Kalça eklemi, uyluk kemiğinin (femur), leğen kemiği (pelvis) ile birleştiği bir top-yuva eklemidir. Uyluk kemiğinin başı, leğen kemiğinde asetebulum denilen yuva bölgesine yerleşerek kalça eklemini oluşturur. Bu tıpkı bir top ve yuva ahengine benzediği için bu tip eklemlere top-yuva eklemi denir.
Tüm eklemlerde olduğu üzere kalça eklemi de kıkırdak dokusu ile kaplıdır. Bu kıkırdak, kalça eklemini oluşturan iki kemiğin birbiri üzerinde ağrısız ve en az sürtünme ile kaymasını sağlar. Diz eklemi üzere, kalça eklemi devücut yükünü taşıdığı için aşınma ve bozulmaya en sık uğrayan eklemlerden biridir. Kalça kireçlenmesi, kalça eklemindeki kıkırdağın incelmesi ve aşınması sonucu meydana gelir ve eklem yüzeylerinin sertleşmesine neden olur. Kireçlenme, genelde 60 yaşın üzerinde görülse bile, gelişimsel kalça çıkığı, travmalar ve çocukluk çağı kalça sağlıksızlıkları üzere durumlarda daha erken yaşlarda da ortaya çıkabilir. Kireçlenme temelde bir kıkırdak sağlıksızlığıdır. Fakat vakitle eklemin başka yapıları da bu hasardan etkilenir ve eklem olağan fonksiyonunu yapamaz hale gelir. Kalça kıkırdağı yıprandığında, kalça kemikleri bu durumu telafi etmek için, osteofit (kemik çıkıntısı) denilen sistemsiz kemik yapıları oluşabilir. Bu kemik büyümeleri vakitle kemikler ortasında sürtünmeye neden olur.
Kalça kireçlenmesi, kalçadaki tendonların ve bağların çok gerilme ve sürtünmeye maruz kalmasına neden olabilir. Bu dokuların iltihaplanması yahut hasar görmesi sonucu ağrı ve sertlik üzere yakınmalar ortaya çıkar. Kalça kireçlenmesi belirtileri dikkate alınmadığında ve tedavi edilmediğinde, kıkırdak büsbütün aşınır ve kıkırdak esirgeyici tesirini yitirdiğinde kemikler birbiriyle sürtünmeye başlar. Kalça hareketi neredeyse büsbütün ortadan kalkabilir ve yürümek üzere günlük hareketler bile imkansız hale gelir.
Kalça Kireçlenmesinin Nedenleri Nelerdir?
Kalça eklemi, beden tartısını taşıyan eklem olması nedeniyle aşınma ve bozulmaya en sık uğrayan eklemlerden biridir. Kalça kireçlenmesi nedenlerinden en kıymetlileri; ilerleyen yaş ve obezitedir. Kalça kireçlenmesi, genelde 60 yaşın üzerinde görülse de doğumsal kalça çıkığı, travmalar ve çocukluk çağında görülen kalça sorunları üzere durumlarda daha erken yaşlarda da ortaya çıkabilir. Kalça kireçlenmesinin tek bir nedeni yoktur, fakat sağlıksızlığın ortaya çıkmasının genel nedenleri şöyledir:
-
Yaşlanma
-
Genetik faktörler
-
Daha evvel kalça ekleminde öteki sorunların yaşanması (yaralanmalar, kalça çıkığı gibi)
-
Obezite
-
Romatizmal sağlıksızlıklar
Kalça Kireçlenmesinin Belirtileri Nelerdir?
Kalça ekleminde ağrı ve sertlik, birinci fark edilen kalça kireçlenmesi belirtileridir. Kalça kireçlenmesinden kaynaklanan ağrı; kalçada, kasık ve uyluk bölgesinde hissedilir. Ağrı çoklukla yürüme, ayakta durma yahut eğilme üzere hareketler esnasında daha kötüleşir.Dinlenmek ve tetikleyici aktivitelerden kaçınmak ağrıları hafifletebilir. Lakin, sağlıksızlık kötüleştikçe kalça kireçlenmesi belirtileri daha kalıcı yahut şiddetli hale gelir, o denli ki düz bir tabanda yürümek bile ağrıya neden olabilir.Zamanla, dinlenme sırasında yahut geceleri de dahil olmak üzere ağrılı yakınmalar daha sık ortaya çıkmaya başlar. Kalça kireçlenmesi belirtileri genel olarak şu haldedir:
-
Kalça ekleminde yürümeyi yahut eğilmeyi zorlaştıran sertlik hissi
-
Eklemin kilitlenmesi, hareket edememe
-
Kalçada yürümeyi etkileyen ve topallamaya neden olabilecek azalan hareket aralığı
Kalça Kireçlenmesi Kimlerde Daha Sık Görülür ve Risk Faktörleri Nelerdir?
Kalça kireçlenmesi her yaşta görülebilmesine karşın, 65 yaş üstü bireylerde daha yaygın görülür. Hareketsiz bir hayata sahip olan ve obezite sorunu yaşayan bireylerde de kalça kireçlenmesi riski daha fazladır. Kalça kireçlenmesinin meydana gelme mümkünlüğünü artırabilecek birtakım risk faktörleri vardır. Bu risk faktörleri şunlardır:
-
Genetik faktörler: Ailede kalça kireçlenmesi hikayesi olduğu vakit, görülme sıklığı daha da artabilir.
