Anne baba olarak çocuklarımıza davranış biçimimiz çocuklarımızı nasıl etkiliyor? Psikolog Burcu Teker, çeşitli ebeveyn tavırlarının çocuklar üzerindeki tesirlerinden bahsetti.
Otoriter aile tavırları
Otoriter anne baba tavrını sergileyen ebeveynler disipline kıymet verirler, katı ve baskıcı tavırları vardır. Anne baba koyduğu kurallara çocuklarının uymasını bekler ve yapılan kusurları cezalandırma eğilimindedirler. Kurallara uymayan çocuklarına verdikleri cezalar çocuklarının yaşına nazaran abartılı cezalar olabilir.
Sevgilerini her durumda göstermezler, çocukları şayet istedikleri üzere davranırsa sevgilerini gösterirler.
Otoriter ailede büyüyen çocukların özellikleri
- Bu türlü bir ailede yetişen çocuklar anne ve babalarının kurallarını yerine getirmeye çabalarken kendilerini söz edemez yahut tabir etmeye çekinebilirler.
- Çocuklar gerilimli ve huzursuz olurlar
- Yanlış yapmaktan korktukları için kendine güvenemezler, onaylanmak isterler, karar almak konusunda yetersizdiler, oburlarının yönlendirilmesine muhtaçlık duyalar.
- İsyankâr davranışlar gösterebilirler
- Sessiz utangaç olurlar
- Daima eleştirildikleri için aşağılık duygusu hissedebilirler
Mükemmeliyetçi aile tavırları
Mükemmeliyetçi anne babalar her şey harika olsun isterler ve çocuklarından yaşının ve kapasitesinin üzerinde beklentileri vardır.
Çocukları birçok alanda kusursuz olsun isterler, bilhassa kendi gerçekleştirmek istedikleri hatta vaktinde yapamadıkları şeyleri çocuklarının başarmasını isterler. Çocukları akademik, sanatsal, sportif alanlarda başarılı olmalıdır ve bunların gerçekleşmesi için onlara ağır bir program hazırlarlar.
Çocuğun başarılı olması çok olağan bir durumken başarısızlık bir felaket olarak görülür. Haliyle bu türlü bir ailede yetişen çocuklar başarısız olmaktan korkarlar.
Mükemmeliyetçi ailede büyüyen çocukların özellikleri
- Kendileri inançları olmayan çocuklardır.
- Yanlış yapmaktan çok korkarlar.
- Başarısız olduklarında büyük hayal kırıklığı yaşarlar.
- Her şeye isyan edebilirler yahut tam aksisi boyun eğebilirler.
- Çok titiz yahut tam zıddı dağınık olabilirler.
Çok hoşgörülü aile tavırları
Anne baba çocuklarının yaptıkları her şeye hoşgörülü olurlar ve çocuklarını çok özgür bırakırlar. Anne baba çocuklarına kurallar koymazlar ve çocuklarına neyi yapmamaları gerektiğini ve ne yapmaları gerektiğini anlatmazlar. Çocuklarının yaptıkları yanlış davranışları bile uyarmak istemezler.
Çok hoşgörülü ailede büyüyen çocukların özellikleri
- Anne babalarını denetim eden, istedikleri olmadığında anne babasını tehdit ederler.
- Tenkide açık değildirler.
- Kuralsız yetiştirildikleri için okul ve toplumsal hayatlarına kurallara uymakta zorlanırlar.
- Her istedikleri anne babaları tarafından yerine getirildiği için bir müddet sonra doyumsuz olurlar.
- İstedikleri olmadığında agresifleşirler
- İleriki yaşlarında bencil, sabırsız, kırılgan, sorumsuz ve toplumsal hayatlarında uyumsuz olurlar.
Çok gözetici aile tavırları
Anne babalar çocuklarını korumak isterler bu çok olağan bir durumdur. Ancak çok kollayıcı anne babalar bu durumu ileri taşırlar ve çocukları için tehlikeli bir durum olmamasına karşın daima tasa yaşarlar. Çocuklarını çok korur ve denetim ederler. Çocuklarını çok derecede kısıtlayabilirler.
Çok hoşgörülü ailede büyüyen çocukların özellikleri
- Kendi başlarına karar alamazlar
- Özgüvenleri düşüktür.
- Sorumluluk almakta zorlanırlar.
- Zayıf kişilik yapıları gelişir.
