Farkında mısınız, her iki çiftin birinin boşandığı bir dönemde yaşıyoruz. Ne oldu da biz bu duruma geldik. Ne oldu da münasebet yürütemez hale geldik. Bu durumu anlamak için birkaç kuşak geriye gitmenin gerekli olduğunu düşünüyorum.
1930larda doğmuş bayan ve erkeklerden başlayalım. 2. Dünya savaşını şahsen yaşamış devranın insanları. Şimdiki gençlerin anneanneleri, babaanneleri dedeleri. O periyot Türkiye şimdiki üzere değil. İnsan ne fikir üretse para kazanıyor. Ataerkil toplumun gerekliliğine nazaran bayanın konutta olup erkeğin avlandığı ve konuta para getirdiği bir devir. Eğitim deseniz, en fazla lise mezunu. O da bayanlar değil, yalnızca erkekler. Münasebetiyle cehaletin de baş gösterdiği bir periyot. Sorgusuz sualsiz herkesin biçilmiş rolleri kabul ettiği bir periyot. Memnunlar mıydı mutsuzlar mıydı tartışılır ancak daha masumlardı. Manevi kıymetleri maddi bedellerden daha fazlaydı zira savaş bölümünün insanlarıydılar. Hayatın bedelini biliyorlardı.
Bu beşerler daha kendini tanımazken evlendirilir ve rollere uygun davranmaları beklenirdi. Şayet o role uygun davranılmazsa ayıplanır, dışlanırlardı. Bayanın rolü yalnızca annelik ve mesken işleriydi. Erkek ise para kazanır, meskenini geçindirirdi. Kimse bu durumu sorgulamazdı zira sorgulanacak bir durum yoktu. Lakin savaş sonrası iktisat tekrar kalkınmaya başlayınca, erkeğin eli para tutunca işler değişmeye başladı. Kendini olduğundan daha da güçlü hissetmeye başladı ve döngü orda bozulmaya başladı. Her ne olduysa manevi bedeller yetmemeye başladı. Anlık zevkler işin içine girmeye başladı. Öteki bayanlar, içki, kumar ve ne eklerseniz. Birçok bayanın bundan haberi olmadı. Lakin hepsi hissetti. Kadınlık içgüdüsü. Ancak daima kabul ettiler. Erkektir, ne yapsa yeridir, kabuldür üzere bir anlayış çıktı ortaya.
Gelelim bu kuşağın çocuklarına. 1950 liler. Şimdiki gençlerin anneleri, babaları, teyzeleri, amcaları. Bu beşerler kendi anne babalarına göre daha okumuş, daha bilgili beşerler. En azından bayanların ortasında lise bitirmiş, hatta tek tük üniversite bile okumuş var. Erkeklerin ortasında ise üniversite mezunları var. Her ne kadar okusalar da kendi ailelerinde gözlemledikleri ilgi biçimi bayanın kelamının olmadığı, erkeğin ise her şeye hakkı olduğu biçiminde. Okur müellif oranı arttıkça, cehalet azalıyor, gözler açılıyor. Münasebetiyle bu dönemin gözleri çok açılmadan müdahale edilmeliydi ve bayanlar 20 lerine geldi mi evlenmeliydiler. Motamot de o denli oldu. Fakat bu bayanlar mutsuz bayanlar. Neden mi? Zira potansiyellerini gerçekleştirememiş bayanlar. Okumak istediler lakin müsaade verilmedi. Gözleri açıldı bir kez. Farkındalıkları oluşmaya başladı ancak ellerinden bir şey gelmedi. Zira çalışma müsaadeleri olmadığından kendi ayakları üstünde duramadılar. Ezildiler, hor görüldüler ancak bunu asla kendilerine yediremediler. Pekala ne oldu? Kocalarından tatmin olamadılar hiçbir vakit. O yüzden de erkek çocuklarına aşık oldular. Duygusal tatmini erkek çocuklarında deneyimlediler. Erkek çocuk gözünün parıltısı oldu ve daima öncelikleri oldu. Ne de olsa büyüyünce annelerini onlar kurtaracaktı. (Öyle de oldu. Bu periyotta boşanmaya başladı bu zaman, çocuklarının gücünü artlarına alarak) Kız çocuklara ise daima şu bildiri verildi ‘oku, çalış, kendi ayakların üstünde dur, hiçbir vakit benim yaşadıklarımı yaşama’. Öteki yandan model aldıkları evlilikler daima mutsuz evlilikler zira meskenin içinde daima bir huzursuzluk. Hasebiyle, bir yandan da bilinçaltı evliliğe dair endişe dolu.
