1-Tansiyon ya da kan basıncı, kalbin kanı pompalarken damar cidarında oluşturduğu basınçtır ve mm cıva (Hg) olarak tabir edilir. Bu basıncın istenilen kıymetlerin üzerinde olması durumu ise hipertansiyon olarak tanımlanır.
Kan basıncı sistolik (halk ortasında büyük tansiyon) ya da kalbin kanı pompalarken oluşturduğu basınç ve diastolik (halk ortasında küçük tansiyon) ya da kalbin kan pompalamaya orta verdiği devirdeki basınç olarak iki farklı pahadan oluşur. Olağan kan basıncı pahaları sırasıyla sistolik için en çok 130 mm Hg, diastolik için ise en çok 85 mm Hg olmalıdır, bu pahalar olağan kan basıncı bedelleridir. Sonda olağan kıymetler ise sistolik kan basıncı için 130-139 mm Hg, diastolik kan basıncı içi ise 85-89 mm Hg dır. Hipertansiyon sonu ise sistolik kan basıncı için 140 mm Hg, diastolik kan basıncı için ise 90 mm Hg dır.
2-Hipertansiyon tedavi edilebilir mi?
Evet edilebilir. Lakin hipertansiyon tedavisi ömürboyudur, tedavide kullanılan ilaçlarla kan basıncı olağan sonlara düşer, lakin tedavi kesilirse kan basıncı yeniden eski kıymetlerine ulaşacaktır, bu nedenle tedaviye orta verilmemelidir, en az yılda bir defa doktora denetime gidilmelidir.
Birtakım özel durumlarda hipertansiyon bir böbrek sağlıksızlığına yahut hormon artışına bağlı olabilir, bu durumlarda böbrek sağlıksızlığının yahut hormonal bozukluğun tedavisi ile kan basıncı düzelebilir yahut en azından daha az sayıda ilaçla daha rahat denetim edilebilir hale gelebilir.
3-Hipertansiyonun ne üzere ziyanları vardır?
Hipertansiyon beyin kanaması ve felç, beğenilen görme kaybı, kalpte kalp yetmezliği ve kalp krizi, böbreklerde böbrek yetmezliği, bütün damarlarda da daralmalara neden olabilir. Kan basıncı kıymetleri olağan sonlarda tutulursa hipertansiyon sağlıksızları bu sayılan sağlıksızlıklardan korunurlar.
4-Hipertansiyonda kullanılan ilaçlar alışkanlık yapar mı?
Hayır yapmaz, fakat yaş ilerledikçe azalan damar elastikiyeti nedeniyle kan basıncı denetimi için alınan ilaç sayısı ya da dozu az gelebilir, bu durumda yeni ilaç eklenmesi yahut kullanılan ilacın dozunun artırılması gerekebilir. Her ilaç kümesinin kendine has kimi yan tesirleri vardır, hekiminize bu yan tesirlerin neler olduğunu sorunuz.
5-Bir yakınımın da hipertansiyonu var benim kullandığım ilacı ona da verebilir miyim?
Hayır, katiyetle bu türlü bir davranışta bulunmayınız, bulunanları da ikazınız. Sizin için uygun olan bir ilaç bir diğeri için hayatı tehdit edebilecek boyutta ziyanlı olabilir, bu nedenle yakınınızın bir doktora başvurmasını teklifiniz.
6-Hipertansiyon sık görülen bir sağlıksızlık mıdır?
Evet, toplumun %20’sinde hipertansiyon vardır, bu oran 45-54 yaş kümesinde yaklaşık %40, 55-64 yaş kümesinde ise yaklaşık %50’dir. Bu nedenle toplumun her yaş kümesinden bireyler yılda en az bir defa tansiyonlarını denetim ettirmelidirler.
7-Tedavide önerilen ilaçları ne vakit almalıyım?
Bu mevzuyu bilhassa hekiminize sorunuz, fakat genel olarak tansiyon ilaçları sabah kalkınca çabucak alınır. Özel birtakım durumlarda sağlıksızların kan basıncı gece beklendiği formda gündüze kıyasla daha düşük olmayabilir, bu durumda hekiminizin da teklifiyle ilaç(lar) akşam da alınabilir.
8-Kan basıncımı kendim ölçebilir miyim?
Evet ölçebilirsiniz, lakin kan basıncının nasıl ölçüleceği konusunda kâfi bilgiyi bir tabip yahut eğitim programından öğrenmeye çalışınız. Elektronik bilek ve koldan kan basıncı alan aletler de kullanılabilir, lakin bu aletlerin güvenilirliğini anlamak emeli ile cıvalı bir tansiyon aleti ile alıanan pahalarla karşılaştırmasının yapılması uygun olur. En gerçek sonuç veren alet cıvalı ölçüm aygıtlarıdır.
9-Kan basıncımı ölçerken nelere dikkat etmeliyim?
Kan basıncı ölçülmeden evvel en az 5 dakika dinlenmelisiniz, son yarım saat içinde kafeinli içecekler yahut sigara içmemiş olmalısınız. Tansiyon aletiniz kolunuzun etrafını ve uzunluğunu kâfi olarak sarmalıdır, dinleme aygıtını (stetoskop) tansiyon aletinin manşonu altına sokmamalısınız.
10-Hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar böbrek ve karaciğer bozukluğu yapar mı, cinsel işlevleri tesirler mi?
Her ilacın kendine has yan tesirleri olabilir, sizin kullandığınız ilaçların yan tesirleri konusundaki bilgileri de hekiminize sorunuz, fakat genel olarak söylemek gerekirse, tedaviden elde edilecek yarar ilacın ziyanından daha fazladır, bu nedenledir ki hipertansiyon tedavi edilmesi gereken bir sağlıksızlıktır.
