Konuşma Bozuklukları ve Kekemelik
Konuşma bozukluklarının nedenleri:
*İşitme sıkıntıları
*Mental retardasyon(zeka ve gelişme geriliği)
*Psikiyatrik bozukluklar
1.Yaygın gelişimsel bozukluklar(ör:otizm)
2.Kekemelik
3.Fonolojik bozukluklar(ör:artikülasyon boz.)
4.Dikkat eksikliği bozukluklar
5.Özgül öğrenme zahmetleri
6.Dil gerilikleri
*İfade edici lisan geriliği(dili kullanma sorunları)
*Karışık(mikst)dil gerilikleri
Kekemelik ya da konuşmada takılma belli durumlarda olağan olabilir mi?
Tekrarlamalar olağanda 4-5 yaşına kadar görülebilmektedir.Bu günahsız tekrarlarla kekemeliğin birbirinden ayırt edilmesi gerekmektedir.Çocuklardaki bu olağan akıcılık kusurunun kekemelik haline gelmesinde etrafın baskı ve beklentileri,ailenin dikkatinin çocuğun konuşması üzerine ağırlaşması tesirli olmaktadır.
Kekemeliği arttıran durumlar nelerdir?
Tasayı arttırabilen çeşitli durumlarda,örneğin değerli bir şey söylemek isterken,bir isim söylerken,önemli bir şahıs yahut geniş bir dinleyici kitlesine konuşurken ya da vakit yetersizliğinde çocuk ivedi ile tamamlanmaya çalışırken kekemelik davranışı pekişebilmektedir.
Kekemelik sıklıkla genetik bir yatkınlıkla ortaya çıkar.Erkeklerde daha sıktır.Genellikle babanın kendisinde ve akrabalarında hala devam eden ya da çocukluğunda görülen konuşmada takılmalara ya da kekemeliğe sık rastlanır.
Halk ortasında çeşitli kaygı durumlarının kekemeliğe sebep olduğuna dair yaygın,yanlış bir inanç vardır.Yine de bu kaygı durumları mümkün yatkınlığı olan bireylerde kekemeliğin başlamasını ya da şiddetlenmesini tetikleyebilir.
Kekemelik tedavisinde ne yapılır?
Kekemeliğin tedavisinde öncelikle kekemelik ya da konuşmada takılma davranışının şiddeti,yaşı,süresi,pekiştirici etkenler vb. değerlendirilmelidir.Beraberinde çeşitli korku bozukluklarının varlığı,bu davranışa bağlı olarak vakit içerisinde gelişebilen fonksiyonellikte bozulma(ör:arkadaşlardan uzaklaşma,sınıfta kelam almama ve özgüvende düşüş vb.)araştırılır.Konuşma tedavisine ek olarak,bu duruma eşlik edebilen bu çeşit psikiyatrik bulgu be bozuklukların da tedavide ele alınması gereklidir.Kaygı azaltmaya yönelik çeşitli ilaç tedavileri kullanılabilir.Özellikle nefes antrenmanları,harf ve kelimelerin gerçek söylemi üzerine odaklanan konuşma terapileri uygulanır.
Anne-babalara teklifler
*Kimi çocuklarda görülenirkilme,tutulma,tekrar yahut uzatma formundaki hafif konuşma özürlerini kekemelik,çocuğunuzuda kekeme olarak nitelemeyiniz.Çünkü siz ona kekeme derseniz o da kendini kekeme olarak görmeye başlar.Oysa ki o denli nitelenmezse çocuk bizatihi bu evreyi tehlikesizce atlatabilir.
*Çocuğun konuşması üzerine çok titizlik göstermeyin.
*Çocuk konuşurken sakince dinleyin.Birşey söylemek istediğinde ivedi etmeden söyleyebileceği kadar vakit verin.Konuşmasını kesmeyin.Tutulduğunda yardım etmeyin.
*Çocuğa hiçbir vakit ‘’dur,acele etme,yeniden başla,önce derin bir nefes al ‘’gibi ikazlarda bulunmayın.Bütün bunlar onun dikkatini konuşmasında toplayacağından ziyanlıdır.
*Çocuk konuşurken onun dudak hareketlerine değil gözlerine bakın.
*Katı disiplinden sakının.Alay etmeyi disiplin aracı olarak kullanmayın.
*Çocuğun yanında kusurları hakkında konuşmayın.
*İleri kekemelik hallerinde çocuğun en az şaşırdığı ve rahatça konuşabildiği durum ve kaideleri saptayarak bu durum ve kurallarda onu konuşturun.
*Yanlış konuştuğunda ya da tutulduğunda cezalandırmakla tehtit etmeyin ve cezalandırmayın.
*Yorgun ve heyecanlı olduğu vakitlerde konuşmaya zorlamayın.
*Yavaş konuştuğunda süratli konuşması için zorlamayın.
*Çocuğunuz sorunun farkında ise onu bu istikametten açıklığa kavuşturmak için uygun vakitlerde ‘’konuşurken birtakım tekrarlar,irkilmeler,tutulmalaryaptığı lakin bunların kıymetli olmadığını,bunlardan kurtulmasının mümkün olduğunu esasen herkeste buna benzeri durumların görüldüğünü’’söyleyin.
*Çocuğun kendine karşı yeterli,olumlu hal geliştirmesine yardım edin.Kendini kekemeliğinden ötürü bedelsiz gören çocuğunuz bu mahzuru kolay aşamaz.Çocuğun sahip olduğu âlâ özellikler ortaya çıkarılmalıdır.