Beslenme, diyet ve psikoloji danışmanlık hizmetlerini bir ortaya toplayan Formteg Danışmanlık Merkezi kurucularından Uzman Diyetisyen Ecem Ocak, Kanserden korunmanın yollarını anlattı. Kanser hakkında doğru-yanlış pek çok bilginin paylaşıldığına dikkat çeken Uzman Diyetisyen Ecem Ocak, “Kanser oluşumunu etkileyen çevresel faktörler engellendiğinde, kanser büyük ölçüde önlenebilen bir sağlıksızlıktır. Kanserden korunmak için atacağımız adımlar yalnızca yap yahut yapma kurallarını değil, bir hayat biçimini kapsamalıdır” sözlerini kullandı.
“Kanser, hücrelerimizdeki DNA’nın hasar sonucu hücrelerin denetimsiz yahut olağandışı bir formda büyümesi ve çoğalması ile karakterize edilen sağlıksızlıklar kümesinin ortak adıdır” sözleriyle kanseri tanımlayan Uzman Diyetisyen Ecem Ocak, “2020 yılında kanser hadise sayısı 19,3 milyon iken bu sayının 2040 yılında 30,2 milyon olacağı varsayım ediliyor. Kanser oluşumunu etkileyen çevresel faktörlerin başında sigara, yanılgılı beslenme alışkanlıkları, yetersiz beslenme, alkol ve enfeksiyonlar geliyor. Bilhassa yanılgılı beslenme alışkanlıkları yüzde 25 ila yüzde 30 oranında kanser oluşumunun riskini arttırıyor. Güzel haber ise kaliteli beslenme ve hayat biçimindeki değişikliklerle kanser riskini avantaja çevirmek mümkün. Kansere yakalanma riskinizi azaltmaya yardımcı olmak için sağlıklı kilo aralığında olmanız, sistemli olarak fizikî aktivite yapmanız, sağlıklı bir beslenme sisteminizin olması, alkol ve sigaradan uzak durmanız üzere yapabileceğiniz değerli uygulamalar bulunuyor” halinde konuştu.
Uzman Diyetisten Ecem Ocak, kanseri oluşturan çevresel etkenlerden korunmak için atabileceğimiz adımları şöyle sıraladı:
SAĞLIKLI KİLO ARALIĞINDA KALIN
Sağlıklı kilo aralığında olmanız kanser, kalp sağlıksızlıkları ve diyabet üzere kronik sağlıksızlıkların riskinin azaltılmasına imkan sağlar. Zira fazla kilo ve bedenin çok yağlanması göğüs kanseri, kolon ve rektum, endometrium, pankreas, karaciğer, böbrek vs. birçok kanser riskini arttırır. Ayrıyeten kimi çalışmalar da fazla kilonun tiroid kanseri riskini arttırdığını gözlemlemiştir. Bu yüzden sağlıklı bir beslenme programı ile istenilen kilo aralığında olmak riski azaltacaktır.
SAĞLIKLI BESLENMEYİ SÜRDÜRÜN
Sağlıklı ve kaliteli beslenmek âlâ bir ömrün ve kanser riskini azaltmanın kıymetli bir modülüdür.
Dünya Kanser Tedbire Fonu’nun (WCRF/ AICR) teklifleri;
- Çok çeşitli sebzeler, meyveler, tahıllar ve kuru baklagiller tüketin.
- Şekerli içecekler tüketmeyin.
- Kırmızı et tüketimini sonlandırın, işlenmiş etlerden kaçının.
- Alkollü içecekler; bayanlar; 1 kadeh/gün, erkekler; 2 kadeh/gün sonlandırın.
- Tuzlu yiyecek ve tuzla işlenmiş besin tüketimini kısıtlayın.
- Çok çeşitli besinleri içeren istikrarlı bir beslenme seçin.
- Her gün 30 dakika fizikî aktivite yapın.
- Olağanın altına inmeden, olabildiğince zayıf kalın formundadır.
ZERZEVAT VE MEYVELERİ ÇEŞİTLENDİRİN
Sağlıklı beslenmek ve bunu ömür stili haline getirmek çok değerli. Bu yüzden hayatınıza uygun sürdürülebilir bir beslenmeyi amaçlamanız gerekiyor. Tabağınızı olabildiğince renkli sebzeler, meyvelerle doldurun. Unutmayın ki ne kadar renk o kadar sıhhat demektir. Antioksidan bakımından varlıklı koyu yeşil, turuncu, mor ve kırmızı meyveler ile zerzevatları daha fazla tüketin. Zira antioksidanlar hücreleri hasardan korur ve kanser riskini düşürür.
KURU BAKLAGİLLERİ VE TAM TAHILLI ESERLERİ TÜKETİN
Glisemik İndeks bize karbonhidratların kanda ne kadar süratte şekere dönüştüğünü belirler. Kan şekerinin süratle yükselmesine neden olan besinlerin glisemik indeks pahaları yüksektir. Bu yüzden glisemik indeksi yüksek olan meyve suları, asitli şekerli içecekler, beyaz ekmek, poğaça vs. yerine glisemik indeksi düşük olan tam tahıllı eserleri tercih etmemiz gerekiyor. Posadan varlıklı, yağdan kısıtlı bir diyet kolon ve rektum kanseri riskini düşürür. Bu yüzden kesinlikle lif kaynağı olan zerzevat, meyveleri, kuru baklagilleri çokça tüketin.
