2000’li yıllarda teknolojinin sonları aştığı devirde hayatımıza giren ve artık bizim onu değil, onun bizi yönettiği bir olgu: TOPLUMSAL MEDYA
Birinci başta yalnızca bir takma isimle, masa üstü bilgisayarlarımızla kullanabildiğimiz icq vardı. Şimdiki gençler onu bilmezler. Şimdiki toplumsal medya çılgınlığına nazaran epey temizdi. Sahiden arkadaşlarımızla konuştuğumuz bir aracıydı. Daha cep telefonu yeni yeni çıkmıştı ve mesken telefon faturaları çok yüksek geliyor diye tıpkı anda birden fazla bireyle konuşabileceğimiz çok hoş bir icattı. Kimse irtibatı arttırmayı hedefleyen bu icadın ileride bağlantısı yok edecek boyuta geleceğini iddia edemezdi.
Sonraları birinci olarak cep telefonları boyut atladı. Telefon açmak ve bildiri yazmanın dışında tüm dünyaya açılan telefonlar değişik aplikasyonları da beraberinde getirdi. Bunlardan en çok kendini duyuran FACEBOOK oldu. Sonra İnstagram, Snapchat, Tinder ve bunun üzere bir sürü çağdaş çağ icatları gelişti.
Kelamda bu icatların temel noktası uzakta olan arkadaşlarla yahut akrabalarla bağlantı sağlamak. Pekala biz ne için kullanıyoruz? Her şeyden evvel flirtleşme ve tanışmalar artık daima bu aplikasyonlar sayesinde. İtinayla seçilmiş fotoğraflar, “beğen” butonu, 1-2 yorum, sonra direkt iletileşme derken Whatsapp’a geçiş ve buluşma. Bu buluşmaların hedefi gerçek bir münasebetten tek gecelik bağlantıya kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Kaç beğeni aldığın yahut kaç takipçin olduğu en büyük popülarite sayılmaya başlandı ve parayla takipçi satın alma üzere bir şey icat edildi. Bunların tek bir emeli var aslında. O da beğenilmek, ilgilenilmek ve sevilmek. Herkesin beğenilmeye ve sevilmeye muhtaçlığı var fakat bunun sanal bir ortamda olması yalnızca anı kurtarıyor. Hiç farkında değiliz lakin gittikçe yalnızlaşmaya başlıyoruz. Arkadaşlarımızla yahut ailemizle toplumsallaşmak için geçirdiğimiz vakitlerde artık elimizde daima bir telefon. Sohbetler yarıda kalıyor, hisler bastırılıyor, tatminsizlik artıyor. Bununla baş etmek için ise daha çok toplumsal medyaya saldırılıyor. Daha çok beğeni peşinde geçersiz hayatlar yaşanmaya başlanıyor.
Öte yandan geçersiz hayatlara gerçek imrenmeler oluşuyor. Maddi durumun âlâ değil mi; herkesin tatilleri gözüne batmaya başlıyor. Sevdiğin bir arkadaşını, ailenden birini mi kaybettin; herkesin arkadaşı, ailesi gözüne batmaya başlıyor. Sevgilinden yeni mi ayrıldın; sevgililerin pozları gözüne batmaya başlıyor. Neyin eksikse onu görmeye başlıyorsun ve oburlarının hayatıyla kendini kıyaslamaya başlıyorsun. Evvel bunun anlamsız olduğunu düşünüyorsun lakin her ne oluyorsa bir süre sonra anlamsızlığı unutup bu düzmeceliği gerçekmiş üzere algılamaya başlıyorsun ve kendini çaresiz, umutsuz, bedelsiz, yalnız hissetmeye başlıyorsun.
Mesajım gitti mi gitmedi mi, tek tik mi çift tik mi, tik mavi oldu mu olmadı mı, çevrimiçi mi çevrimdışı mı, yeni fotoğraf koymuş mu koymamış mı, en son neredeymiş, kimlerle arkadaş olmuş, kimleri beğenmiş, kimler onu beğenmiş vb. Bunlar için gün içinde ne kadar vakit harcadığınızın farkında mısınız? Bunun yerine kendinize vakit harcasanız, dinlenseniz, yeni fikirler üretmeye çalışsanız, insanlara yardım etseniz daha tatminkar olmaz mısınız?
Pekala toplumsal medyanın hiç mi düzgün yanı yok? Natürel ki var. Toplumsal medya sayesinde bilhassa basın yasağının git gide arttığı ülkemizde gerçek haberleri takip edebiliyoruz. İşlerimizi duyurabiliyoruz. Her şeyin çok süratli yaşandığı ve ömür gayretinin önemli boyutlara ulaştığı bu bölümde toplumsallığa çok fazla vakit harcayamadığımız için toplumsal ağlar geliştirebiliyoruz. Yeni fikirler keşfedebiliyoruz. Nitekim uzakta olan yakınlarımızla görüşebiliyoruz.
Fakat sorun şu ki, şuurlu kullanıcılar olmazsak dezavantajları yüzünden ruhsal buhranlar yaşamamız kaçınılmaz. Hiç kullanmayın demiyorum. İşinize yaradığı ölçüde herkesin toplumsal medya kullanması gerektiğini düşünüyorum fakat 7-24 bunun içinde olmak, kendini öbür hayatlarla kıyaslamak, hem de bu kıyaslamayı geçersiz hayatlar için yapmak kişiyi kendisinden an ve an uzaklaştırıyor.
Bilhassa ergen ebeveynlerinin çok dikkat etmesi gerekiyor. Ergenlik esasen duygusal açıdan güç bir süreç. Bu süreçte toplumsal medyanın bir ergeni ele geçirmesi çok kolay. Daha “ben kimim, ne istiyorum” sorularını keşfetmeyen ergenlerin bu soruları keşif basamağında toplumsal medya tam manasıyla bir zehirli virüs. Çocuklarının ellerine telefonu vererek sakinleştirmeye çalışan anne-babalar, bu çocuklar büyüdüğünde neyle sakinleşecekler?
Şuurlu toplumsal medya kullanıcısı olmanız dileğiyle…
