Ishal, bilhassa çocuk yaş kümesinde sağlıksızneye müracaat ve yatış gerektiren 2. en sık sağlıksızlıktır. Enfeksiyona bağlı akut ishal etkenleri virüs, bakteri, parazit ve mantarlardır. Bunların içinde en sık görülen etken rotavirüstür. Her yıl dünyada 25 milyon sıhhatsiz Rotavirüs ishali nedeniyle sağlıksızneye başvuruyor, bunlardan 2 milyon sağlıksızya yatış gerektiren tedavi uygulanıyor. Sağlıksızne yatışı gerektiren ishal hadiselerinin %39’unun rotavirüse bağlı olduğu çalışmalarda bildirilmiştir. Malesef ki tüm dünyada Rotavirüs ishaline bağlı 450000-600000 sıhhatsiz ömrünü kaybediyor. Bu sayılar bilhassa gelişmekte olan ülkelerde daha yüksek görülüyor.
NE VAKİT VE KİMLERDE GÖRÜLÜR ? RİSK KÜMESİNDE KİMLER VAR ?
İlkbahar(nisan) ve kış (aralık-ocak) aylarında daha sık olmakla birlikte yılın tüm aylarında görülebilmektedir. Bilhassa kreş, bakım meskenleri üzere kalabalık ortamlarda daha sık görülmektedir. 5 yaşına gelmiş tüm çocukların hayatında en az 1 kere Rotavirüs ishali geçirdiği düşünülmektedir. Hayatın birinci 3 ayında anneden geçen antikorlar sayesinde az görülür. 1-2 yaş kümesi çocuklarda sağlıksızlık daha ağır seyreder. NASIL BULAŞIR? Sağlıksızlık temel olarak fekal-oral(dışkı- ağız) yolla bulaşır. Fekal-oral yol dışkı ile atılan virüslerin ellerden, eşyalardan, su ve yiyeceklerden ağız yoluyla alınması demektir. Sağlıksızlık başlamadan 1-2 gün evvel ve güzelleştikten yaklaşık 1 hafta sonra dışkı ile rotavirüs atılır. Bu da düzgünleşmiş sağlıksızların 1 hafta daha bulaştırıcılığının devam ettiği manasına gelir. Bunun dışında, rotavirüs tükürükle de atıldığı için damlacık yoluyla da bulaşabilmektedir. Bulaştan korunumanın en tesirli yolu hijyen kurallarına uyulmasıdır. Çocuklara tuvalet eğitimi verirken ellerin sabunla yıkanması gerektiği anlatılmalı. Tıpkı halde, bakım veren şahısların de bebeklerin bezlerini değiştirdikten sonra kesinlikle ellerini sabunla yıkaması, bezleri başka poşette ağzı kapalı bir biçimde çöpe atması gerekmektedir. Sağlıksızların bardak, çatal-kaşık üzere gereçleri ayrılmalıdır.
ROTAVİRÜS İSHALİ NASIL SEYREDER?
Bulaştan yaklaşık 1-3 günlük kuluçka devri sonrası sağlıksızlık bulguları ortaya çıkar. Ateş ve bulantı-kusma ile başlar akabinde sulu, makûs kokulu ishal eklenir. İshal 3-9 gün sürebilir. Çok sayıda bol ölçüde sulu dışkılama ve ishalin uzun sürmesi nedeni ile rotavirüse bağlı ishallerde önemli sıvı kaybı (dehidratasyon) sık görülmektedir. Dehidratasyon önemli bir durumdur, önlenmediği halde asit-baz istikrarı, elektrolit istikrarında bozulmalara, böbrek yetmezliği, şuur kaybı ve mevte neden olabilir.
NASIL TEŞHİS KONULUR?
Sağlıksızlık bulguları başka ishaller ile benzeri olduğu için klinik olarak teşhis konulamaz. Kuşkulanan sağlıksızlarda dışkıda rotavirüs antijeni tespitine dayalı tetkik yapılması önerilmektedir. Testin hassaslığının (sensivite) %90, özgüllüğünün (spesifite) %95 olması, kolay, süratli sonuç vermesi kullanılabilirliğini artırmaktadır. Testin yapılmasında temel gaye ishallerde gereksiz antibiyotik kullanımını önlemek, sağlıksızlığın doğal klinik seyrini kestirim etmek ve gelişebilecek komplikasyonlar açısından aileyi bilgilendirebilmektir.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Tedavide temel prensip dehidratasyonu önlemek ve düzeltmektir. Dehidratasyon gelişen sağlıksızların sıvı tedavisi sağlıksıznın genel durumu, yaşı, beslenme durumu, elektrolit ve asit-baz istikrarının bozulup bozulmadığına nazaran değişir. Rotavirüs ishalinin spesifik tedavisi yoktur ancak aşılama yoluyla sağlıksızlıktan korunmak mümkündür.
AŞILANMA KİMLERE VE NE VAKİT YAPILMALI? KORUYUCULUĞU NE KADARDIR?
Aşılamaya bebeklere en erken 6 haftalıkken, en geç 14 haftalıkken başlanır ve en geç 24 haftalıkken tamamlanması gerekir. 2 yahut 3 dozdan oluşan iki farklı aşı mevcut. Bu iki aşı ortasında aktiflik açısından fark yoktur. Aşılamanın bilhassa sağlıksızlığın ağır seyretmesi açısından %87 muhafaza sağladığı klinik çalışmalarda gösterilmiştir.
<br>
steroid sipariş
