Insan ömrünün bazen güç periyotları vardır. Omurunuzdaki kayıplar ve kayıp sonrasi yine hayata tutunmak en kıymetli ömür krizlerden biridir. Kayıp denilince genelde akla gelen, mevt olgusu olmakla birlikte aslında hayatımızdaki kayıplarimiz yalnızca mevt olgusuyla sonlu değildir. Ornegin boşanmak, sevgiliden ayrılmak, iş değişimi ya da işten ayrılma, kent da ülke değiştirme hatta bir semtten öteki bir semte taşınmak bile insan ruhunda kayıp olarak hissedilir.
Elbette bu kayıplar ortasında en ağır olani vefatın yarattığı kaybın bıraktığı izlerdir.
Kayıp sonrası süreç kriz ve yas devirlerinden oluşmaktadır.
Bu süreç; bilhassa günümüz batı toplumlarında “güçlü olmak” biçiminde tanimlandigi üzere, kayip sonrasindaki bir iki haftada tamamlanıp, calisma ve günlük hayata kisa müddette dönmeyi öngören kısa bir süreç değildir. Kayipdan sonraki süreç , çeşitli evreleri olan ve her bir evresi yaşanılan kayibin insan ruhunda bıraktığı izleri tabir ettigi bir periyottur. Uzmanlara nazaran; sağlıklı geçirilen kayıp sonrasi süreç en az 4 ile 6 ay müddetinde tamamlanmakta olup, kişinin kayip karşındaki ruhsal savunmalarına nazaran iki yila kadar da uzayabilmektedir. Bu sürecinin birinci evresi “keder” hissinin hakim olduğu “kriz dönemi” olup, bu dönem birbirini takip eden süreçlerden oluşmaktadır. Bunlardan birincisi kayip karşısında bedenimizin fizikî yansılar vermesidir. Donup kalmak, olanlari anlamakta zahmet çekmek , dış gerçeklikten kopmak, şok olmak, bağırmak ve ağlamak üzere reaksiyonlar bu evreye girmektedir. Ikıncı evre ise inkar periyodudur. Yaşanılan kaybın aslında gerçek olmadığını düşünmek ve kaybettigimize inanmama periyodudur. Bu devir bilhassa ani mevt ya da ani kayıplar üzere beklenmedik olaylar sonrasında daha sık görülür. Üçüncü devir pazarlık evresidir. Kişi kaybının karşısında vakti geri almak ve kaybin çabucak öncesindeki olayları değiştirmek ister.. Daha sonra terk eden sevgiliye ya da ölen bireye bizi birakip gittigi icin, kaybimiza dair ofkelendigimiz periyottur. Ve sonrasında kriz devri yerini, kaybın kabul etmeye dönüştüğü ” yas donemine” bırakır. Sağlıklı bir halde bu süreçlerin atlatmasının akabinde vefat üzere telafisi olmayan kayıplarımız için yil periyotlarında anma merasimleri yaparak anımsarız. Bu süreçlerin atlatılmasında rastgele bir devirde takılmak ve bu devri atlatamamak yas sürecinin tamamlanmasını maniler. Kişiyi, bitmeyen bir sıkıntı hissinin içine, adeta hapseder. Kaybınızin, sizin iç dünyanızdaki manası ne kadar büyükse ve kayıp durumunda rastgele bir psikoljik takviye almadıysanız; yas sürecinizin bitmemesi ve kendinizi sıklıkla acı duygusu içinde bulmanız olasıdır.
Bilhassa ani ve beklenmedik mevt, terk edilme, iş ve prestij kaybi durumlarında sağlıklı bir yas sürecinden geçmek kişi için kolay olmayabilir. Bu cins ömür krizlerinde profesyonel olarak ruhsal dayanak almanız ıstırabınızı yaşayıp tukettikten sonra, kaybınızı kabullenip, yaşama kaldığınız yerden devam etmenizi kolaylaştırır.
