FAO, 2021 Dünya Besin Günü’nde “Eylemlerimiz Geleceğimizdir” temasını öne çıkarıyor. Pak üretim, pak besin, sağlıklı beslenmeye yönelik tercihlerimiz geleceğimizi belirliyor.
Bir yanda açlık ve sağlıklı besine erişimde yaşanan zorluklar, öbür yanda obezite ve besin israfı çelişkisi devam ederken, Birleşmiş Milletler (BM) Besin ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından başlatılan ve her yıl tüm dünyada çeşitli etkinliklerle kutlanan 16 Ekim Dünya Besin Günü’nde, bu yıl iklim değişikliğinin ziraî üretim ve besin güvenliğinde yaratacağı dertler öne çıkıyor. Sürdürülebilir tarım ve besin sistemlerinin oluşturulabilmesi için kimseyi geride bırakmayan düzenlemeler yapılması; ekonomik, toplumsal ve çevresel ögelerden taviz vermeden gelecek kuşaklar ve herkes için besin güvenliği ve sağlıklı beslenmenin sağlanması gerekiyor.
Tarım ve besin sistemi, besin üretimini tehdit eden iklim değişikliğinde kıymetli bir hisseye sahip. Bir yanda milyonlarca insan karnını doyurabilmek için besin bankalarına yahut acil besin yardımına güvenirken, milyonlarcası da büyük ölçülerde besin kaybı ve israfına neden oluyor. Toprak ve su kirliliği ile iklim değişikliğine neden olan, sıhhatimizi tehdit eden zehirli kimyasalların ağır olarak kullanıldığı tarım ve besin üretim usulleri ise ivedilikle değişmesi gereken bir sorun olmaya devam ediyor. FAO datalarına nazaran, her yıl dünyada kullanılan 3 milyon ton tarım zehiri, toprağı, suyu ve havayı kirleterek sıhhatimize ziyan veriyor.
Maliyetler arttıkça çiftçi sayısı azalıyor
Tarım ve besin sistemlerindeki değişim gereksiniminde öne çıkan kesitlerden biri de, gübre, mazot, tohum üzere maliyetler altında ezilen ve refahı giderek düşen küçük çiftçiler. Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) bilgilerine nazaran, sigortalı çiftçi sayısının 2010-2021 yılları ortasında 50 azalarak 1.1 milyondan 551 bine düştüğü Türkiye’de küçük çiftçinin refahı konusunda acil adımlar atılması gerekiyor.
Gıda güvenliği, çiftçi refahı, toprağın güzelleştirilmesi, su varlığının korunması, iklim değişikliğinin tesirlerinin azaltılması ve besin israfının önlenmesi için yapılabilecek çok şey var. Çeşitliliği ve toprağı düzgünleştirip zenginleştirmeyi temel alan ziraî sistemler, iklim değişikliğine ve öbür şoklara ahenk sağlama yeteneğine sahip oluyor. Bu kapsamda, adil, kapsayıcı ve dayanışmacı toplumsal yapıların eşlik ettiği agroekolojik usuller, hem besin güvenliği hem de sağlıklı besine erişim açısından yararlı tahliller sunabilir.
Çevre ve iklim üzerindeki baskı artıyor
Küresel sera gazı salınımının yüzde 10’undan fazlası tüketilmeyen besinler ile bağlı. Ayrıştığında CO₂’den daha ziyanlı bir sera gazı olan metanın ortaya çıkmasına sebep olan besin atıkları çöplükleri dolduruyor. Bununla birlikte, mevcut tarım ve besin sistemleri derin eşitsizlikler ve adaletsizlikler barındırıyor. Halbuki, uygun, inançlı, besleyici besinin uygun fiyatlı ve erişilebilir olması gerekiyor.
Agroekolojik sistemleri içeren tarım ve besin sistemi, kâfi, besleyici ve inançlı besinlerin herkes için karşılanabilir fiyatlarda olması yolunda tahliller sunuyor. Tabiat dostu sistemler tıpkı vakitte, salgınlar, çevresel bozulma yahut iklim değişikliği üzere şoklara karşı da daha sağlam.
Hepimiz üzerimize düşeni yapmalıyız
Dünyadaki besin arzının yüzde 70’ini oluşturan kentsel ortamlarda, tedarik zincirlerini kısaltmak için kentsel tarımı teşvik etmek, beslenme kaynaklı sağlıksızlıkları azaltmak için sağlıklı diyetleri önermek, besin israfını azaltmak ve yönetmek, daha sağlıklı ortamlar için yeşil alanların güçlendirilmesi ve daha güzel bir besin sistemi planlaması için kentlerin kırsal alanlarla yine bağ kurması gerekiyor.
Bu değişimin gerçekleşmesi için hepimizin üzerine düşen misyonlar var. Hasebiyle, hükümetlerin siyasetlerini, özel kesimin iş modellerini ve bireylerin zihniyet ve davranışlarını değiştirmesi tahlilin sağlanması ismine epey değer kazanıyor. Kelam konusu değişiklikler için;
– Lokal üretim ve tüketimi,
– Atalık tohumların, çeşitliliğin teminatı olan küçük çiftçileri,
– Agroekoloji yahut organik sertifikalı tarım prosedürlerini,
– Tarladan sofraya besin israfının önlenmesine yönelik sistemleri,
– Topluluk takviyeli tarım yahut iştirakçi sertifikasyon modellerini,
– Kırsalda cinsiyet eşitliğini ve gençler için gelişim fırsatlarını,
– Kooperatifler, besin toplulukları, üretici pazarları üzere direkt pazarlama formüllerini,
– Mevzuyla ilgili sivil toplum kuruluşu, kolektif, inisiyatif vb. toplulukların eforunu destekleyen ve
– Besinimiz ile ilgili bilgi edinme hakkından hiçbir formda vazgeçmeyen siyasetlerin hayata geçirilmesi gerekiyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı<br>
steroid sipariş
