Çocukların da depresyona girebileceği bilgisi yaygın bilinen bir durum değil. Kliniğimizde gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde kimi ailelere “çocuğunuz depresyona girmiş olabilir” dediğimizde çoklukla aldığımız yanıt: “ne kaygısı var ki, daha çocuk o!” halinde oluyor. Aslında depresyon yalnızca yetişkinler için tanımlanmış olan bir duygudurum bozukluğu değil. Kimi vakit çocuklar da depresyona girebiliyor.
Bu noktada asıl sorun teşhisin koyulma zorluğunda ortaya çıkıyor. Çocuklar kendilerini yetişkinler kadar âlâ söz edemedikleri ve hislerini değerlendiremedikleri için depresyona girmeleri halinde bu durumu saptamak güçleşiyor. Lakin bu hususa dair bilgisi olan ebeveynler ya da klinisyenler tarafından sorun saptanabiliyor.
Çocuğum depresyonda mı?
Yetişkin depresyonu ve çocukluk çağı depresyonu ortasında bir ekip farklılıklar vardır. Değerlendirmeyi de buna nazaran yapmak gerekir. Bir yetişkin depresyona girdiğinde aktivitesi azalır, kendi içine kapanır ve hareketsizleşir. Kelam konusu çocuk olduğunda tam tersine; çok hareketlilik, kızma, bağırma ve bir kadro yıkıcı davranışlar görülebilir. Çocukluk çağı depresyonun başka belirtileri ise; çok tasa, kendini kıymetsiz hissetme, duygusal patlamalar, gerginlik, çabuk sonlanma, akranlarla bağlantının azalması, okul muvaffakiyetinde düşme, ebeveyni yitireceğine dair inançlar, daha evvelden keyif aldığı aktivitelerden kaçınma, yeme ve uyku sisteminde değişim (artma ya da azalma) olarak sayılabilir.
Bu noktada gözden kaçırılmaması gereken kritik noktalardan biri de dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile çocukluk çağı depresyonunun belirtilerinin kimi vakit birbirine karıştığıdır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, hiperaktivitesi olan çocuk daima olarak çok hareketlidir; lakin depresyonda olan çocuk kimi vakit dingin kimi vakit hareket halindedir.
Çocuklar neden depresyona girer?
Çok sevdiği bir kimsenin kaybı, diğer bir yere taşınma, okul değişimi, anne ve babanın boşanması, çocuğun arkadaş edinememesi ve yalnız kalması üzere durumlarda çocuk depresyona girebilir.
Ne yapmalıyım?
Depresyon üzere durumlarda aileler kesinlikle bir çocuk-ergen terapistine danışmalıdırlar. Bu sorun tedavi edilmediği durumlarda giderek kemikleşen ve şiddetlenen bir sorun haline gelmektedir. Hatta bu sorun yanı sıra öbür meselelerin da oluşmasına sebep olabilmektedir. Örneğin; kişinin depresyonundan ötürü okul başarısı düşerse ileri ki yıllarda da başarılı olamayacak, depresyonundan ötürü toplumsal manada izole bir birey haline gelecek ve toplum tarafından reddedilecektir. Bu da süreç içerisinde kişiyi öfkeli, agresif, dertli ve başarısız bir şahsa dönüştürecektir.
Sonuç olarak; çocukluk çağı depresyonu yetişkin depresyonu kadar önemli bir duygudurum bozukluğudur. Gerekli hassasiyetin, durumun farkedildiği andan itibaren gösterilmesi gerekmektedir.
