Aile terapisinin kurucularından biri olan Virginia Satir, ailelerin yüzde doksan beşinin yetersiz, sıhhatsiz, huzursuz, günlük meselelerle dahi başa çıkmaktan aciz olduğunu lisana getiriyor. Sıhhatsiz ailelerde yetişen anne-babalar, çember kırılana kadar , bu sancılı mirası nesilden nesle aktarıyor. Bu fonksiyonsuz sağlıksızlıklı ailenin temelinde, bireylerin ‘gerçek ben’ini kaybetmesi yatıyor. Alkoliklik, işkoliklik, ilaç bağımlılığı, kumarbazlık sıhhatsiz taraftarlık üzere kişilik bozukluklarının altında yatan öge bu.
Dünyaya gelişimizden itibaren gereksinimlerimiz da başlıyor. Sağlıklı bir ailede anne-baba sağlıklı yollardan ihtiyaçlarını karşılarlar. Çocukları için de güzel bir model olurlar.
“Gerçek ben” ile “yalancı ben” ortasındaki ayrım, sağlıklı ve sıhhatsiz gelişim ortasındaki ayrımdır. Yalancı ben olmaya çalıştığımız; aile içinden yahut dışından gelen ataklara karşı büründüğümüz ve giderek bizim olan, ta kendimiz olan zırh. Asıl benliği daima baskılayarak mutsuz ailelerin çocukları olarak birçoğumuz için yaşamayı öğrenmek, yaşama ahenk sağlamak bu! Bir kere incindimi, gerçek benlik kendini geri çeker, saklanır ve çocuk ayakta kalabilmek için yalancı kimliğini geliştirir. Gerçek benliğin çok baskılanması, bazen sıhhatsiz bir patlama biçiminde, kişilik bozukluğu diye nitelendirilen bir biçimde yüzeye çıkmayla sonuçlanır.
Uygun de, ne yapmalı? Düzgünleşme sürecinin iki kıymetli sonucu var: Birincisi, bireyin KENDİNİ TANIMASI,kendini daha yaratıcı, daha tam hissetmesi, yani kendini ve hayatı sevmesi. İkincisi ise, bu hoşlukları, yaşama sevinci ve yaratıcılığını çocuklarına da geçirmesi. Kısır döngü lakin bu biçimde kırılıp daha güzel bir dünya kurulabilecektir.
Eğitim denince akla gelen ‘öğrenim’dir. Eğitim kurumları da misyonlarını bu türlü anladığı için ‘eğitim’ ortada kalır. Eğitimi Recep İvedik modeline bıraktığımız için de çocuklarımıza söylenecek fazla bir şey yok.Ancak conra ağlayıp sızlanmadan ‘nerede yanlış yapıyoruz?’ sorusunu sormalıyız. Ve cevap vermeliyiz:
Ehil kişilik on boyutta tanımlanabilir:
1-Anlayışlı olmak, kavrayışlı olmak, farkındalık.
2-Sabırlı olmak. Önünü görebilmek.
3-Dayanıklı ve azimli olmak, kolay kolay pes etmemek.
4-Sorumluluk sahibi olmak.
5-Çalışkan olmak. Çalışmanın ehemmiyetini kavramış olmak.
6-Yanlışını kabul etmek.
7-Hatasını düzeltmek istemek , uğraş harcamak ve düzeltmek.
8-Olaylara, şahıslara ve bahislere objektif bakabilmek.
9-Adaletli olmak.
10-Empati kurabilmek.
Artık bu on boyut her yaş diliminde kendi gelişim çizgisine uygun olarak ‘yetkinlik’ ölçütü olarak dikkate alınmalıdır. Üç yaşındaki bir çocuk da, 13 yaşındaki ergen de, 33 yaşındaki yetişkin de bu ölçütlere nazaran yetkindir yahut değildir.
Bu on boyut, akademik zekanın da , toplumsal zekanın da fonksiyon yaptığı yetkinleşme alanlarıdır. Elbette “ Uzman Kişilik Eğitimi” çocuğun doğumuyla başlar. Aile, anaokulu, birinci , orta ve lise bu eğitimi nasıl bir entegre sistemle uygulayacaklarını bilmelidir ve uygulamalıdır. Sonra da, bu eğitimin neresinde olduklarını ölçmelidirler.
Çünkü “ HAYAT BAŞARISI “ bu karşılıklarla direkt ilgilidir.