Pekala bu gençler bugün ne yapıyorlar, nasıllar? Bir birden fazla mutsuz, bir birçok büyük ikilemler yaşıyor. Kız çocuklar okudu, hem de çok okudu. Üniversite yetmedi, yüksek lisans yaptılar, yüksek lisans yetmedi, doktora yaptılar. Okudukça okudular. Her bayanın uygun ya da berbat bir işi de var. Erkek çocuklar ise annelerinin biricikleri olduklarından fazla uğraşmadılar kendileriyle. Birebir nizamda gittiler. Lakin gözden kaçan bir şey oldu. Dönem çok değişti. Artık para kazanmak güç. Yalnızca zekanın para kazandığı bir devirde yaşıyoruz. İşsizlikler arttı. Erkeğin parayla kullandığı gücü azalmaya başladı, bayan da parayla güçlenmeye başladı. Teknoloji girdi hayatlarına. Her şeye ulaşım çok kolay oldu. Herkesin gözü çok açıldı.
Bağlantılar? Münasebet demeye bin şahit. Kimsenin birbirine tahammülü yok. Erkekler o kadar alışmış ki annelerinin biriciği olmaya, bayanın gücünü kaldıramaz oldu. Bayanlar o kadar hassas ki ezilme konusunda, kendi gücünü abartılı kullanmaya başladı. Münasebetiyle istikrarlar değişti. Güç savaşları başladı. Aldatmalar olağanlaştı. İçsel mutsuzluk çok arttı. Bununla nasıl baş edeceklerini bilemedikleri için kendilerini uyuşturmaya başladılar. Alkol ve uyuşturucu oranları kat ve kat arttı. Seks bağımlılığı arttı. ‘Gecelik ilişki’ kavramı çıktı ortaya ve cümbüş boyut değiştirdi.
Hal bu olunca, mutsuzluk evresi başladı. Hayat o kadar hızlandı ki, durup ne oluyor diye düşünecek vakit kalmadı. Bir durun ve düşünün lütfen. Nereye kadar bu tertibin içinde yok olacağız. Bir yerden bu nizamı değiştirmek gerekmiyor mu? Bu devranın de çocukları var artık. O çocuklar nasıl büyüyorlar, hangi kıymetlerle büyüyorlar. Yalnızca rekabet ve yarışarak. Daha 3 yaşında okul rekabetine giriyorlar. Doğar doğmaz isimleri okul kurallarına yazılıyor.
Manevi kıymetlerimize ne oldu? Onlar içimizde. Mutsuzluğun kaynağı bu. Manevi gereksinimler doldurulmayı bekliyor. Sevilmek, onay görmek, paha verilmek, hürmet duyulmak… Bunun için gerçek ve samimi bağlantılara muhtaçlığımız var. 2 tatil eksik yapın, 3 kazak eksik alın, 5 sefer değil de 3 defa sinemaya gidin lakin sevdiğiniz ve sevildiğiniz bir aileniz olsun. Hakikaten o vakit daha keyifli olacaksınız. Fakat bunun için evvel BEDELLERİNİZİ gözden geçirin. O vakit memnunluk evresine geçiş yapabiliriz.
