Konversiyon
Konversiyon geçmişten bugüne kadar birçok tarif ve kavramlarla açıklanmıştır. Yapılan en eski tarif M.Ö. 1900 yılına kadar gitmektedir. Mısır Medeniyeti kaynaklarında Konversiyon semptomları Uterus’un insan bedeninde gezinmesi olarak geçerken, Uterus’un insan vücudundaki farklı hareketlerden kaynaklanan bir rahatsızlık olmadığı lakin on yedinci yüzyılda ortaya konabilmiştir. Hipokrat’ın yaşadığı yıllarda Yunanlılar bu bozukluğu rahim sözünün karşılığı olan Hysteria sözcüğünün kökünden histeri sözcüğünü türeterek yazılarında bu kelimeyi kullanmışlardır. Orta çağ periyodunda histerinin daha çok şeytani özellikler ile makus ruhlarla ilgili olacağı düşünülmüştür. Bu sağlıksızların büyü yapan şahıslar olduğuna inanılır, toplum tarafından farklı algılanır ve dışlanırlardı. Tekrar tıpkı devirde görülen topluluk histerisi biçimindeki “Saint-Guy Dansı” sağlıksızların ruhunu şeytana satması olarak anlaşılarak sağlıksızların ateşe atılarak yakılmalarına yol açmıştır (Alpat, 2017).
On dokuzuncu yüzyılda ise kimi bilim adamları bu bozukluğun Merkezi Hudut Sistemi Bozukluğu olarak ruhsal kimi sebeplerden ortaya çıktığını saptamıştır. Yeniden Psikanaliz’in kurucusu olan Freud birinci kez Konversiyon sözünü metin içerisinde kullanarak cinsel ve saldırgan yapıdaki bastırılan kanıların bedensel tesirlerini vurgulamak gayesiyle kullanmıştır. Freud’a nazaran bilinçdışı ile güdüleme ortasında yaşanan çatışmaların yarattığı kaygılanma hissinden korunmak gayesiyle bu çatışmayı fizikî hale dönüştürerek tasayı azaltır.
Babinski ise felçliler, kontraktürler, anesteziler üzere Histeri’nin konuşma yoluyla ortaya çıkarılıp yeniden konuşma yoluyla yok olmasıyla fizikî ve ruhsal belirtilerin meydana geldiği tezini ortaya atmıştır. Günümüzde hâlihazırda bulunan çağdaş psikiyatri teşhis sisteminde yer alan Konversiyon Bozuklukları ruhsal sürtüşme ve engellemelerle birlikte fizikî fonksiyonellikte yitimlere sebep olan bir yahut daha çok sayıdaki nörolojik semptomla makul bir bozukluk olarak tabir edilmektedir.
Konversiyon Bozukluğunun sınıflandırılmasının ne halde yapılacağı ile ilgili psikiyatri alan uzmanları tartışmalarla bu bozukluğun teşhis kriterlerindeki belgisiz durumlardan dolayı Dissosiyatif Bozukluk ortasındaki misal hususların Somatoform Bozukluk ile olan örtüşmelere bağımlı olarak daha çok emsal nedensellik süreci paylaşmaktadır. DSM IV’e nazaran Konversiyon Bozukluğu fonksiyonel bozukluğun yanında nörolojik bir bozukluk olması, başka tıbbi durumlar yahut husus tesiri ile belirtilememesi, ruhsal tesirleri ile bağlantılı olması, bir gaye doğrultusunda ortaya çıkmaması, ağrı yahut cinsel fonksiyon bozukluğu ile sabit olmaması ve net bir biçimde meşakkate ya da toplumsal, mesleksel ve farklı alanlarda fonksiyonelliğin zayıflamasına sebebiyet vermesi olarak vurgulanmıştır (Uğuz, 1998).
Konversiyon Bozukluğunun çıkış noktasında merkezi ya da Periferik Hudut Sistemi’ne dair anatomik ve fizyolojik bir bozukluk bulunmayan, nörolojik bozukluklara benzeyen bir tablodur. Direkt doğruya sözel olarak söylenmeyen ruhsal bir gayret yahut ihtiyacın bireyin fizikî fonksiyonelliğini bozmasıyla kendini göstermektedir. Konversiyon Bozukluğunu her bireyin ömrünün bir kısmında karşılaşıp onu yaşaması bir reaksiyon ya da çabucak her psikiyatrik rahatsızlıkta görülebilecek bir belirti olarak da görenler olduğu üzere sosyoekonomik sebepler ve eğitimle yakın birleşme karşısında bir reaksiyon olarak da görenler bulunmaktadır (Uğuz,1998).
