Obsesyon zihni meşgul eden, kişinin zihninden uzaklaştıramadığı, şahsa saçma gelen dürtü, niyet, imgelerdir.
-
Bu niyetler bireyde korkuyu tetikler
-
Gerçek bir hayat olayıyla ilgili değildir.
-
Kişi bu niyetleri zihninin yarattığının farkındadır.
Kompulsiyon: Obsesyona reaksiyon olarak ortaya çıkmıştır. Obsesyonun verdiği tasayı azaltmak için yapılan tekrarlayıcı davranışlardır.
-
Bu davranışlar tasayı ya da tehlikeyi önlemek için yapılır.
-
Tekrarlayıcı davranışın obsesyonla manalı bir bağı olmayabilir.
BİR ŞAHISTA OKB OLMASI İÇİN:
-
Obsesyon ya da kompulsiyonlar olmalıdır.
-
Kişi bu yaşadıklarını saçma bulmalıdır.
-
Kişinin günlük işlevselliğinde bozulmalara sebep olmalıdır.
-
Ayırıcı teşhis olmamalıdır.
OKB TİPLERİ:
-
Kirli- Bulaş Tipi: Şahıslar muhakkak bir durum ya da objeye temas ettiklerinde kirlenecekleri obsesyonu geliştirirler. Kompulsiyon olarak uzun mühlet el yıkama, daima duş alma, sık sık kıyafet değiştirme vb davranışlar gösterirler. Kişi kirli olduğunu düşündüğü yerlerden kaçınarakta korkusunu azaltmaya çalışabilir.
-
Denetim Etme Tipi: Kişi yaşanabilecek bir felaketi önlemek için tekrar tekrar bir şeyleri denetim etme muhtaçlığı duyar.
-
Tekrarlama Tipi: Şahıslar felaketi önlemek için bir davranışı tekrar tekrar yapar. Denetim etme tipinden farkı tekrarlanan davranışların mantıksal bir tabanının olmayışıdır.
-
Düzenleme Tipi: Şahıslar harikalık gereksinimini karşılamak için eşyaları makul bir sıra içinde düzenleme gereksinimi hissederler.
-
Biriktirme Tipi: Bireyler bir gün gereksinim duyulacağı kanısı ile kıymetsiz olan şeyleri bile atmazlar.
-
Fikir Tipi: Kişinin aklına gelen belli bir niyetten dolayı( agresyon içerikli, cinsel içerikli, günah içerikli) rahatsızlık duymasıdır.
Bilişsel Davranışçı Terapi ve OKB
Bilişsel kurama nazaran: Birey istemediği niyet dürtü ve imgeleri yanlış yorumlar. Bu yanlış yorumlaya yanlış bir müdahale geliştirir ve OKB ortaya çıkar. Bu kanılar herkeste olmasına karşın OKB geliştiren şahıslar bu fikirleri daha sık, ağır, uzun periyodik ve meşakkat verici olarak tecrübeler.
Tedavide, bireylerin bu yorumlama sürecinde yaptığı yanılgılar bilişsel tekrar yapılandırma formülleri ile düzenlenir. Davranışsal olarak maruz bırakma, reaksiyon tedbire formülleri ile müdahale edilir. Kişinin tasasını denetim edebilmesi için gevşeme ve nefes idmanları öğretilir.
<br>
