Sigara Kullanımı
Araştırmalar, sigara ve kronik omurga ağrıları ortasında bir dizi temas olduğunu göstermiştir. Birtakım çalışmalar, sigara içenlerin içmeyenlere nazaran daha fazla sırt ağrısı geliştirmeye yatkın olabileceğini bildirmektedir.
Birtakım araştırmacılar, uzun periyodik sigara içenlerde, omurlar-arası disklerin vasküler ve hematolojik değişiklikler nedeniyle yetersiz beslendiğine inanmaktadır. Araştırmacılar, vertebra ve vertebral diskin olağan olarak sonlu bir kan kaynağına sahip olduğunu ve kronik sigara içicilerinde meydana gelen kan akışındaki azalmayı telafi edemediklerini belirtmektedir.
Obezite
Kimi çalışmalar obezitenin sırt ağrısının gelişme riskini artırdığını göstermiştir. Omurga cerrahisinde sonuç odaklı araştırmalarında – obezite (ideal beden tartısının %50’nin üzerinde olma durumu olarak tanımlanmıştır), bu araştırmalardaki sonuçların bilimsel iddiasına en kıymetli ölçüde katkıda bulunan tek “medikal” risk faktörü olarak obezite görülmektedir. Sırt ağrısının kronikliği, evvelki ameliyatların sayısı yahut yapılan ameliyatın çeşidinden çok obezlik hali daha güçlü bir belirleyici olarak kabul edilir.
Fizikî idman
Zayıflamadan evvel fizikî idman yapan bireylerde -genel olarak kronik ağrılı sağlıksızlarda- daha yeterli sonuç verdiği görülmüştür. Tertipli fizikî antrenmanın omurga cerrahisinin sonucunu büyük ölçüde geliştirebileceğine dair deliller da vardır.
Alkol kullanımı
Birtakım bireyler, alkol kullanımını devam eden gerilimleriyle baş etme, ağrılarını dindirme, uyku kaybı ve anksiyete gidermek için tedavilerinin yerine geçecek bir düzenek olarak arttırabilir. Lakin bu, bedenin güzelleşme kapasitesini azaltabilir, uyku bozukluğunu şiddetlendirebilir, anksiyete (kaygı) ve depresyonu artırabilir.
Sıhhat Algısı
Araştırmalar, bireylerin kendi akranları ile karşılaştırıldığında kendilerinin olumsuz sıhhat algı durumunun, hem erkeklerde hem de bayanlarda sırt ağrısının gelişimini büyük ölçüde artırdığını göstermiştir. Olumsuz sıhhat algısına sahip olan bireylerde daha yüksek, daha kalıcı ve daha rahatsız edici ağrı şikayetleri daha fazla gözlemlenmiştir. Bu nedenle sıhhat alışkanlıklarının uygunlaştırılması ve bireyin sıhhat durumlarına ait algısı geçerli ve yapan bir baş etme stratejisi olarak var sayabiliriz.
Gerilim
Gerilimin, yara güzelleşmesini etkileyebilecek olan bağışıklık ve nöro-endokrin işlevini etkilediği bulunmuştur. Bağışıklık işlevi doku hasar tamirinin erken etaplarında kritik bir rol oynar. Kronik gerilim altında olan cerrahi sağlıksızlar, yaranın düzgünleşmesini geciktirir ve enfeksiyon riskini artırır. Bu bulgular, cerrahi sağlıksızlardaki kronik ağrının gelişimiyle alakalıdır, lakin tıpkı vakitte kanser tedavisi gören sağlıksızlar için de gerilimden korunmak özellikle değerlidir. Gerilim durumunu yeterli yöneten sağlıksızların hem daha kısa vakitte düzgünleşme göstermiş hem de tedaviye ahenkleri artmış olduğu araştırmalarla teyit edilmiştir.
