Bilgisayarın başında saatlerce oturuyoruz… Parmaklarımız, kimi vakit sert dokunuşlarla, adeta özdeşleşiyor klavye tuşlarıyla… Bilgisayar başında olmadığımız vakitler ise ellerimiz ve parmaklarımız yeniden sayısız sefer çalışıyor akıllı telefonumuzun tuşlarında; gelen maillere yahut iletilere süratlice karşılık verebilmek için… Kimi vakitse, kimileri ağır olabilen belgeleri taşımamız gerekebiliyor… Bu hareketler, masa başı çalışanlarının her gün rutin olarak ve sayısız defa yaptıkları işlerden kimileri. Fakat dikkat! Her gün seri olarak tekrar edilen bu hareketler; el, kol ile omuz kaslarımızı yıpratıyor ve vakitle günlük hayatımızı olumsuz etkileyen sıhhat sorunlarına neden olabiliyor.
Bilgisayar kullanmak, akıllı telefon ile bildiri yazmak, yük kaldırmak üzere her gün birebir biçimde, üstelik devamlı yaptığımız işler el, kol ve omuzlarımızdaki dokuların yıpranmalarına neden oluyor. Acıbadem Altunizade Sağlıksıznesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Arel Gereli,normalde bedenimizin kas yıpranmalarını tamir edebildiğini belirterek, “Ancak hareketlerin sık tekrarlanması nedeniyle yıpranma suratının çok arttığı ya da güzelleşme karşılığının azaldığı durumlarda, tıpkı bir kumaşın eskimesi üzere doku bütünlüğü bozuluyor. Bozulan dokunun tipine nazaran de sağlıksızlıklar şekilleniyor. Dahası, bu sağlıksızlıkların hepsi birbiriyle bağlantılı oluyor, genelde biri başlarsa başkaları de onu takip ediyor” diyor. Pekala, günümüzde masa başı çalışanlarını hangi sağlıksızlıklar tehdit ediyor? Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Arel Gereli, 23-29 Eylül “Ofiste Sıhhat Farkındalık Haftası” kapsamında, çok kullanım ve sık tekrarlama sonucu el, kol ile omuzlarımızda görülen 6 sağlıksızlığı anlattı; kıymetli teklif ve ikazlarda bulundu.
Aşırı kullanıma bağlı sağlıksızlıklar arttı!
‘Ofis sağlıksızlıkları’ denildiğinde çok değil, bundan yaklaşık iki yıl öncesine dek yalnızca şirketler geliyordu aklımıza. Fakat Covid-19 pandemisi tüm dünyada pek çok rutini temelden, üstelik kimilerini kalıcı olarak değiştirdi. Birden fazla şirketin ‘evden çalışma’ metoduna geçiş yapması, pandeminin tahminen de en kalıcı değişimi oldu.
Evden çalışmak başlarda konforlu üzere görünse de, ofisin tüm meselelerini konutlarımıza taşımasının yanı sıra çok daha fazla iş yapmamıza neden olarak aslında hiç de o denli olmadığını gösterdi. Örneğin artık el, kol ve omuzlarımızı daha çok kullanmak zorunda kalıyoruz. Bu nedenle çok kullanıma bağlı gelişen sağlıksızlıkların günümüzde daha fazla görüldüğü ihtarında bulunan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Arel Gereli şunları söylüyor:
“Hayatımızın ortasına yerleşen pandemi süreci ile birlikte ofis sağlıksızlıkları artık ofisin dışına çıkmış durumda. İnternetin ağır kullanımı ile meskenlerimiz yalnızca ofisimiz değil, birebir vakitte okulumuz, spor salonumuz, oyun parkımız, alışveriş merkezimiz ve toplumsal alanımız oldu. Hayatın bu biçimde devam edebilmesi için gereken paklık, yemek üzere temel muhtaçlıkları da göz önüne aldığımızda, evvelce yüklü olarak masa başı çalışanlarda görülen el, kol ve omuz meseleleri artık daha geniş bir kitle ve yaş aralığında gözlenir oldu.”
