Özgüven duygusu 0-6 yaş ortasında ailesel yaşantılardan kazanılır. Maalesef bu yaşlarda ebeveynler “Daha çok küçük, bizim korumamıza muhtaçlığı var.” diye düşünerek fazla hami ve baskıcı olabiliyorlar. Hâlbuki burada muhafazanın hududu çok kıymetlidir. Gerekli müdafaa ve sevgi tabi ki çocuk gelişimi için çok yararlıdır; ancak sonunu aşan baskıcı tavır, çocuklardaki özgüven hissini azaltmaktadır. Özgüven, muhakkak bir seviyeye ulaşıncaya kadar gelişir; ekseriyetle 10 yaşında özgüvenin gelişimi tamamlanır ve bir mühlet sonra, ergenlik devrinde çocuk özgüvenini test etmeye başlar. Çocukların özgüvenini en çok etkileyen kaynak anne-babadır.
Zira çocuklar birinci yıllarını, onları çevreleyen yetişkinlerin kendileri hakkındaki niyetlerinin bombardımanı altında geçirirler, sonraki yıllarda da bu duyduklarını kendi davranışlarına yansıtmaya başlarlar. Anne-babadan sonra çocuğun özgüveninde en büyük etkiyi yapan öğretmenleridir. Sonra da yaygın inanışın bilakis akranlarıdır.
Sağlıklı Bir Özgüven Duygusu Geliştirmiş Olan Çocuklar;
· Hem derslerde, hem ders dışı hususlarda kendilerini kâfi bulurlar.
· Bir şeyi başarmada kendilerine itimat duyarlar, tahlil üretmeye yönelik gayret harcarlar.
· Okul, öğretmenleri ve arkadaşları hakkında olumlu hisleri vardır.
Özgüvenleri Yaralanmış Çocuklar İse,
· Toplumca kabul edilmeyen alışkanlıkları edinmede arkadaş baskısından daha çok etkilenirler, toplumsal muvaffakiyetleri daha azdır.
· Daha içe kapanık ve dertlidirler.
· Bir işi başarmak, bir probleme tahlil bulmak konusunda kendilerine itimatları düşüktür, bir diğerinin dayanak ve onayını beklerler.
· Kendilerini daima eleştirirler, olumsuz his ve kanıları kendilerine yöneltirler. Var olan potansiyellerini muvaffakiyete dönüştüremezler.
· Depresyona daha yatkındırlar.
Özgüveni düşük olan çocuk, birazdan anlatacaklarım üzere davranıyorsa kendisine ve etrafına karşı inanç hissinin gelişimi için anne babanın takviyesine gereksinimi vardır.
· Okul, öğrenme, arkadaş alakaları üzere kıymetli hususlarda kendine güvensizlik duyuyorsa,
· Diğerlerine sözel ya da fizikî olarak kaba davranmaya başladıysa,
· Yeni şeyler denemekten çekiniyorsa, Doğal kabul edilebilecek seviyenin üzerinde olumlu yahut olumsuz davranışlarıyla dikkat çekmek için çok efor harcıyorsa,
· Daima, onu sevmediğinizi ya da istediği kadar övmediğinizi düşünüyorsa,
Çocuğun özgüvenini geliştirmek için anne ve baba ona nasıl yardım edebilir?
Çocuğa sonların belirli olduğu ve sevginin açıkça tabir edildiği olumlu bir konut ömrü sağlanmalıdır. Bu türlü bir konut ortamında yetişen çocuğun, hem akademik, hem de ferdî özgüveninin temeli oluşturulmuştur. Muvaffakiyetle sonuçlanmasa bile gayretleri takdir edilmelidir. Bir çocuğun anne-babası tarafından, “Öğrenmeye çalışmandan gurur duyuyorum”, “İyi çalışman beni keyifli ediyor” üzere sözlerle yüreklendirilmesi, çocuğun daha çok uğraş harcaması için onu motive edecek, uğraş gücünü geliştirecektir.
