Yüksek oranda Orta zincirli yağ asitleri ( MCT) nin kullanıldığı diyet modelidir. Orta zincirli yağ asitleri 6-12 karbonlu yağ asitlerinden oluşur ve sindirimleri için pankreas enzimlerine ya da safra tuzlarına ihtiyaç duymazlar. İnce bağırsağa ulaştıklarında yağ asidi formunda olduklarından çabucak karaciğere taşınır ve karaciğerde metabolize edilirler. Orta zincirli yağ asitlerinin sindirilmesindeki bu farklılık pek çok sağlıksızlığın tedavisine ışık tuttuğu için son derece kıymetlidir. Orta zincirli yağ asitleri son yıllarda epilepsi, obezite, anoreksiya nevroza, yağ metabolizması bozuklukları, inflamatuvar bağırsak sağlıksızlıkları ve tip 2 diyabet üzere birtakım kronik sağlıksızlıkların tedavisinde alternatif tedavi olarak düşünülmektedir. Ketojenik diyet ekseriyetle okul öncesi ve ilkokul periyodu çocuklarda hafif epiepsi nöbetlerini denetim etmede en tesirli yoldur.
Orta zincirli yağ asitleri portal venden şilomikronlara bağlanmadan emilir ve uzun zincirli yağ asitlerinden farklı olarak karnitinden bağımsız mitokondriye girerek β-oksidasyona uğrar. Sonuç olarak MCT’ler şilomikronlara bağlanmadıkları için, uzun zincirli yağ asitlerine (LCT) nazaran daha süratli hidrolize edilir ve bağırsak lümeninden daha çabuk emilir. Orta zincirli yağ asitleri kaproik asit, kaprilik asit, kaprik asit ve laurik asitten oluşur ve gram başına uzun zincirli yağ asitlerinden (linoleik asit 8.3 kkal, linolenik asit 9.2 kkal) daha az güç sağlarlar. Orta seviyede alınan MCT’nin, açlık lipid seviyelerini tekli ve çoklu doymamış yağ asitlerinden daha fazla azalttığı, tıpkı durumun glukoz seviyeleri için de geçerlidir.
Yapılan çalışmalarda orta zincirli yağ asitlerinden güçlü diyetin keton cisimlerini arttırdığı, açlık ve tokluk metabolizmasında tesirli olduğu, bağışıklık sistemini güçlendirdiği, insülin direncini düşürerek glukoz metabolizmasını etkilediği ve beyin işlevlerinde olumlu tesirlerinin olduğu bulunmuştur.
Lakin yüksek yağ içerdiğinden uygulaması epey zordur. Diyette kullanılacak besinlerin dikkatle tartılması menü planlanmasının dikkatle yapılması ve denetimi değerlidir. Ketozisi meydana getirebilmek için olağan diyetlere oranla protein ve karbonhidrat oranı önemli biçimde değiştirilir. Günlük gücün %80-90 nı yağdan karşılanır. Orta zincirli yağ asidi (MCT) kullanıldığında bu oran biraz daha düşürüleilir. Yağ asitlerinin glikoza oranı 2/1 olduğu vakit ketozis oluşur. Orta zincirli yağ asitleri uzun zicirli yağ asitlerinden daha kolay emilerek ketozis oluştururlar. Doğal olan Süt yağında yüksek oranda bulunur. Süt yağı bulunmadığı durumlarda tereyağı, sıvı yağlar ve bitkisel yağlar ( Hindistan cevizi yağı, palm çekirdeği yağı ) birlikte kullanılmalıdır.
Başlangıta mide bulantısı ve kusma görülebilir, daha sonra kaybolur. Diyete uzun müddet devam etmek gereklidir. Daha sonra yavaş yavaş karbonhidrat ve protein oranı arttırılarak olağan diyete geçilir. Ketojenik diyet uygulamalarında beslenme ve diyet uzmanınızdan dayanak alınız.
Obezite tedavisinde : MCT kullanımı Karbon sayısı 6-12 olan orta zincirli yağ asitleri bir yahut daha fazla çift bağ içeren uzun zincirli yağ asitleri ile karşılaştırıldığında daha doymuş bir yapıdadır. Bu yapısal farklılık suda çözünürlüğü etkilemekte; sindirim, emilim, taşıma süreçleri sırasında MCT ile LCT ortasında farklılaşmaya yol açmaktadır. Buna ek olarak trigliseridlerin ve yağ asitlerinin güç içeriği zincir uzunluğuna bağlı olarak farklılıklar oluşturmakta, uzun vadeli güç istikrarını etkilemektedir ve bu nedenle tartı kaybını teşvik edebilmektedir.
