Beynimizin lisan ve konuşma fonksiyonlarından sorumlu alanı, sol beyin lobunda bulunur. Bazen beyin kanaması/tıkanması yahut kazalarla oluşan baş travmaları sonrası lisan ve konuşmadan sorumlu beyin bölgesi hasarlanır. Böyle durumlarda “afazi” ismi verilen konuşma bozukluğu/kaybı oluşur.
Daha evvel konuşmakla ilgili hiçbir sorunu olmayan kişi konuşamaz olur. Ya da konuşur ancak dediği şeyler anlaşılmazdır, şahısla kelamlı olarak irtibat kurulamaz olur. Çoğu vakit “konuşma” ile birlikte “yazı yazma”, “hesap yapma”, “anlama” maharetleri de bozulabilir.
Bazen afazi resen geçer. Kimi durumlarda ise afazisin tedavi edilmesi gerekir. Afaziler “konuşma terapisi” ile tedavi edilir. Konuşma terapisi tedavisi işleyiş açısından fizik tedaviye benzemektedir. Afazisi olan sıhhatsiz konuşma terapisti tarafından muayne edilir ve kendisine özel bir antrenman programı hazırlanır. Sağlıksızya belirli periyodlar ile konuşma terapisi uygulanır. Aynı vakitte sağlıksıznın kendisi için hazırlanan idman programını hergün bir aile yakını ile çalışması gerekir. Egzersizlerin nasıl çalışılması gerektiği sıhhatsiz yakınına uygulamalı olarak öğretilir. Hazırlanan antrenman programını nizamlı olarak uygulamak tedavi için çok değerlidir. Afazi tedavisi vakit alır, sabırlı olunması gerekir. Sağlıksıznın konuşma bölgesinde oluşan hasarın telafi edilmesi yavaş bir formda olur.
Konuşma terapisi sonrası kimi sağlıksızlar birebir eskisi üzere konuşabilir hale gelir. Bazen ise sıhhatsiz ne kadar konuşma terapisi alırsa alsın konuşma hüneri eskisi kadar yeterli olmaz. Sadece günlük hayatını sürdürecek, yakınları ile kısa diyaloglar kuracak kadar konuşabilir. Konuşma marifetinin ne kadarının geri kazanılacağını beyindeki hasarın derecesi belirler. Sağlıksıznın yaşının küçük olması tedavi için avantajdır. Ancak yaşı ilerlemiş sağlıksızlar da gerekli uğraşı gösterir ise konuşma marifetini tekrar kazanabilir.
Konuşma Bozukluğu Tedavisine Ne Vakit Başlayabilirim?
Birçok vakit sağlıksıznın konuşma marifeti ile birlikte “anlama” mahareti de bozulur. Ancak bu manaya hünerinin kaybı süreksiz olur, bizatihi, bir müddet sonra sağlıksıznın manaya marifeti eski haline geri döner. Afazi tedavisinin uygulanması için manaya hünerinin uygun durumda olması gerekir. Sağlıksıznın manaya hünerini kıymetlendirmek için televizyon izleyip izlemediği gözlemlenebilir. Anlama mahareti güzel olmayan kişi televizyonda izlediği şeyleri takip edemez ve televizyon izlemekten sıkılır. Veya sağlıksızya tek sözlük karşılığı olan sorular sorulabilir.
Örneğin; taş su da yüzer mi? Elma meyve midir? Türkiyenin başşehri Ankara mı? üzere sorular sorulabilir. Bu çeşit sorularda sıhhatsiz bazen doğu bazen yanlış yanıt veriyor ise sıhhatsiz söylenenleri tam olarak anlamıyor olabilir. Böyle durumlarda manaya marifetinin eski haline gelmesi için sağlıksızya vakit tanımak gerekir. Sağlıksız tek sözlük karşılıkları olan sorulara hakikat yanıt vermeye başladığı vakit konuşma terapisi uygulanmaya başlanır.
