Benlik gelişimi doğumdan itibaren başlar. Anne-baba davranışları bu yolda en tesirli faktördür. Eğitimciler yahut akrabalarda yani elhasıl çocuğun etrafında bulunan herkes bu duruma direkt yahut dolaylı yollarla tesirlidir. Çocuğunuzu olumsuz manada yargılamak (‘Sen başaramazsın. Bak o yaptı sen yeniden yapamadın.’ ) Çocuğunuza devamlı müdahalede bulunmak yahut çocuğunuzu olur olmadık yerde devamlı uyarmak (‘Yapmasana oğlum/kızım’ ‘Beni utandırıyorsun sus artık.’.) çocuğa ve ebeveynlere olumsuz manada geri döner. Çocuk bu şekil hal ve davranışlara devamlı maruz kaldığı vakit ileride utangaç, özgüveni düşük yahut hırçın bir birey olma ihtimali epey yüksektir. Aslına baktığınızda özgüvenin temelleri doğumdan itibaren aile ve toplumsal bağ çerçevesinde şekillenir ve epeyce ince bir noktadır.
Çocukluk devri özgüven kazanımı için epey değerli bir devirdir. Etrafından aldığı olumsuz değerlendirmeler çocuk için özgüven meselelerinin en önemli kaynağıdır ve yetişkinlik periyodunda bu durumu düzeltmek imkansıza yakındır. Ebeveynler çocuklarını kendi çıkarları, kendi memnunlukları yahut etrafa ne deriz telaşıyla yetiştirdiği vakit, çocuklarının kendi benlik oluşumlarına müsaade etmemiş olurlar buda etrafında ezilen bir birey yahut hislerini açıkça tabir edemeyen toplumda silik bir yetişkin olmalarına neden olabilir.
Aileler birinci olarak çocuklarının okul hayatlarında başarılı olmalarına ve daha sonra ise âlâ bir işe girip hoş bir maaşla çalışmalarını ister. Düşük özgüvenli yetişen çocukların akademik manada ıstırap yaşamaları hayli yüksektir. Devamlı eleştriye maruz kalan çocuklar ise kendini yetersiz ve bedelsiz hissedebilir. Bu yüzden toplumsal ve duygusal manada kendini kapayabilir, bağlantı kurmada sorunlar yaşanabilir. Tam aksisi bir durum ise ani öfke patlamaları, çok öfke, kurallara uymama üzere durumlarla da karşılaşılabilir.
Bu durumda ebeveynlerin yapması gereken en kıymetli şey çocuğunuzu dinlemek. Fikirlerini sizinle paylaşmasına müsaade edin. Neyden ne kadar haz alıyor, ilgi alanları neler ve sahiden neye ilgisi var bunu gözlemleyin.(Çocuğun kapasitesinden fazla şeyler istemek gerilim ve düşünce yaşamasında büyük bir faktördür.)
Yeterli bir rol model olun. Gelişim ailede başlar ve çocuk birinci olarak anne ya da babayı rol model alır.
Bunun yanı sıra büyük küçük demeden muvaffakiyetlerinin ardında durun ve destekleyin. Herkes tarafından kabul gören bir gerçek var ki çocuk ailede filizlenir. Birinci olarak sizlerin yanında kendilerini bedelli hissetmeliler ki dış dünyaya açıldıklarında daha özgüvenli, kendine inanan bireyler olsunlar.
Çocuğun yanlışlarını kızmadan ve bağırmadan ve küçümsemeden tartışın. Fikrinizi belirtmekten alışılmış ki de çekinmeyin.
Bu yazılanlardaki asıl emel dengeyi hakikat sağlamak. Bu fikirleri uygulamaya sokarken çocuğunuzun yanlışlarını görmemezlikten gelmekte büyük bir yanılgıdır. Oburlarının haklarını ihlal etmeden tüm his ve kanılarını net bir biçimde tabir etmesine müsaade edin.
Her çocuk farklıdır. Tahminen de çocuğunuz vasat bir mühendis değil de çok düzgün bir müzisyen olabilir. Çocuğunuzun fikirlerini, ilgi alanlarını görmemezlikten gelmeyin.
