Kâğıthane Kızılay Sağlıksıznesi Endokrinoloji ve Metabolizma Sağlıksızlıkları Uzm. Dr. Mustafa Ünal, halk sıhhatini tehdit eden bir sorun olan Obezite ile uğraşta alınacak tedbirlere dikkat çekti. Uzm. Dr. Ünal, “Obez çocuk ve ergenlerin oranı dünya çapında %4’ten %18’e çıktı ”dedi.
Dünyanın en kıymetli sıhhat sıkıntılarından biri haline gelen Obezite, çağdaş çağın en yaygın ve tehlikeli sağlıksızlığı olarak hayatımızda yer alıyor. Kâğıthane Kızılay Sağlıksıznesi Endokrinoloji ve Metabolizma Sağlıksızlıkları Uzm. Dr. Mustafa Ünal, “Endüstriyel toplumlarda çok kiloluluk ve obezite daha sık görülür hale gelmekte ve bilhassa çocuklarda artmaktadır. Fiziksel aktivitenin azalması, yüksek-yağ ve kaloriden varlıklı hazır besinlerin daha ulaşılabilir olması obezite gelişimini artırır. Obezite gelişmesinde ayrıyeten birçok faktör rol almaktadır. Bunların içinde genetik, yetersiz idman, çok kalori alımı vardır. Birtakım ilaçlarda yan tesir olarak kilo alımı ile bağlıdır. Psikososyal faktörlerde obezite gelişmesine katkıda bulunabilir” dedi.
Obez çocuk ve ergenlerin oranı dünya çapında %4’ten %18’e çıktı
2022 yılı Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ)’nün bilgilerine nazaran obezite tanısı alan bireylerin sayısı tüm dünyada 1 milyarı aşmış durumda. Uzm. Dr. Ünal, “Obezite yalnızca erişkinlerde değil çocuklarda ve gençlerde de süratle artmaktadır. 1975’ten 2016’ya kadar, 5-19 yaş ortası çok kilolu yahut obez çocuk ve ergenlerin oranı dünya çapında dört kattan fazla artarak %4’ten %18’e çıkmıştır” dedi. Obezite teşhisini koymada günümüzde kullanılan en yaygın metottun vücut kütle indeksi olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Ünal, “Obezite, beraberinde pek çok fizikî, ruhsal, toplumsal, ekonomik sıkıntılar getiren kronik bir sağlıksızlıktır. Obezite, Tip 2 diyabetes mellitus (kandaki şeker düzeyinin olağanın üzerine çıkması) , koroner kalp sağlıksızlığı, hipertansiyon, beyin- damar sağlıksızlıkları, teneffüs zahmeti, birtakım kanser çeşitleri, derin ven trombozu (toplardamarda meydana gelen kan pıhtısı), Mide ve ince bağırsak yolunda oluşabilecek olan ve iltihaplanmaya yol açabilen virüsler-bakteriler, yağlı karaciğer ve siroz, kolesterol yüksekliği, Yumurtalıklarda küçük ve âlâ huylu çok sayıda kistin oluşumu, idrar kaçırma, lenfatik sistemdeki bozukluklar, obstrüktif uyku apnesi ve eklemlerde kireçlenme üzere sağlıksızlıklara da neden olmaktadır” dedi.
Obezitenin şiddeti arttıkça Tip 2 diyabet gelişme riski de yükseliyor
Tip2 diyabet sağlıksızlarının %80’nin obez olması nedeniyle değerli bir risk faktörü haline gelmesine neden olduğunu belirten Uzm. Dr. Ünal, “Tip 2 diyabet gelişme riski, obezitenin şiddeti arttıkça yükselir. Obez ve diyabetiklerde hipertansiyon, kolesterol yüksekliği ve aterosklerotik kalp sağlıksızlığı dikkati çekecek kadar sık görülmektedir. Bunların yanı sıra ölçülü kilo vermek yeni diyabet gelişimini %30 oranında azalttığı tespit edilmiştir” dedi. Felç(inme), kalp krizleri üzere kalp ve damar sağlıksızlıklarından ölümlerin gelişmiş batılı ülkelerde azalma eğilimi gösterirken gelişmekte olan ülkelerde ve Türkiye’de artış gösterdiğini belirten Uzm. Dr. Ünal, “Toplumların beklenen hayat müddetinde görülen uzama nedeniyle yaşlı nüfusun artışı toplumda kalp damar sağlıksızlıklarının da artışını da beraberinde getirmiştir. Kalp ve damar sağlıksızlıkları açısından olumlu olan konu büyük ölçüde ‘önlenebilir’ olmalarıdır. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ); kan basıncı, obezite, kolesterol ve sigara içiminin denetimi ile kalp ve damar sağlıksızlığı görülme sıklığının yarıya indirilebileceğini bildirmektedir. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) vefat bilgileri toplam ölümlerin içinde kalp sağlıksızlıklarının hissesinin gitgide artma eğiliminde olduğunu göstermektedir” dedi.
Bireylerin obez olmaları önlenmelidir
Ülkemizin nüfus yapısının hala genç nüfus yüklü olup, gelişmekte olan ülkelere benzemekte olduğundan bahseden Uzm. Dr. Ünal, “Çocukluktan itibaren obezite konusunda eğitim verilmeli, yeterli-dengeli beslenme ve fizikî aktivite yapılmalıdır. Bu maksatla çocukluktan itibaren temel alışkanlıkları kazandırarak obezite ve buna bağlı diyabet, kalp damar sağlıksızlıklarını azaltmaya yönelik çalışılmalıdır” dedi. Uzm. Dr. Ünal, sağlıklı kalmak, kalp ve damar sağlıksızlığına yakalanma riskinden uzak durmak için ise tekliflerini şöyle sıraladı:
-Sağlıklı beslenin,
-Düzenli fizikî aktivite yapın
-Tütün ve tütün eserleri kullanmayın,
-Alkol kullanmayın,
-Kardiyovasküler riskinizi öğrenenin,
-Kilolu yahut obez olup olmadığınızı öğrenenin,
-Kan basıncınızı ölçtürün. Yüksek tansiyonunuz varsa tedavi olun
-Kan şekerinizi ölçtürün. Diyabetiniz varsa tedavi olun.
-Kan lipidlerinizi ölçtürün. Yüksek ise tedavi olun.
-Hekiminizin verdiği öteki sağlıklı ömür tekliflerine uyun.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