-
Çocukluk çağı kalça sağlıksızlıkları: Gelişimsel kalça çıkığı üzere çocuklarda görülen kalça sağlıksızlıkları, erken periyotta kalça kireçlenmesi gelişme riskini arttırabilir.
-
Osteonekroz: Osteonekroz, kalça eklemine gelen kan akışının bozulduğu durumlarda meydana gelir ve kalça ekleminde ağrıya neden olur. Kan akışı bozulduğunda kemik hücreleri canlılığını koruyamaz ve kalça ekleminde kireçlenme riski artar.
-
Femoroasetabular sıkışma: Kalçadaki top ve yuva eklem yapısının bozulmasıyla meydana gelen kalça ekleminde sıkışma durumudur. Bu durum, kalça kireçlenmesi riskini arttırır.
-
Ağır travmalar: Kalça kemiklerinde kırık yahut çıkıklar vakitle kireçlenmeye neden olabilir.
Kalça Kireçlenmesinin Tedavisi
Kalça kireçlenmesi tedavisinin temel hedefi, kişinin hareket kabiliyetini ve ömür biçimini güzelleştirmektir.
Kalça kireçlenmesi tedavisinde birinci değerli etap kilo vermektir. Sağlıklı kiloda olduğunuzda, kalça eklemindeki gerilim ve yük azalır, bu durum daha az ağrıya ve daha fazla hareket yeteneğine sahip olmanızı sağlar.
-
Ömür stili değişiklikleri ve antrenmanlar: Günlük omurunuzdaki kimi değişiklikler kalça ekleminizi koruyabilir ve kireçlenmenin ilerlemesini yavaşlatabilir. Kas kuvvetini arttırmak ve eklem hareket açıklığını korumak için yapılacak idmanlar tedavinin değerli bir modülüdür.
-
Fizik Tedavi: Hekiminizin sizin için önerdiği antrenmanlar ve tertipli bir fizik tedavi programı hareket ve esnekliği artırmanın yanı sıra kalça ve bacağınızdaki kasları güçlendirmeye yardımcı olacaktır.
-
Yardımcı aygıtlar: Baston, koltuk değneği yahut yürüteç üzere yardımcı aygıtlar kullanmak günlük aktivitelerinizi yerine getirmede size dayanak sağlayabilir.
-
İlaçlar: Ağrınız günlük hayatınızı etkiliyorsa, ağrı şiddetini azaltmaya yardımcı olmak için hekiminiz ilaç teklifinde bulunabilir. Tüm ilaçlar üzere, ağrı kesiciler de yan tesirlere neden olabilir ve aldığınız öteki ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu yüzden, rastgele bir ilacı kullanmadan evvel kesinlikle hekiminize başvurmanız gerekir.
-
Eklem İçi Enjeksiyonlar: Kalça eklemine yapılan ozon, hyaluronik asit, kök hücre tedavisi, trombositten varlıklı plazma ve kortizon enjeksiyonları kalça kireçlenmesinde ameliyat dışı tedavi seçenekleridir.
Kalça Protez Ameliyatı
Bu ameliyatta, hasar görmüş kalça eklemi yerine protez kalça eklemi takılır.
Kalça Protezi Ameliyatını Geciktirmek Sorun Yaratır Mı?
Kalça kireçlenmesi tedavisi geciktirildiğinde; sağlam olan her iki diz, kalçanın başka bölgesi, hatta bel ve sırt bölgeleri önemli kireçlenme ve yıpranma riski altına girer. Kireçlenme olan kalça gerektiği üzere fonksiyon göstermedikçe, bedenin başka bölgelerine daha çok yük biner. Bu nedenle, ameliyatın geciktirilmesi sağlam eklemlerin de hasar görme ve ileride ameliyat gerektirme mümkünlüğünü arttırmaktadır.
Kalça Kireçlenmesi Önlenebilir Mi?
İlerleyen yaşla birlikte ortaya çıkan kireçlenme riskine karşı tedbirler alınması, ağrısız bir hayat için gerekli adımlardan biridir. Kalça eklemi beden yükünü taşıyan ana eklemlerden biri olduğundan hasar görme riski daha fazladır. Kalça kireçlenmesini önlenmek için yapılması gereken en değerli şey eklem sıhhatine ehemmiyet vermektir. Sağlıklı kiloyu korumak, beslenme alışkanlıklarımıza ihtimam göstermek ve antrenman yapmak eklem sıhhatini müdafaanın en önemli yoludur. Sağlıklı kiloda olmak eklemlere binen yükü azaltırken, sistemli antrenmanlar yaparak daima etkin kalmak, eklem etrafındaki kasları güçlendirir, kıkırdakta aşınma ve yıpranma meydana gelmesini önlemeye yardımcı olur. Günlük beslenme sistemimizde temel besin öğelerine yer vermek de kemikleri ve eklemleri olabildiğince güçlü ve sağlıklı tutmak için gereklidir. Kalça kireçlenmesi günlük yaşantınızı etkileyen önemli bir durumdur ve ortaya çıkması aylar ile yıllar sürebilir. Vakitle artan ağrı ve öteki yakınmalar hareket kabiliyetini azaltmaya başlar ve ömür kalitesini düşürür.
<br>