SİNİR SIKIŞMALARI
Bilgisayar ve akıllı telefon üzere aygıtları kullanırken uzun müddet hareketsiz kalmak yahut iş ortamında tekrarlanan zorlayıcı hareketler; omuz, dirsek ya da el bileğinden geçen hudutların sıkışmalarına yol açabiliyor. Uzun müddet birebir konumda hareketsiz kalmak, vakitle hudutların içinden geçtikleri kanallara yapışmalarına, tekrarlanan hareketler ise yapışan hudutların yıpranmalarına neden olabiliyor. Sıkışan sonlar da kendini ağrı, uyuşma ve güç kaybıyla gösteriyor.
Ne yapılıyor? Başlangıçta ameliyat dışı prosedürlerle rahatlama sağlansa da, vakit içinde kas erimesi kronikleşiyor ve kalıcı hasar bırakabiliyor. İlaç, atel kullanımı, idmanlar, enjeksiyonlar yahut fizik tedavi ile başarılı sonuçlar alınabiliyor. Tedaviye cevap vermeyen sağlıksızlarda cerrahi gevşetme uygulanıyor.
TENDİNİT
Tendinit; el ve kollarımıza hareket veren kasların ‘tendon’ denilen lifleri ile bu liflerin kemiğe yapıştığı yerlerin iltihabı olarak tanımlanıyor. Bu iltihaplanma günümüzde en sık el ve kol kaslarının, örneğin akıllı telefonumuzu daima elimizde tutmamız nedeniyle devamlı kasılı kalmaları ya da bu kaslarımızın bilgisayarda yazı yazmak üzere daima birebir işleri tekrarlamaları nedeniyle gelişiyor. Kaslara daima ve tekrarlayan yüklenmeler de kas liflerinde gözle görünmeyen yırtıklara yol açabiliyor. Prof. Dr. Arel Gereli bu yırtıkların vakitle tendonun kalınlaşmasına ve sertleşmesine neden olduğuna işaret ederek, “Tendinit, el ve kollarda kullanım ağrısı ile bilhassa sabah sertliğiyle kendini gösteriyor. Yavaş seyirli sağlıksızlık olmasına rağmen sağlıksıznın gündelik hayatını olumsuz etkileyebiliyor” diyor.
Ne yapılıyor? Tendinitçoğu sefer sıcak- soğuk kompres uygulamaları, fizik tedavi, istirahat ve ağrı kesici ilaçlar üzere ameliyat dışı tekniklerle tedavi edilebiliyor. Lakin dirençli olaylarda cerrahi müdahale gerekebiliyor”
TETİK PARMAK
Tetik parmak; uzun süren tendinitler sonrası ellerimize hareket veren kas liflerinin kalınlaşarak içinden geçtikleri kanallara takılmasıdır. Kendini parmaklarda takılma, kilitlenme ve ağrıyla gösteriyor. Tetik parmak, bilgisayar ve akıllı telefonda uzun yıllar birebir hareketi yapan el parmaklarında sıklıkla görülüyor.
Ne yapılıyor? Prof. Dr. Arel Gereli,bilgisayar ve akıllı telefon üzere cihazlarınaşırı kullanımının kısıtlanmaları ve ilaç tedavisiyle güzelleşme sağlanabildiğini, dirençli hadiselerde ise kanal içinde takılı kalan tendonun cerrahi olarak gevşetilmesiyle kesin tahlil sağlandığını söylüyor.
KİREÇLENMLE
Tüm eklemlerimiz kıkırdak ismi verilen ve hareketi kolaylaştıran bir yüzey kaplamasından oluşuyor. Kıkırdak, ince yapısına karşın epey dirençli bir doku aslında. Fakat bir kere yaralandığında kendini güzelleştirme kabiliyeti sonlu oluyor. Bilgisayar ve akıllı telefon kullanımında çok ve tekrarlayan parmak hareketleri eklemlerdeki kıkırdağın yıllar içinde aşınmasına ve altındaki kemiğin açığa çıkmasına yol açabiliyor. Kireçlenme; kemiğin sürtünmesi, eklemlerin ağrılı olması ve en sonunda parmakların eğilmesiyle sonuçlanıyor.