Konversiyonun Birincil ve İkincil Karları
Psikodinamik Yaklaşım Konversiyon belirtileri bilinçdışı baskıları ve çatışmaları çözümlemeye dayanak olan süreçlerdir. Süperego tarafından baskılanan dürtüler bireyin çatışmaya maruz kalmasına sebebiyet verirken diğer bir Konversiyon belirtisi ise bu çatışmanın sembolü durumuna getirilerek açıklanmaktadır. Konversiyonun belirtileri vasıtası ile birey ortadan kaybolan jenerasyona ile benzeşim kurabilmektedir. Konversiyon semptomları sonucunda bastırılmış dürtünün çok az ölçüde dışa vurulması ile bireyin yaşadığı rahatlama hissi birincil çıkar olarak belirtilmektedir. Konversiyon semptomlarının meydana gelmesi sonucunda kişi etrafı ve toplum tarafından sıhhatsiz ve zayıf bir mevkide algılanır ve sağlıksızya etrafı ilgi ve alaka göstermek için çaba eder. Bireyin etrafından aldığı alaka ve dış dünyadan sağlanan bu hazza ikincil yarar ismi verilir. Belirtilerin meydana gelmesi birincil yarar, sağlıksızlığın devam ettirilmesi ise ikincil çıkardan ötürü gerçekleşmektedir (Doğan, 2007).
Aslında birincil çıkar bireyin ruhsal rahatsızlığın verdiği anksiyeteden kurtulmasıdır. Yani temelde kişinin beyni yaşadığı ruhsal sorunun verdiği acı ile karşı karşıya kalamadığı için öteki bir durum ortaya çıkmaktadır. Bu durum da bastırma ile ilgilidir. Bu sistem çalışmasa her birey travmatik olayların tesirlerini her an olduğu biçimiyle yaşamak zorunda kalmış olurdu. Yapay bozuklukta temel güdü sıhhatsiz rolünü benimsemek ve tıbbi kıymetlendirme ve tedavi yapılmasını sağlamak iken simülasyonda nakdî karşılık almak, misyondan kaçmak, yasal takipten kurtulmak ya da ilaç sağlamak üzere daha bariz maksatlar vardır. Bu emeller Konversiyon Bozukluğundaki ikincil çıkara benzeyebilir (Öztürk,2016).
Konversiyon Bozukluğunda eylemsel terapi metotlarının en kıymetlisi ikincil yararların bireyi olumsuz etkileyerek şikâyetini arttırmanı indirgeyerek sağlıklı davranışın tekrarının arttırılmasında tesirli olduğu söylenmektedir. Ayrıyeten Konversiyon Bozukluğu sağlıksızlarında sözel iknaya hassasiyetin varlığı ve bu durumdan terapide faydalanılabileceği gözlemlenmiştir (Moene ve ark. 2003). Konversiyon Bozukluğu ile belirlenen bireylerin büyük bir kısmı yakında durumunu sürdürmek ve sonlandırmaya ait belgisiz duygulanımlarını devam ettirmek isterler. Burada eylemsel terapilerle ikincil yararların engellenmesi ve yanlışsız fiilin tekrarlanması ismine pekiştirilmesiyle bu şikâyetin tahlili beklenmektedir. Bu şikâyetin bitebilmesi için de şuurlu bir halde gayret sarf edilmelidir.
Örnek Olay
Vücut öğretmeni Hasan Beyefendi kaynanasıyla her vakit bir çatışmaya girmektedir ve kendi kanılarını karşı tarafa tam olarak aktaramadığı için ayaklarının yandığını düşünmektedir. Bu durum karşısında Hasan Beyefendi sıhhatsiz olarak görüldüğü için kaynanası onunla tartışmıyor ve çatışmıyorlar.
İd: “Hasan sen aklına gelen her şeyi söyleyebilirsin.”
Ego: “Kaynanana mantık çerçevesi dahilinde içindekileri söyleyebilirsin.”
Süperego: “Senden yaşça büyük ne derse desin kaynananı alttan almalısın.”
Bu durumdan dolayı sözel telkine yatkınlık noktası öne çıkarılarak bireyin davranışçı terapi ile tedavisini yapmaya efor sarf ederek davranışa dönüştürmek istediği ayağa kalkma ve yürüme davranışında başarılı olabileceği ve yakınmalar üzerinde kelam sahibi olabileceği konusu telkin edilmiştir. Bedensel belirtilerin daha çok hislerini söz etmede yahut anlamlandırmadan zorluk yaşayan şahıslarda sözel bağlantı örüntüleri ve yardım çığlığı olabileceği ve ikincil karları sayesinde sağlıksızlık seyrinin tesirli olabileceği görülmüştür (Pehlivantürk 1996).
<br>
