Öfke doyurulmamış isteklere, istenmeyen sonuçlara ve karşılanmayan beklentilere verilen duygusal reaksiyondur. Öfke öteki hisler üzere son derece doğal bir histir. Lakin öfke denetim edilemeyen, yıkıcı bir biçimde davranışlara yansıyarak saldırgan yansılara dönüştüğünde sorun yaratır.
Bebekler öfkelerini, ağlayarak, kollarını sallayarak, bacaklarıyla tekme atarak lisana getirirler. 18.aydan sonra bu söz pek çok annenin de tabiriyle “sinir krizine” dönmektedir. 2 yaşın sonuna hakikat tepeye ulaşan bu krizler, söz edici lisanın gelişmesiyle yavaş yavaş azalır. Zira çocuklar isteklerini tabir etmede, lisanı kullanırlar ve isteklerini konuşarak söz ederler. Lisan ve konuşma sorunu olan çocukların öfke krizlerini çok sık yaşaması bu durumla temaslıdır. Kendisini söz edemeyen, anlaşılmayan, muhtaçlıkları karşılanmayan çocuk öfkelenir. Bunun yanı sıra çocuklar;
-
Yaşına ve gelişimine uygun olmayan beklentilerde bulunduğumuzda ve çocuğu bunun için zorladığımızda,
-
İsteklerini yahut gereksinimlerini küçümseyip, göz arkası ettiğimizde,
-
Bir birey olarak yetişmesini, dünyayı deneyimlemesini engellediğimizde,
-
Adaletsiz ya da tutarsız davranışlar sergilediğimizde,
-
İçsel bir çatışma ve kriz yaşadığında,
-
Aile içinde şiddet yer aldığında ve bu noktada anne-babayı model aldığında,
-
Çocuk baskılandığında, kendisini söz edemediğinde, anlaşılmadığında öfkelenir.
Çocuk bu kadar ağır hisler yaşarken, kendini dinleyecek anlayacak sakin bir yetişkine muhtaçlık duyar. Yoğun öfke problemi yaşadığı mühlet içerisinde onu azarlamak, kızmak yerine yanında olduğunuzu söylemeli ve onu lakin konuşursa anlayabileceğinize ikna etmelisiniz. Daha az öfkelendiği ya da az da olsa sakinleştiği vakit sorun çözme uğraşı içine girmelisiniz. Çünkü kriz anında sorunu çözme yaklaşımınızı duymayacaktır.
Sakinleştiği bir vakitte hislerini tanımlaması ve söz etmesi için hisler üzerine konuşup his çalışmaları yapabilirsiniz. Çocuklar hisleri ve hislerini tabir etmeyi anne-babadan öğrenir. Bu sebepten onlara model olmalı, bağlantınıza dikkat etmeli, konuşurken hislerinizi tabir etmeli ve hislerinizi âlâ yönetebilmeyi öğrenmelisiniz. Kararlı ve dengeli olmalısınız. Ağlama nöbeti ve öfke patlaması yaşadığı bir durumda yalnızca ağladığı için istediğini verirseniz karşınıza daima ağlama krizleri ile çıkacaktır.
Öfke kriz anlarını yönetebilmek, çocuğun hissini açığa çıkarıp öfkesini sağlıklı bir halde söz etmesini sağlamak için bir uzman takviyesine başvurmanız yararlı olacaktır.