KIRMIZI VE İŞLENMİŞ ET TÜKETİMİNİ SONLANDIRIN
Kırmızı ve işlenmiş etlerin kanser riskini arttırdığını gösteren çalışmalar mevcut. İşlenmiş etlerin bilhassa koleraktal kanser riskini arttırdığına dair güçlü ispatlar mevcut. Son çalışmalar da kırmızı ve işlenmiş et tüketiminin göğüs kanseri riskini artırıcı tesirini olduğunu söylüyor. Bu yüzden tüketim ölçüsünü sınırlamak gerek. Birçok çalışma nitritin kanser riskini arttırdığını söylüyor. İşlenmiş etlere etin güzelleşmesi, tadını arttırmak, raf ömrünü uzatmak için nitrat eklemesi yapılabiliyor. Bu yüzden sınırlamak gerektiğini bir kere daha söylemiş olalım.
BESLENMENİZE KALSİYUM KAYNAKLARI EKLEYİN
Kalsiyum içeren besinler bilhassa kolon kanseri riskini azalttığı ile biliniyor. Zira kalsiyum, kolonda safra ve yağ asitlerini bağlar. O nedenle günlük kalsiyum yeteri ölçüde alınmalıdır. Birebir formda D vitamini yetersizliği olan şahısların kolon kanseri riski taşıdığı gözlemlenmiştir.
ALKOLÜ SONLANDIRIN
Fazla alkol tüketiminin bilhassa karaciğer ve göğüs kanseri riskini arttırdığını söyleyebiliriz. Alkol tüketim ölçüsünü kesinlikle gözden geçirmek ve denetimli tüketmek gerekir. Bayanlarda günlük 1 kadeh, erkeklerde ise 2 kadeh ile sonlandırılmalıdır. Kanser riski açısından kıymetli olan alkollü içeceğin tipi değil, ölçüsüdür.
HAREKET HALİNDE OLUN
Yediklerimize, içtiklerimize dikkat ederek sağlıklı kilo vermek gerektiğini biliyoruz. Bir de fizikî olarak faal olmak koşul. Zira etkin olmak hem kilo denetimine yardımcı olarak kanser riskini azaltmaya yardımcı olur, hem de bağışıklık sisteminizin güçlenmesini sağlar. Ayrıyeten fizikî aktivite kalp sağlıksızlıkları ve diyabete yakalanma riskini düşürür. O halde her fırsatta meskenden dışarı çıkmak yahut meskende de olsa hareket halinde olmamız gerekiyor. Yani oturma, uzanma, TV izleme, telefonunuzla yahut bilgisayarınızla vakit geçirmeyi azaltmak değer taşıyor. Kısaca olağandan daha fazla fizikî olarak etkin olmanız aktivite düzeyiniz ne olursa olsun sıhhatiniz için birçok yarar sağlar.
Kanserden korunmak için sağlıklı ipuçları:
- Kırmızı et, kümes eti ve balıkları kızartma yahut kömürleştirmeden fırında, ızgarada yahut haşlama olan pişirme teknikleri tercih edilmelidir.
- Dışarda yemek yediğinizde sağlıklı bir beslenme sistemi izleyin. Patates kızartması, patates ve öbür cipsler, dondurma, çörek ve başka tatlılar vs. yüksek kalorili yiyecekler yerine zerzevat, meyve, salata ve öbür düşük kalorili yiyecekleri yiyin. Restoranlar ekseriyetle büyük porsiyonlar sunar, lakin hepsini tek bir oturuşta yemek zorunda değilsiniz. Siparişi verirken yarısını talep edin ve geriye kalan yiyeceği sonraki gün öğlen yahut akşam yemeği için paket yaptırın.
- Küçük tabak tercih edin. Ortada tatlı tüketmek istiyorsanız sütlü tatlı yahut çok küçük porsiyonlarda istediğiniz bir tatlıyı tüketin.
- Şuurlu bir tüketici olun. Marketteki besin eserlerinin etiketlerini kesinlikle okuyun.
- Yağ alımını azaltmak için yemekleri az yağda pişirin.
- Hazır ve işlenmiş besinlerden uzak durun.
- Alkol tüketimini sonlandırın yahut hiç tüketmeyin. Sigara içilmemelidir.
- Günlük alınan şeker ölçüsünü azaltın. Şekerli içecekler, hamur tatlıları, şerbetli tatlıları ölçü ve tüketim sıklığına dikkat ederek tüketin.
- Yemeklerde yahut sofrada fazla tuz kullanımı, salamura, turşu üzere besinlerin tüketiminden kaçının. Tuz yerine baharatlar kullanın.
“SAĞLIKLI BESLENMEYİ ÖMÜR ÜSLUBU HALİNE GETİRİN”
Kanserin çevresel faktörler engellendiğinde önlenebilir bir sağlıksızlık olduğuna dikkat çeken Ecem Ocak, “Kansere yakalanma riskini çevresel faktörler iyileştirildiğinde en aza indirmek mümkün. Burada beslenme çok büyük kıymet taşıyor. Bu yüzden bir an evvel sağlıklı beslenmeyi hayat şekli haline getirmeli, olabildiğince fizikî aktivite alışkanlığı hayata geçirilmelidir. Ayrıyeten, yaptırmanız gereken denetim ve tetkikleri atlamayın. Unutmayın ki kanser önlenebilen, geç kalmadığınızda tedavi edilebilen bir sıhhat meselesidir. Kanserden korkmayın!” sözlerini kullandı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
