Model olma, öğrenme yollarından biridir. Çocuk, yalnızca model alma yoluyla ya da model aldığı kişinin hem telaffuzlarına hem de davranışlarına bakarak öğrenebilir. Davranış ve telaffuzların dengeli olması çocuğun gerçek davranışı içselleştirmesi açısından değerlidir. Aslında yetişkinler için de tıpkı durum geçerlidir. Eşiniz ya da arkadaşlarınız telaffuzlarından farklı davransa bir çelişki hissetmez misiniz? Davranış ya da telaffuzdan birine inanmak durumundasınız. Çocukta da birebir durum geçerlidir. Hatta daha kritiktir zira çocuk davranışları kopyalamada ustadır siz farketmezsiniz bile.
Baba çocuğa ödevlerin ya da ders çalışmanın kıymeti hakkında öğütlerini verir. Sonra kendi işinde yapması gereken fakat kendince gereksiz olan işlerden sızlanırsa çocuk ödev yapmanın sızlanılabilecek bir aktiflik olduğunu öğrenebilir. Ya da bir anne çocuğuna akşam kitap okumasını gerektiğini söylemiştir fakat kendisi takip ettiği diziyi kaçırmamak için televizyonun karşısına geçer. Her iki durumda da anne ve babanın telaffuz ve davranışları farklı çocuk, genelde davranışlara bakarak aslında istenmeyen ancak yapılması kolay olan davranışı örnek alır. Zira anne ve baba çocuğa model olmuştur. Çocuğunuza bir davranış kazandırmak istiyorsanız yahut çocuğunuzdaki bir davranışı değiştirmek istiyorsanız o davranışı evvel siz yapmalı, yanlışsız model olmalısınız.
Çocuklar şu anda bilgiye daha çabuk ulaşıyorlar. Etraflarındaki uyaran sayısı çok fazla, bu yüzden çocukların yanında söylediklerimizde ve yaptıklarımızda daha dikkatli olmalıyız. Bilhassa 2-7 yaş ortası süreç öncesi periyotta çocuk davranışın soyut boyutlarını bizim üzere düşünemeyeceğinden davranışı direk kopyalama eğilimindedirler.
Çocuk yapması gereken davranışı evvel sizden görmek ister. Soyut düşünemediği için bütün davranışları somut olarak açıklayamazsınız. Pekala siz yapmasanız da çocuğunuza istediğiniz davranışı yaptırabilir misiniz? Bu elbette mümkün fakat bu formda çocuk davranışı içselleştirmeyecek sizden ya da ortamdaki otorite figüründen çekindiği için yahut hatalı hissetmemek için yapacaktır. Otorite figürü ortamdaysa davranışı gerçekleştirir ortamda yoksa davranış gerçekleşmez. Davranış içselleştirilirse siz olsanız da olmasanız da davranışın yapılması gerekiyorsa yapar. Aslında ailelerin de istediği bu “ben konutta yokken ya da başında değilken de yapması gereken şeyleri yapmalı”.
Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz. Siz ne yaparsanız çocuğunuz onu yapar. Siz yaptığınız işi nasıl yapıyorsanız o da o denli yapar. Siz problemlerinizi nasıl çözüyorsanız o da o denli çözer. Bu yüzden çocuğunuzda davranış yahut bedel oluşturmak istiyorsanız evvel kendiniz bunları yapıp çocuğunuza örnek olmak durumundasınız.
