Bugün tıpta otizmin %100 tedavisi yoktur. Otizm tedavisi denildiğinde otistik çocukların kaliteli ömrünü sağlamak için hayat üslubunda bir ekip değişiklikler yaparak hayat kalitesini yükseltmek hedefleniyor.
Tedavi 1.
Bilişsel Davranışçı Terapi
BDT yolu ile tedavi’deki ana gaye birincil dereceli bakım sağlayan şahıslara (anne, bakıcı ve s.) eğitimin verilmesidir. Otizm tedavisi uzun süren ve sabır gerektiren bir süreçtir. Bu süreçte ailenin sağlıksızlığa tavrı ve yapması gerekenler çalışılmalıdır;
Otizme sağlıksızlık yerine farklılık üzere bakılmalı, otizmi tedavi etmek yerine, eğitim ve takviye sağlanmalıdır. Bu durumu anlamak için Otistik çocuklarla ‘yer değiştirmeniz’ onları anlamanıza yardımcı olacaktır – bir düşünün ‘Dünyada çoğunluk otistik beşerler olmuş olsalardı ve bizim beynimizin çalışma biçimine nazaran küçük bir grub olsaydık (dünya geneline nazaran küçük), dünyadaki nizamı onlar kendilerince kurmuş olsalardı, eğitimlerini kendilerince vermiş olsalardı bizler ne yapardık? Muhtemelen IQ düzeyi düşük, hiç bir şeyi anlamayan bireylere dönüşürdük, o denli değil mi? Bu durumda sıhhatsiz mı olmuş oluyoruz, yoksa farklı mı? Birinci onu anlamamız gerekiyor.
Tedavi 2.
Davranışçı Usul (Uygulamalı davranış analizi)
‘Bu sistem Los Angeles’daki California Üniversitesi psikologlarından Dr. Ivar Lovaas tarafından geliştirilmiştir. Davranışçı metotta her bir davranış öğretilirken, o davranış, onu oluşturan alt davranışlara bölünerek kolaylaştırılmakta, sözel açıklama ve yönergeler ile hedeflenen davranış kazandırılmaktadır. Bu eğitim yolunda eğitimcinin kıymeti büyüktür.’ – Otizm Vakfı
Tedavi 3.
Beslenme ve besin desteği
Otizmde özel diyetler, yanlışsız gıdalanma ve besin desteği konusunda B6 ve magnezyum öneriliyor (Martineau, J., Barthelemy, C., Roux, S., Garreau, B., Lelord, G., 1989). B6 vitamini otizmde negatif belirtilerin azalmasına yardımcı olur. Vitamine ek olarak çocuklara eğitimin sağlanılması memnun tablolar ortaya çıkarıyor.
B6 vitamini beyin ve sonlar ortasında bağlantısı sağlayan nörotransmiterlerin (norepinefrin ve serotonin) gelişimi için değerlidir. Ayrıyeten, B6 vitamininin başka vazifeleri ortasında; hemoglobin üretimi, besinler yoluyla alınan proteinin parçalanması ve kan şekeri seviyesinin dengelenmesi bulunur.
B6 vitaminini doğal olarak kepekli ekmek, kurutulmuş meyve ve baharatlar, antep fıstığı, sarımsak, ciğer, balık, fındık, susam ve s. üzere besinlerde bulunur.
B6 vitamini için günlük gereksinim tablosu
4-8 yaş çocukların günlük B6 muhtaçlığı
600 mikrogram
4-8 yaş otizm teşhisi almış çocukların günlük B6 muhtaçlığı 1200 mikrogram (1.2 mg)
9-13 yaş çocukların günlük B6 muhtaçlığı
1 mg
9-13 yaş otizm teşhisi almış çocukların günlük B6 gereksinimi
2 mg
Not: bu tablo genel gereksinim tablosudur, otizmde gereksinim farklılık gösteriyor. Kesinlikle doktorunuza yahut eczacınıza danışarak gereksinimin x2 B6 kullanılması gerekir.
Magnezyum depomin nörotransmitterlerini düzenler ve beyin işlevini düzgünleştirir. Ayrıca magnezyum gerginliği azaltır ve sağlıksıznı daha sakin yapabilme özelliğine sahiptir. Şayet çocuğunuzun günlük besinlerden bu vitamin ve mineralleri almadığınıza eminseniz, hekiminize danışarak vitamin desteği önerilebilir (Archives of Pediatric and Adolescent Medicine, 2004). Deniz mahsulleri, soya, et, kümes hayvanları, çerezler, tahıllılar olağanda çinko, magnezyum, ve demir açısından zengindirler.
Ayrıyeten, kimi araştırmalara nazaran B12 (Pacholok, Sally M., 2014) ve D vitamini de (Fernell, Elisabeth et.al., 2015) otizm tedavisinde çok değerlidir.
Tedavi 4.
Özel Eğitim
Otizm teşhisi alan çocuklar için en kıymetli ögelerden biri de eğitimdir! Birtakım araştırmalara nazaran otizm teşhisi almış çocuklar ortasında zeka geriliği yaygın kavramdır. Bunun kıymetli nedenlerinden biri de ailelerin durumu kabullenerek çocuklarının eğitimine devam etmesini sağlamamalarıdır. Meğer eğitimle topluma kazandırılan örnekler ziyadesiyle fazladır. Çocuğunuzu gereksiz ilaçlarla yüklemek yerine, eğitimle, sevgiyle, topluma kazandırabiliriz.
Aileler çarçabuk eğitimden ve tedaviden vaz geçtiklerinde çocuklarından ve çocuklarının geleceğinden vaz geçiyorlar. Zira otizm farklı beyin demektir, sağlıksızlık değildir. Biz beynimizin iki lobunu kullana biliyorsak, onlarda da beyinlerinin bir lobunu ikisinin yerine kullanıyorlar ve bu da bir lobun çok çalışması manasına geliyor. Bu yüzden Otizm teşhisi almış çocuklara beyinlerinin çalıştıkları kısmıyla ilgili aktiviteler, eğitimler sunarak, özel eğitim ve takviye vererek onları topluma kazandırmalıyız. Yalnızca yapmanız gereken çocuğumuzun farklı olduğunu kabul etmek, onların eğitim almasına dayanak olmak ve empati göstermektir.
Kaynakça
Archives of Pediatric and Adolescent Medicine, 2004
Martineau, J., Barthelemy, C., Roux, S., Garreau, B., Lelord, G., 1989. ‘Electrophysiological effects of fenfluramine or combined vitamin B6 and magnesium on children with autistic behaviour.’
http://www.otizmvakfi.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=11&Itemid=22Pacholok, Sally M.
Pacholok, Sally M., 2014. Pharmacy Times. Feb2014, Vol. 80 Issue 2, p59-64. 2p.
Fernell, Elisabeth, Bejerot, Susanne, Westerlund, Joakim, Miniscalco, Carmela, Simila, Henry, Eyles, Darryl, Gillberg, Christopher, Humble, Mats B, 2015. Autism spectrum disorder and low vitamin D at birth: a sibling control study. Molecular Autism. 2015, Vol. 6 Issue 1, p1-9. 9p.
