Kanser cinsleri ortasında dünyada en sık vefata neden olan akciğer kanserinin belirtileri, ekseriyetle erken evrede ortaya çıkmıyor. Sinsi bir biçimde ilerleyen akciğer kanserinin görülme sıklığı da her geçen gün artan sigara tüketimine paralel olarak artış gösteriyor. Akciğer kanseri riski çevresel ve genetik faktörlerin dışında sigara kullanımının mühleti ve sıklığı arttıkça yükseliyor. Erken evrede teşhisin büyük ehemmiyet taşıdığı akciğer kanserinin tedavisi ise tümörün tipine, evresine ve sağlıksızya nazaran planlanıyor. Memorial Ankara Sağlıksıznesi Göğüs Sağlıksızlıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Metin Özkan, akciğer kanseri ve korunma yolları ile ilgili bilgi verdi.
İçilen her sigara kişiyi akciğer kanserine yaklaştırıyor
Sigara içen beşerler yüksek akciğer kanseri riskine sahiptir, lakin akciğer kanseri hiç sigara içmemiş şahıslarda de ortaya çıkabilir. Uzun yıllar sigara içilmesinin akabinde sigaranın bırakılması, akciğer kanseri riskini değerli ölçüde azaltır. Akciğer kanserine neden olan öbür faktörler şu formdadır:
• İnşaat, gemi, izolasyon ve otomotiv üzere dallarda kullanılan ve toprakta bulunabilen asbest:
• Toprağın doğal yapısında, binaların temelindeki toprak ve kayalarda bulunan radon gazı
• Uranyum, berilyum, vinil klorid, nikel kromat, kömür eserleri, hardal gazı, klormetil eterler, petrol eserleri üzere kansere yol açan kimyasallara maruziyet
• Yakın akrabalarda akciğer kanseri hikayesinin olması
• Yüksek seviyede hava kirliliği
• İçilen suyun yüksek oranda arsenik içermesi
• Akciğerlere radyasyon tedavisi uygulanması
Öksürüğü ciddiye alın ve doktora görünün
Akciğer kanseri tipik olarak erken evrelerinde belirti ve semptomlara neden olmayabilir. Birden fazla sıhhatsiz sigara içtiği için birinci belirtilerden biri olan öksürüğü sigara kullanımına bağlar ve doktora gitme muhtaçlığı duymaz. Bununla birlikte akciğer içindeki tümöre bağlı olarak öksürük, göğüs, omuz ve sırt ağrısı, balgam çıkarma, kanlı balgam ve kan tükürme, nefes darlığı, ses kısıklığı, yutma bozukluğu, boyun ve yüzde şişlik, göz kapaklarında düşme, hışıltılı teneffüs ve tekrarlayan bronşit yahut zatürre atakları akciğer kanserinin belirtileri ortasında yer alır. Lakin tümörün akciğer dışına yayılması durumunda aşağıdaki şikayetler de görülebilir.
• Baş ağrısı,
• Bulantı, kusma
• İstikrar bozukluğu, baygınlık, hafıza kaybı
• Cilt altı şişlikler
• Kemik yahut eklem ağrısı, kemik kırıkları
• Genel halsizlik
• Kanama, pıhtılaşma bozuklukları
• İştah kaybı, açıklanamayan kilo kaybı
• Kaşeksi (kas erimesi)
• Yorgunluk
Akciğer grafisi ve tomografisi teşhis için önemli
Akciğer kanserinin teşhisinin konulabilmesi için belirti ve şikayetleri olan şahıslara öncelikle akciğer grafisi, gerektiği durumda akciğer tomografisi çektirilir. Bununla birlikte sağlıksızda öksürük ve balgam varlığı durumunda “Balgam sitolojisi” denilen mikroskop altında balgam incelemesinin yapılması bazen akciğer kanseri hücrelerinin varlığını ortaya çıkarabilir.
Bronkoskopi ve ince iğne biyopsisi ile kanser teşhisi
Şüpheli olan durumlarda biyopsi alınması gerekir. Biyopsi, yani modül alınması “bronkoskopi” denilen bir süreç ile yapılır. Bu süreçte boğazdan akciğerlere hakikat geçen ışıklı bir tüp kullanılarak akciğerlerin olağandışı bölgeleri incelenip kuşkulu alanlardan modül alınmaktadır. Şayet tomografide görülen kuşkulu tümör akciğerlerin dış kısmında ise ultrasonografi yahut tomografi eşliğinde ince bir iğne ile girilerek biyopsi alınabilir. Bu süreç kanserin yayıldığı durumlarda lenf düğümlerinden yahut karaciğerden de yapılabilir. Kanser teşhisi konulduktan sonra uzman tabip, kanserin hangi evrede olduğunu belirleyebilmek için yeniden tomografi, MR ve pozitron emisyon tomografisi (PET) ve kemik taramaları isteyebilir.
Tedavi tümörün tipine, evresine ve sağlıksızya nazaran planlanır
Akciğer kanserinde tümörün tipi, evresi ve sağlıksıznın genel durumu göz önünde bulundurularak tedavi planı yapılmaktadır. Akciğer kanserinin tedavisinin hakikat yapılabilmesi için hakikat evreleme koşuldur. Ayrıyeten kanserin cinsine nazaran de tedavi değişir. Akciğer kanseri küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK) ve küçük hücreli olmayan akciğer kanseri olmak üzere iki ana başlık altında cinslere ayrılabilir. Bu tiplerde sağlıksızlığın evresine nazaran; tümörün ameliyatla çıkarılması, kemoterapi ilaçları ve ışın tedavisi uygulanır. Birtakım durumlarda bu tedaviler birlikte de uygulanabilir. Erken evrede yakalanan akciğer kanserinin en tesirli tedavi sistemi ameliyatla tümörün çıkarılması halindedir.
Akciğer kanserinden korunmanın yolları
- Akciğer kanseri önlenebilir bir sağlıksızlıktır. Akciğer kanserlerinin en değerli nedeni tütün ve tütün eserlerinin kullanımıdır. Bu nedenle sağlıksızlıktan korunmada en değerli faktör sigaraya başlamanın önlenmesi ve içenlerin de sigara kullanımını bırakmasıdır.
- Radyasyon maruziyetine karşı dikkatli olunmalıdır.
- Asbest, radon, ziyanlı gaz ve kimyasallara maruziyetin önlenmesi kanser riskini azaltabilir. Etrafında yahut işyeri teneffüs havasında asbest lifleri bulunan şahısların profesyonel kollayıcı teneffüs maskeleri kullanması gerekir.
- Hava kirliliğin ağır olduğu bölgelerden uzaklaşılması kıymetlidir.
- Sağlıklı bir beslenme tertibinin oluşturulması ve fizikî aktivitenin artırılması akciğer kanserinden korunma yolları ortasında bulunmaktadır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı<br>
steroid satın al
