüzü, belli bir saati yok. Gece bayan doğum uzmanı birçok ameliyat yapmış, yorulmuş, bir de takip ettiği sıhhatsiz gece üçte telefon edip doğum başladı dediğinde hayatı altüst oluyor. Bakıyorlar doğum yaklaşıyor, daha kolay olduğu için sezaryen yapalım diyorlar. Zati beşerde doğum sancısı korkusu var.” tabirlerini kullandı.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Doğumların yaklaşık yüzde 50’si sezaryen olarak gerçekleşiyor”
Şu anda Türkiye’de doğumların yaklaşık yüzde 50’sinin sezaryen halinde olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu iç biyolojik ritmimize ve biyolojik tabiatımıza uygun değil. Bu bahislerde bir tez konusu vesaire verilebilir. Mezun verdiğimiz için yüksek lisans kısmı de açabiliriz. Preklinik çalışan bir psikoloğa da tez verilebilir. Çocuk ile anne ortasındaki bağlantı fizikî temasla değil emosyonel yani duygusal temasla başlıyor. Annenin ses tonu, sözlerindeki eşik altı vurgular, ninniler çok değerli bu temasta. Bahar olduğu için bir haftada her yer çiçek açtı, yemyeşil oldu. Beynimizin kısa müddette blumming yaptığı ve içe kaçtığı iki periyot var; birinci devir 0-3 yaş ortası, ikinci periyotta ergenlik devridir. Orada sinaptik ateşlemeler oluyor. Ondan sonraki etraf ve insan onu buduyor. Otistiklerde budanma olmadığı için beyinleri karmakarışık oluyor. Beyindeki traktuslar, yollar karmakarışık oluyor. Duygusal ve toplumsal öğrenme olmadığı için beyin gelişmiyor.”
Sempozyumda dört oturum gerçekleştirildi
Açılış konuşmalarının akabinde oturumlara geçildi. “Güncel Araştırmalarla Anne Sağlığı” başlıklı birinci oturumda Üsküdar Üniversitesi Ebelik Kısmı Öğretim Üyesi Ayça Demir Yıldırım “Güncel Yaklaşımlar Doğrultusunda Antenatal Ebelik Bakımı”; Üsküdar Üniversitesi Ebelik Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan “Araştırmalar Doğrultusunda; Doğuma Dokunan Ebeler” başlıklı sunumlarını yaptı. Birinci oturumda Osmangazi Üniversitesi Ebelik Kısmı Lideri Prof. Dr. Fatma Deniz Sayıner ise “Postpartum Süreçte Ebelik Bakımı; Araştırmalar Ne Diyor?” başlıklı sunumu yaptı.
Sempozyumun “Güncel Araştırmalarla Yenidoğan ve Çocuk Sağlığı” başlıklı ikinci oturumunda Anadolu Ebeler Derneği Lideri, Ebe Nasibe Üzel “Yenidoğana Dokunan Birinci Eller” başlıklı sunumu yaptı. Bu oturumda Üsküdar Üniversitesi Ebelik Kısmı Öğretim Vazifelisi Günay Arslan “Sağlıklı Geleceğin Sağlıklı Çocukları İçin Ebeler” başlıklı sunumu yaptı.
Sempozyumun “Anne ve Bebek Ruh Sağlığı” başlıklı üçüncü oturumunda Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sıhhati ve Sağlıksızlıkları ABD, NPİSTANBUL Beyin Sağlıksıznesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Gül Eryılmaz “Prekonsepsiyonel Devirde Çiftlerin Ruh Sıhhatinin Desteklenmesinde Ebeler” başlıklı sunumuyla katkıda bulundu. Üçüncü oturumda Karadeniz Teknik Üniversitesi Doğum Bayan Sağlıksızlıkları Hemşireliği İSİM Doç. Dr. Songül Aktaş “Anne Ruh Sıhhatinin Desteklenmesinde Ebeler” başlıklı sunumunu yaparken; Üsküdar Üniversitesi Ebelik Kısım Lideri Prof. Dr. Güler Cimete “Çocuk Ruh Sıhhatinin Desteklenmesinde Ebeler” başlıklı sunumu yaptı.
“Ebeliğe İstikamet Vermek” başlıklı üçüncü oturumda ise Selçuk Üniversitesi Ebelik Kısım Lideri Prof. Dr. Sema Dereli Yılmaz, “Neden Ebelik Eğitimine Odaklanılmalı?” ve Üsküdar Üniversitesi Ebelik Bölümü’nden Araştırma Vazifelisi Ebru Sağıroğlu, “Ebelikte Uzmanlaşmak” başlıklı sunumlarını yaptı.
Program, fotoğraf yarışı ödüllerinin verilmesiyle sona erdi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
