Çocuğuyla birlikte uyumak birçok anne baba için büyük bir keyiftir, anne babalardan bazen şu cümleleri de duyarız “ onunla birlikte yattığımda onun kokusunu alıyorum, sıcaklığını hissediyorum bu beni çok âlâ hissettiriyor “ çocuklar da çoğunlukla bu paylaşımlardan hoşlanırlar, anne babadan ayrılmak istemezler. Annelerin en çok ürettikleri mazeretlerden biride “kışın üşümesinler, üstleri açılmasın” diye, öbür vakitlerde ise “gece yalnız yatınca korkuyor, bizimle yatmak istiyor, tek yattığında çok ağlıyor, ” diye çocuklarını yanlarında yatırmakta, bu durum sonraki vakitlerde da devam etmektedir. Belli bir yaştan sonra bunu sınırlamak ve anne ile çocuğun ayrışmasını sağlamak, çocuğun ferdileşmesi ve ruh sıhhati açısından epeyce değerlidir.
Nedenleri neler olabilir?
Bilhassa bebeklik devrinde anne-babalar ya yorgunluktan, ya hasretten, ya da artık pes ettiklerinden ötürü bebek uyumadığında yataklarına alırlar. Daha büyük çocukların anne-babalarının yanında yatma isteği tuvalet gereksiniminden, korktuklarından, inançta hissetme gereksinimlerinden yahut anne-babalarıyla gereğince bir arada olamadıklarından kaynaklanıyor olabilir. Yalnız kalmak istememe, çeşitli hayat olayları (deprem, kazalar, sağlıksızlık, boşanma vb.), kaygılar, anne babaların tavırları, uygun olmayan fizikî şartlar (fazla ışık, gürültü) bu duruma yol açan öbür faktörlerdir. Anne baba ile yatma konusundaki ısrarın en kıymetli nedenlerinden biri “korku”dur. Çocuk korktuğunu söyleyerek yatağında yatmak istemeyebilir ya da gece anne babasının yatağına gidebilir. Çocuklar bu devirde bilmedikleri birçok şeyden korkabilirler. Bunların yansıması olarak endişeli düşler görebilirler. İzlediği bir sinemadan, haberlerden ya da duyduğu bir olaydan etkilenmiş olabilir. Çocuk anne babası ile yattığında inançta olacağını düşünür ve bu bahiste ısrarcı davranır.
Anne baba uyuşmazlığının ağır olarak yaşandığı konutlarda de çocuklar anne babalarının meskeni, münasebetiyle kendilerini terk edecekleri tasası ile onlarla birlikte yatmak isterler. Bazen yeni bir çocuğun aileye katılması, büyük çocuğun kıskanmasına yol açar ve çocuk kıskançlığını bastırmak için ana babayla yatmak ister. Çocukların hayatlarında karşılaştıkları bir kardeşin doğması, taşınma, ebeveynin boşanması, vefatlar, kreşe yahut okula başlama üzere önemli ömür olayları çocuklarda telaş yaratabilir. Çocuğun tek başına bu tasayla başa çıkabilmesi zordur, bu nedenle ebeveynlerine sığınır, bu üzere durumlar da çocuğun anne babasıyla yatmasına yol açar.
Çocuğun anne babayla birlikte yatmasının ne tıp sakıncaları vardır?
Anne ve baba ile bir arada yatma, öncelikle çocuğun özgüveninin ve bağımsızlığının gelişmesini engelliyor. Çocuğun kendi yatağında ve kendi odasında uyuması bireysel gelişimleri için kıymetli bir adımdır ve buna müsaade verilmelidir. Çocuğun kendi odasında yatması kendisine dair bir özel alan hissini oluşturacak ve aileler bu formda senin kendine dair bir özel alanın var bizim yatak odamızda bizim özel alanımız diyerek çocuğa sahiplenme duygusu verebilirler, ayrıca hudutlar konusunda kıymetli bir adım atılmış olur. Çocuk anne ile babanın kendinse dair bir özel alanı olduğunu böylece kabul etmeye başlar. Çocuğun odasının ayrılmaması, hem çocuk hem de anne babanın yatış saatlerinde değişikliklere neden olacak, ebeveynler farklı odalarda yatmak durumunda kalabilecek, bu durum eşlerin cinsel hayatlarını da olumsuz istikamette etkileyecektir. Cinsel kimliği gelişmeye başlayan çocuklarında artık anne babalarıyla yatmaları sakıncalıdır. Erkek çocuğun anneyi sahiplenmesi ve aslında o benim eşim demeye çalışması, kız çocuğunun da babayı sahiplenip ben onunla yatmak istiyorum demesi görülmektedir. Bu süreçte birlikte çocuğun anne ve baba ile bir arada yatması sürdürüldüğünde anne ve babayı sahiplenme ondan uzaklaşamama da beraberinde görülecektir.