Ne yapılıyor? Bilgisayar ve akıllı telefon kullanımın düzenlenmesi, fizik tedavi ve ilaç tedavisine cevap vermeyen sağlıksızlarda ağrıyı kesmek için tutulan eklemin cerrahi olarak dondurulması gerekebiliyor.
EKLEMLERDE KİSTLER
Uzun mühlet bilgisayar yahut akıllı telefon kullanmak üzere ellerimizi devamlı zorlayan hareketler yapmamız parmak eklemlerinin sertleşmesi ve onları birbirine bağlayan bağların devamlı burkulmasıyla sonuçlanabiliyor. Bu kronik burkulmalar bir süre sonra esneklik kaybına, eklem hareketlerinin kısıtlanmasına ve ağrıya neden olabiliyor. Zorlayıcı kullanım devam ederse eklemlerde kistler oluşabiliyor. Kistler parmaklarda hareket ağrısı ve sabah sertliğiyle kendini gösteriyor.
Ne yapılıyor? Zorlayıcı hareketlerden kaçınmak ve ilaç tedavisi sorunun tahlilinde yararlı oluyor, lakin düzgünleşme uzun sürüyor.
OMUZ KASI YIRTIĞI
Omuz bölgesi kasları; kola hareket veren ve omuz eklemini yerinde tutan kas kümesini oluşturuyor. Ofis haline dönüşen konutumuzda gün içinde yaptığımız paklık ya da eşyaları indirme kaldırma üzere tekrarlayan hareketlerimiz bu kasları zorlayabiliyor. Vakitle kaslar kemiğe yapışma yerinden sökülüyor. Kemiğe yapışma yerinde yırtık olduğu için bedenimizin bu yırtığı güzelleştirme kabiliyeti hudutlu oluyor. Gereğince güzelleşmeyen yırtık omuz içinde kronik bir yara üzere devamlı ağrımaya ve hareketi de bozarak gündelik aktiviteyi kısıtlamaya başlıyor. Daha berbatı, etkin kullanım devam ettiği için omuz kasındaki bu yırtık büyüyor.
Ne yapılıyor? Prof. Dr. Arel Gereli omuz bölgesi kas yırtıklarında şayet çok açık ve ağrılı bir yırtık yoksa, her vakit öncelikle ameliyat dışı yollara başvurulduğunu belirterek, “Sağlıksızların büyük çoğunluğu bu biçimde rahatlıyor. Fakat tam kas yırtığı olan ya da ameliyat dışı usullerle rahatlama sağlanamayan sağlıksızlarda cerrahi müdahaleyle yırtığın tamiri öneriliyor” diyor.
AŞIRI KULLANIMA KARŞI 6 ÖNLEM!
- El, kol ve omuzlarınızı gereksiz kullanmayın. Gün içinde temel gereksinimleriniz için esasen devamlı kullanımda olduklarını unutmayın.
- Devamlı sıkmak, ovmak ya da ağır kaldırmak üzere tekrarlayan zorlamalardan kaçının.
- Hareketsiz kalmak yahut bir şey tutmak için tüm kaslarımızın devamlı kasılı kalmaları gerekiyor. Bu nedenle el, kol ve omuzlarınızı uzun saatler boyunca makûs konumda hareketsiz bırakmayın. Örneğin elinizde devamlı telefon tutmayın.
- Her yarım saatte bir yaptığınız işe 5 dakika orta verin. Orta verdiğinizde el, kol ve omuzlarınızı büsbütün gevşek bırakın.
- Her şartta bedeninizi dik ve omuzlarınızı geriye almış biçimde konumlandırın.
- Günümüz ömür şartlarında el, kol ve omuz meseleleri güçsüzlükten değil, ekseriyetle çok kullanımdan kaynaklanıyor. Spor yapıyorsanız güçlendirme antrenmanlarının yanı sıra esnekliği ve kas deveranını arttıran hareketleri de yapmayı alışkanlık haline getirin.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı<br>
hasta yatağı kiralama