Anksiyete (Klinik Kaygı) ve Depresyon (klinik çökkünlük)
Anksiyete ve depresyonun kronik ağrı gelişme riskini arttırdığı bilinmektedir. Ayrıyeten kronik ağrıların düzgünleşmesini de zorlaştırabilir. Anksiyete ağrı algısını arttırır, ağrıya odaklanma ve ağrıyla bağlı aktivitelerden kaçınmaya yol açabilir. Depresyon, bireylerin kendileriyle olumsuz konuşmaya iter ve rastgele bir mani ortaya çıktığındaysa onları güya daima kalıcıymış üzere algılanmasına sebep olur. Ayrıyeten depresyon sorun çözme maharetini engelleyerek umut ve ömür sevincinin azalmasına da sebebiyet verebilir. Bu da kronik sağlıksızlıkların tedavisine olan bağlılığı azaltabilir ve hatta birtakım durumlarda tedaviyi ret etme durumu bile gözlemlenebilir.
Travma ve Ağrının manası
Otomobil kazaları yahut iş kazası sonrası meydana gelen kronik ağrılar, olayın hatırlatıcısı olarak algılanarak duygusal reaksiyonları tetikleyebilir. Bir bireyin geçmişinden gelen olaylar tekrar canlanabilir ve kişinin acı tecrübelerine katkıda bulunabilir. Araştırmalar, bir bireyin bir evvelki ziyana ait nasıl bir mahremiyete sahip olduğunu daha sonraki başa çıkmanın öngörüsü olarak kabul etmektedir.
Ağrı İdaresi
Beşerler hayatın zorluklarına karşı koyma ve ahenk sağlama maharetlerine nazaran değerli ölçüde farklılık gösterir. Birçok insan kronik ağrılarının tesirleriyle başa çıkmak için yetersiz kaynaklara sahiptir. Bu nedenle ağrıları için bir deva aramaya odaklanırlar. Maalesef tüm acıları düzgünleştirmek için tek bir strateji ya da teknik yoktur. Ağrı İdaresi düşündüğünüz üzere ağrısız olmakla yahut ağrıdan büsbütün kurtulmakla ilgili değildir. Bu acıya karşın başa çıkmayı ve fonksiyonel olmayı öğrenmek demektir. Ruhsal faktörler, bir bireyin ağrıyı tesirli bir formda yönetme yeteneğini geliştirmek yahut engellemekte değerli bir rol oynar.
Değerlendirme
Bireylerin ağrılarını ve hayat hikayesinin geliştiği bağlamı göz önünde bulundurarak, tesirli bir dayanak için şahsa özel tedaviyi düzenlemeye yönelik tam bir kıymetlendirme yapılması gerekmektedir. Ruhsal kıymetlendirici ölçekler, mevcut ağrı seviyelerini, fizikî fonksiyonellik seviyesini, anksiyete/depresyon ve öteki ruhsal zahmetleri belirlemek için kullanılır. Daha sonra bir tedavi planı tasarlanabilir. Kişinin idaresinde yer alan öteki destekçi şahıslarla irtibat kurmak düzgün bir sonucu sağlamak için gereklidir. Bireyin yakınları ile birlikte onların hekimleri, ağrı uzmanları, fizyoterapistleri, rehabilitasyon sağlayıcıları, cerrahları da bu takviye sistemine dahil olabilir.
Tahlil
Ağrı idaresi, değerlendirmeyi takiben bireye nazaran uyarlanır ve danışanla birlikte plan yapılır. Tahlile yönelik plan şunları içerebilir:
-
Psiko-eğitim- kronik ağrının anlaşılmasını ve etkin idare gereksinimlerini belirlemek.
-
Hudut sistemi ve ağrı sistemi ortasındaki kontağın tekrar canlandırılması. Duygusal meseleler ve kayıplarla baş etmenin ve kronik ağrı ile hayata ahenk sağlamanın değeri.
-
Ömür biçimi faktörlerinin düzenlenmesi – ilgili hususları ele almak ve değiştirmek için teşvikler örn. sigara, kilo, antrenman, alkol.
-
Rahatlama idmanları eğitimi – bu, kas gerginliğini azaltmakla birlikte uyku, anksiyete ve ağrıyı düzgünleştirmeye yardımcı olması hedeflenir.
-
Bilişsel Davranışsal, Tahlil Odaklı, Mindfulness (Bilinçli Farkındalık) terapileri üzere delile dayalı yaklaşımlarla anksiyeteye (kaygılarınıza), ruh halinize ve acıya katkıda bulunan olumsuz konuşma, inanç ve tavırlarla başa çıkmayı desteklemek. Bunları ele almak, umut, direniş, yapan başa çıkma ve hayat kalitenizi arttırmak hedeflenir.
