Osteoporoz ( halk tabiri ile; kemik erimesi)

• Düşük kemik kütlesi ve kemik mikro mimarisinde bozulma ve buna bağlı olarak kemik kırılganlığının artması ile karakterize,
• Sistemik bir iskelet sağlıksızlığıdır.
• Ekseriyetle omurga, önkol ve kalçada olmak üzere kırık riski artmıştır.
• Günümüzde uzayan hayat müddeti ile birlikte osteoporoz, dünyanın birçok bölgesinde kıymetli bir sıhhat sorunu haline gelmiştir.
• Osteoporoz en sık görülen kemik sağlıksızlığıdır.

Osteoporozun gelişimine katkıda bulunan risk faktörleri;

• 1-Yapısal ve genetik faktörler:
  • Yaş,
  • Cinsiyet (Kadın olmak)
  • Hormonal nedenler,
  • Ailede kırık hikayesi
  • Geç adet görme
  • Erken menapoz
  • İnce narin yapı

2-Yaşam biçimi ve/veya beslenme:

• • Hareketsiz hayat
  • Kalsiyum ve D vitamininden yoksul diyet
  • Alkol ve sigara kullanımı
  • Çok tuz ve protein alımı
  • Yetersiz güneş ışığı

3-Tıbbi şartlar:

• • Çeşitli ilaçlar ( kortizon, heparin, vb)
  • Sağlıksızlıklar ( cerrahi menapoz, kronik böbrek yetmezliği, vb.)

Osteoporoz, ekseriyetle bireyde rastgele bir şikayet oluşturmadan sessizce seyretmekte, bu sebeple TEŞHİS sıklıkla KALÇA, ÖN KOL, OMURGA ÜZERE KEMİK KIRIKLARI oluştuktan sonra konulabilmektedir.

Osteoporoza bağlı kırıklar;

• • Uzun müddet yatağa bağımlı kalmaya ( kalça kırıkları üzere ),
  • İş-güç kaybına, ekonomik kayıba
  • Hayat kalitesinin düşmesine,
  • Sakatlıklara ve
  • Mevte neden olabilmektedir.

Osteoporozda risk faktörlerinin saptanması, erken devirde teşhis konulması ve kırıklardan korunma temel hedeftir.

• Osteoporoz etyolojisinde rol oynayan risk faktörlerinin ortadan kaldırılması yahut modifiye edilmesi ile osteoporozun olumsuz sonuçları azaltılabilir.
• Osteoporoz risk kümesinde olan şahısların evvelden tanınması ve kollayıcı tedaviden fayda görebileceklerin saptanması için osteoporoz taramaları uygun yaklaşımdır.

• Osteoporoz teşhisinde günümüzde en geçerli teknik çift-enerji-x-ışın absorbsiyometridir (DXA).

Osteoporoz teşhis kriterleri (WHO)

Tanısal kriter Klasifikasyon

T kıymeti > –1 Olağan

T kıymeti (–1) – (-2.5) Osteopeni

T pahası < – 2.5 Osteoporoz

T kıymeti < – 2.5 + frajilite kırığı Ağır/yerleşmiş osteoporoz

T bedeli; Genç erişkinlerde ortalama kemik kütlesinin standart sapması

Z pahası; Kişinin kendi yaş kümesinin ortalama kemik kütlesinin standart sapması

Kimler KMY İçin Taranmalı ?

• • 65 yaş üstü Bayan
  • 70 yaş üstü Erkek

Majör Risk Faktörleri Minör Risk Faktörleri

1 Majör yahut 2 Minör Risk faktörü → tarama yapalım

KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞU ÖLÇÜM TAKİP SIKLIĞI

• Postmenopozal bayan ve 70 yaş üzeri erkeklerde 1-2 yılda bir,
• Bisfosfonat tedavisi alanlarda yılda bir,
• Paratiroid hormon tedavisi alanlarda 6 ayda bir,
• Sekonder osteoporozu olanlar yahut steroid kullananlarda 6 ay – yılda bir.

TEDAVİ

Günlük hayatın düzenlenmesi

-Egzersiz;

– Yürüyüş ( günde 40 dakika, tempolu)

– Haftada 3 kere en az 30 dakika kadar yük taşıyıcı antrenman,

– Sıhhat tarafından rastgele bir mahzur yoksa koşu, merdiven çıkma,

dans, tenis, vb.

– Sigaranın Kesilmesi,

– Alkol Alımının Sınırlanması,

– Düşme Riskinin Azaltılması (banyo, halı, terlik,vb.),

TEDAVİ

– Kalsiyum;

– Önerilen günlük elementer kalsiyum alımı 1200 mg’dır

Günlük diyette kalsiyum alımı: bir günde alınan süt eserlerinin porsiyon ölçüsü üzerinden hesaplanan kalsiyum alımı+ 250 mg ( süt eseri dışındaki besinlerden kalsiyum alımı

• D Vitamini;
• Postmenopozal bayanlarda günde 1500-2000 IU D vitamini alımı önerilir
• Serum 25(OH) D seviyesi ≥30 ng/ml olması kafidir.
• Sağlıklı kemikler için kâfi vitamin D sentezi için gerekli güneşlenme vakti, biçimi ve mühleti;
  • Sabah 10.00’dan evvel ve öğle 15.00’den sonra yarım saat güneşlenme
  • Güneşlenirken bedenin %11-17’sinin (eller ve yüz) açık olması kâfi.
  • Tıpkı müddette gölgede yapılan D3 vitamini düzeyi, direkt güneş ışığına maruz kalmakla yapılan ölçüye nazaran %37-58 oranında daha azdır
  • Ancak son vakitlerde yapılan çalışmalarda gölgede güneşlenmenin vitamin D3 üretiminde anahtar rol oynadığı ve direk güneşe maruz kalmakla total ultraviyole ışıklarının bedende oluşturacağı ziyanlı tesirden korunulacağı tespit edilmiştir.

Osteoporoz gelişmişse doktor denetiminde etyolojiye yönelik uygun ilaç tedavisi ve takibi

-Kemik yıkımını önleyici ilaçlar

-Kemik üretimini uyarıcı ilaçlar

<br>
steroid sipariş