DİZ KİREÇLENMESİ
(GONARTROZ)
Yetişkin bireylerde bilhassa yaşa ve bedenin kendisini onaramamasına bağlı çeşitli sağlıksızlıklar görülmektedir. Bu sağlıksızlıklardan sıkça karşımıza çıkan, şiddetli diz ağrısının sebeplerinden biri olan gonartroz yani kireçlenme bilhassa günlük yaşantımızda merdiven inip çıkarken zorlanma, yürüme arasının önceye nazaran kısalması, sabah uyanıldığında birinci adımı atarken dizde şiddetli ağrı üzere yakınmalara neden olarak hayat kalitemizi düşürmektedir. Bayanlarda erkeklere oranla daha fazla görülen diz kireçlenmeleri, çoğunlukla 50’li yaşlarda başlar. Yavaş ilerleyerek önemli sorunlara yol açabilmektedir.
Diz Kireçlenmesi (Gonartroz) Nedir?
Eklemlerin kıkırdak yüzeyleri pürüzsüzdür. Kıkırdak dokuda rastgele bir nedenle oluşan hasarlanma sonrası artroz (kireçlenme) meydana gelir. Diz ekleminde görülen kireçlenme gonartroz olarak isimlendirilir.
Kimlerde Görülür?
Diz kireçlenmesi ekseriyetle 50 yaş ve üzeri şahıslarda görülür. Bayanlarda ve kilolu sağlıksızlarda daha sık görülmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
En değerli belirtisi ağrıdır. Dizde hal bozukluğu, hareket kısıtlılığı, ses gelmesi üzere şikayetlerde görülmektedir.
Diz Kireçlenmeleri Neden Oluşur?
İleri yaş, romatizmal eklem sağlıksızlıkları, enfeksiyon, geçirilmiş travma, hemofili vb. durumlar kireçlenmeye neden olabilir.
Tanısı Nasıl Konulur?
Yapılan fizik muayene sonrasında, kireçlenme kuşkusu olan sağlıksızlar için en kıymetli teşhis sistemi röntgen sinemasıdır. Kireçlenme durumunda diz eklem aralığında daralma, eklem yüzeyinde bozulma, kemik çıkıntı (osteofit) oluşumu, eklem faresi (lose body) varlığı görülür. Kireçlenmenin erken periyodunda röntgen sinema sonucu olağan olabilir bu durumda MR çekmek gerekir.
Tedavisinde Hangi Metotlar Tercih Edilir?
Diz kireçlenmesinde tedavi yolları sağlıksıznın yaşı, beklentisi, kireçlenmenin derecesine nazaran değişkenlik gösterir. Erken evre kireçlenme varlığında cerrahi olmayan tedavi metotları tercih edilebilir. Diz eklemine yük bindiren hareketlerden kaçınılması, kilolu sağlıksızlarda kilo verme, çömelme ve diz çökme hareketinden kaçınılması, merdiven kullanımının azaltılması önerilmektedir. Diz etrafı kaslarının güçlendirilmesi tavsiye edilmektedir. Ağrı kesici ve glukozamin preparatları tercih edilebilir. Eklem içerisine hyaluronik asit, PRP ve yağ doku kaynaklı kök hücre enjeksiyonları tedavide kullanılabilir.
Cerrahi Tedavi Yolları Nelerdir?
Artroskopi, YüksekTibialOsteotomi, Tek Taraflı (unikondiler) Diz Protezi, Total Diz Protezi cerrahi tedavi seçenekleri.
- Artroskopi
Diz eklemine küçük deliklerden girilerek gerçekleştirilir. Hem teşhis hem de tedavi imkanı sağlar. Kıkırdak hasarı olan bölgelerde paklık ve küçük delikler açılarak güzelleşme sağlanmaya çalışılır. Lakin kıkırdak doku uygunlaşması sonlu olduğundan sonuçları değişkendir.
- Yüksek TibialOsteotomi
Diz ekleminin yalnızca iç tarafında kireçlenme olduğunda, bağların da sağlam olduğu, kilolu olmayan, yaşı uygun ve uyumlu sağlıksızlarda uygulanan tedavi metodudur. Tibia (kaval) kemiğinde kırık yaparak plak vidalar yardımıyla dizin yük binen kısmını dış tarafa kaydırmayı maksatlar.Dizin iç kısmında kireçlenme olan kısma binen yük hafifleyeceğinden ağrının azalması beklenmektedir.
- Tek Taraflı (unikondiler) Diz Protezi
Diz ekleminin yalnızca iç tarafında kireçlenme olup başka kısımların korunmuş olduğu durumlarda uygulanan bir formüldür. Hasar görmüş olan kısımların yerine tek taraflı (unikondiler) protez uygulanmaktadır.
- Total Diz Protezi
Diz ekleminde yaygın kireçlenme varlığında uygulanan tedavi usulüdür. Kireçlenmiş eklem yüzeylerinin temizlenip protez olarak isimlendirilen yapay malzemelerin uygulanmasıdır.
Bahsedilen tedavi metotları sağlıksıznemizde uygulanmaktadır. Hangi tedavinin uygulanacağı sıhhatsiz ve sağlıksızlığın durumuna nazaran değişkenlik göstermektedir. Sıhhatsiz ile sağlıklı bir bağlantı kurmak tedavinin ana ögesidir. Dikkatli bir fizik muayene sonrası yapılan tetkikler sonucunda uygulanacak tedaviye karar verilir. Birtakım durumlarda birden fazla tekniği birlikte yahut art geriye uygulamak gerekebilir.
Op. Dr. Ahmet KÜÇÜK
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
<br>
steroid satın al