Alzheimer sağlıksızlığında : Alzheimer sağlıksızlığının erken devirlerinde azalmış beyin glukoz metabolizmasını detaylarıyla açıklayan raporlarda nöronal metabolizmanın arttırılması maksadıyla alternatif güç kaynaklarının nöronları koruyabildiğini gösteren bir hipoteze yer verilmiştir. Orta zincirli yağ asitlerinin nöronlar için alternatif bir güç kaynağı olarak misyon yaptığı belirlenmiş ve klinik araştırmalardan elde edilen datalarda, apolipoprotein E4 geninde negatiflik rastlanan hafif-orta şiddet Alzheimer sağlıksızlarında MCT’nin bilişsel özellikleri güzelleştirdiği görülmüştür. nörolojik bozuklukların birçoklarında bu diyetin kullanılmasına olan ilgi artmıştır. Ketojenik diyet, beyinde çoklu doymamış yağ asitlerini artırarak sodyum kalsiyum hassas kanalları bloke eder. Böylelikle nöronal membranların stabilizasyonunu ve nöronların çok elektriksel deşarjını inhibe eder. Beyinde oluşan keton cisimcikleri gamma amino bütirik asit (GABA) almaç sayısını ve glutamatı arttırır. Glutamatın antikonvülzan tesiri olduğu, oluşan GABA’nında antiepileptik özellik gösterdiği saptanmıştır. Gamma amino bütirik asit santral hudut sisteminde güzel bir antiepileptik nörotoransmitterdir
Fazla yahut çok MCT kullanımı : Bir öğünde tolere edilebilen MCT’lerin ölçüsü 25-30 g ile sonludur. Beşerler için 1 g/kg kadar MCT tüketiminin uygun olduğu bildirilmektedir. Daha fazla ölçüde MCT alımı bulantı, kusma, şişkinlik, gastrointestinal rahatsızlık, karın krampları ve ozmotik diyare üzere olumsuz gastrointestinal semptomlara neden olabilir . Yapılan bir çalışmada MCT’lerin oral yahut parenteral yoldan verilip verilmemesine bakılmaksızın toksikolojik özelliklere sahip olmadığı, olağan ölçülerde tüketilirse ketoasidoz yahut ketonemi riski oluşturmadığı saptanmıştır. Sonuç Orta zincirli yağ asitlerinin bilhassa kolay sindirilme özelliği ve safra asitlerine ihtiyaç duymaması, çeşitli sağlıksızlıkların tedavilerinde olumlu tesirlerinin olabileceği çalışmalarla desteklenmektedir. İnsanlarda termogenezi tetikleyerek beden tartısı denetimine yardımcı olmakta, diyete eklenen MCT desteği bağırsak sağlıksızlıklarında da inflamasyonu azaltarak semptomları önleyebilmektedir. Beyin işlevlerinin gelişimine yardımcı olması, epilepsi üzere sağlıksızlıkların tedavisinde uygulaması sıkıntı diyetlerin yerine kullanılabileceğini düşündürmektedir. Böylelikle bireylerin ömür kalitesi arttırılarak daha fazla besin ögesinden yararlanması sağlanabilir.
Sonuç olarak ; ketojenik diyet ; epilepsi, obezite, anoreksiya nevroza, yağ metabolizması bozuklukları, inflamatuvar bağırsak sağlıksızlıkları ve tip 2 diyabet üzere kronik sağlıksızlıklarda tesirlidir. açlık ve tokluk metabolizmasında tesirli olduğu, bağışıklık sistemini güçlendirdiği, insülin direncini düşürerek glukoz metabolizmasını etkilediği ve beyin işlevlerinde olumlu tesirlerinin olduğu bulunmuştur. siz de ketojenik diyet uygulamak isterseniz uzmanından dayanak alabilirsiniz. Benimle çalışmak isterseniz bağlı olduğum Reem Nöropsikiyatri Kliniğinden randevu alabilirsiniz.
Ketojenik Diyet
Beslenme ve Diyet Uzmanı
Sezen ÇETİNKAYA
<br>
steroid satın al