Ebeveynlerin bu bahiste sıklıkla yaptığı yanılgılar
Birçok anne baba çocuğun kendileriyle yatmasından hoşnut olabilirler, hatta bunun bir sorun olmadığını düşünenler bile vardır. Bilhassa bu durumu boşanmış yahut çalışan anne babalarda görünür. Her iki durumda da ebeveyn çocuklarına gereğince zaman ve ilgi göstermediklerini yahut birlikte kaliteli vakit geçiremediklerini düşünerek bir çeşit suçluluk hissiyle çocuklarını yanlarında yatırmakta ve bu halde farkında olmadan çocuğun kişiselleşmesini engellemektedirler. Boşanma durumunda bilhassa anneler çocuğun kendini makûs hissetmemesi için kendileriyle yatmasına müsaade verirler, bu özünde anne için de rahatlatıcı olduğu için sorun olarak görmezler, bana gereksinimi var diye düşünebilirler. Yeniden anne açısından da eşinin boşluğunu çocukla doldurmaya çalıştığı söylenebilir. Bu türlü durumlarda anne babanın bunu görebilmesi ve bu bahiste tedbir alması gerekmektedir, fakat içinde bulunulan duygusal durum gerçek bir kıymetlendirme yapmayı zorlaştırmaktadır. Bu türlü durumlarda bir uzmandan dayanak almak faydalı olacaktır.
Çocuğun sağlıksızlandığı durumlarda da anneler çocuklarını yataklarına aldığı görülmektedir. Normalde çocuk kendi yatağında yatarken sağlıksızlandığı bir durumda bu nizam bozulmakta ve çocuk bu durumu devam ettirmek istemektedir. Bilhassa küçüklüğünden itibaren sık teneffüs yolu enfeksiyonu geçiren, alerjisi olan yahut öbür bir sıhhat sorunu olan çocukların anneleri, çocuklarına bir şey olacak, sağlıksızlık tekrar edecek kaygısıyla çocuklarını yanlarından ayırmamaktadır. Bu durum çocuğun anneye bağımlı olmasına yol açmaktadır. Kişiselleşmesini maniler. Kendi odasında yatmaya başlamış bir çocuğu sağlıksızlandığı vakit ya da rastgele bir endişeli hayal sonrasında tekrar ebeveyn odasına geri almak ebeveynlerin sıklıkla yaptığı bir davranıştır. Bunun yerine bir müddetliğine yatağının yanında oturularak ve çocuk başı okşanıp rahatlatıldıktan sonra uyumasını sağlamak daha uygun olacaktır.
Dertli, evhamlı ve çok gözetici anne babaların çocuklarında, yalnız yatamama sorunu daha fazla görülmektedir. Ayrıca bu çocuklar kreşe ve okula başlarken zorluk yaşamakta, önemli ayrılma telaşı yaşamaktadır.
Şayet anne baba müsaade verirse ve çocuğuna gerekli alanı sağlarsa, her çocuk bir gün kendi yatağında, kendi odasında, kendi özelinde olmak isteyecektir. Zira çocuklar annelerine yapışık kalmak istedikleri kadar çok da bir aynan büyük, özgürleşmek ve kişiselleşmek için uğraş verirler. Buna fırsat tanımayan çok koruyu, baskıcı ebeveynler genelde ya çok pasif ve içine kapanık ya da çok asi çocuklarla karşı karşıya kalmak durumunda kalabilirler. Yapılması gereken şey, çocuğun yaşına uygun özgürlüklerini tanıyıp, ona alan vermek, lakin gerektiği yerlerde de hudut koyabilmek, kararlı ve istikrarlı olabilmektir.
