Cinsiyet Kimliği Bozukluğu
Cinsiyet kimliği bozukluğu ya da cinsiyet boşluğu yaşayan çocukta kendini gerçek manada erkek hissetmek kız çocukları için de bayan hissetmek konusunda bir şeyler eksiktir. Çocuğunuzun davranışları ile ilgili tasalarınız mi var? Çocuğunuzun cinsiyet karmaşası gösterdiğinden şüpheleniyor musunuz? Çocuklukta cinsiyet kimlik bozukluğuna işaret eden kimi durumları Amerikan Psikiyatri Derneği (APA) tarafından aşağıdaki üzere sıralanmıştır. Klinik uzmanlar bu beş göstergeyi, çocuğun bu rahatsızlığa sahip olup olmadığını belirlemede kullanırlar.
-
Israrla tekrarlanan karşı cins olma isteği ya da o denli olduğuna inanma durumu.
-
Erkeklerde karşı cinsin kıyafetini giyme ya da feminen giysi usulünü taklit etme. Kızlarda ise yalnızca stereotipik olarak maskülen olan kıyafetleri giymede ısrarcı olma.
-
Taklide dayalı hayali oyunlarda güçlü bir biçimde süregelen karcı cins rollerini tercih etme ve daima karşı cinsten olma fantezileri kurmak.
-
Stereotipik olarak karşı cinse ilişkin olan oyun ve cümbüşlere katılmak için ağır dilekler besleme.
-
Oyun arkadaşlarını ısrarla karşı cinsten seçmek.
Karşı cinsiyet davranışları okul öncesi periyotta 2-4 yaş ortasında başlar. Dr Richard Green’in araştırmalarına nazaran karşı cinsin elbiselerini giymek de birinci işaretlerden biridir. Cinsiyet karmaşası yaşayan erkek çocuklarında hareketli oyunlardan korkma erkek çocukları ile oynamada isteksizlik, öbür erkeklerin yanında çıplak durmaktan utanma, bayanların yanında çıplak durmaktan utanmama, baba ile münasebetlerde ve babaya bağlanmada güvensizlik ve anneye çok bağlanma.
Şayet çocuğunuz karşı cinsin aktivitelerine ve giysi kuşamına ilgi gösteriyorsa oyunlarını ve saplantılarını birbirinden ayırt etmeniz gerekir. Çocuğunuz karşı cinsin kıyafetlerini ender olarak giyiniyorsa endişelenmenize gerek yok. Fakat çocuğunuz bunu daima yapıyorsa ve kimi şeyleri alışkanlık haline getiriyorsa endişelenmeniz gerekir. Örneğin erkek bir çocuk annesinin makyaj materyallerini kullanmaya başlamışsa, erkek çocuklarından ve onların oyunlarından kaçınıyor ve kız çocukları ile oynamakta ısrar ediyorsa sonrasında tiz bir sesle konuşmaya çalışıyorsa, kızların yürüyüşlerini duruşlarını abartılı bir biçimde taklit ediyorsa kadınsı eşyalara karşı saplantılı bir ilgi oluşturmuş ise, kız kardeşinden ve annesinden daha feminen davranıyorsa çocuğunuz için endişelenebilirsiniz.
Cinsiyet karmaşası yaşayan çocuktan bir insan resmi çizmesi istendiğinde öncelikle bir bayan resmi çizecektir. Sonra tahminen bir erkek resmi çizecektir. Çocuğun çizdiği kız yahut bayan resmi pembe ve kırmızı üzere göz alıcı renklerle boyanmış, detaylı ve büyük fotoğraflardır. Çocuğun yaptığı erkek resmi ise zayıf, küçük, donuk ve ekseriyetle çöpten adam biçimindedir. Bütün bu fotoğraflar çocuğun gerçeklik algısını temsil eder.
Cinsel kimliğini güçlendirmekte olan olağan bir erkek çocuk, kız çocuklarla birlikte olmayı reddeder. Bilhassa 6-11 yaş ortası erkek çocuklar karşı cinsten arkadaş istemezler ve ‘‘Kızlardan nefret ediyorum’’ derler. Kızlar ise ‘’Erkekler çok aptal onları ortamızda istemeyiz, erkekler çok uyuz’’ üzere kanılarını lisana getirirler. Bu yaşlardaki çocuklar cinsiyet rollerinde çok katı ve stereotipik davranırlar. Bu cinsiyetçilik sağlıklı ve olağan bir cinsiyet özdeşimi sürecinin bir kesimidir.
Bu sağlıklı kız ve erkek çocuklar cinsiyet kimliklerini pekiştirmek için birebir cinsten yakın arkadaşlar edinirler. Böylelikle yeni edinilmiş olan erkeklik ve kızlık hisleri sağlam bir yer üzerine inşa edilecektir.
Bir çocuğun dişilik ve erkeklik hisleri, bilhassa de çocuk küçükse muhakkak belgisiz bir fikirden ötedir. Cinsiyet derin bir duygusal bedel taşır. Araştırmacılar, erkek çocuklara kız olup olmadıkları sorulduğunda, kızlara ise erek olup olmadıkları sorulduğunda birçok çocuğun epey güçlü reaksiyon verdiğini, kimilerinin bu soruyu eğlenceli bulduğu, kimilerinin da kızıp gücendiğini belirtmişleridir. Reaksiyon vermeyen çocuklar reaksiyon veren çocuklara nazaran daha az sağlıklıdırlar.
Ergenlik devrinde ise durum değişir. Zira olağan gelişim göstermiş bir erkek çocuk, kızların çekimine girmiştir. Onun için de kızlar artık kıymetsiz değildirler. Kızlar bir anda daha ilgi cazip, anlaşılması güç, romantik ve esrarlı hale gelmiştir.
Anneler erkek bir çocuğun sağlıklı bir cinsiyet gelişiminde değerli rol oynarlar. İlgisiz babaları olduğu durumlarda anne tüm ilgiyi oğluna yönlendirmiştir ve bebeklikten itibaren çocuk rol model olarak anneyi görmektedir çocuktaki birtakım mizaç yatkınlığı da annenin sıhhatsiz tavrından ötürü sağlıklı bir cinsiyet geliştirmesini pürüzler.
Erkek çocukların cinsiyet gelişimi için anneler üç halde davranabilirler.
-
Anne oğul bağlantısına dikkat edilmeli. Anneler oğulları ile çok yakın bir bağlantı geliştirmemeye dikkat etmelidir. Eşi ile duygusal taraftan inançlı bir bağ geliştiremeyen anne duygusal muhtaçlıklarını karşılamak için farkında olmadan oğluna sıhhatsiz ve çok bir biçimde bağlanabilir. Bu durumda anne muhtaçlıklarını karşılıyor olsa da bu oğlu için çok da uygun bir gelişme değildir.
-
Erkeksi özdeşim desteklenmeli. Anneler oğullarının erkeksiliğini onaylamak için daha fazla çaba sarf etmelidir.
-
Çocuk için bir baba figürünün olması. Baba yok ise veya bu muhtaçlığı karşılayamıyorsa büyük ağabey, dede, dayı ,amca üzere öteki bir yakını tarafından karşılanmalı. Annenin çocuğa ‘’Erkeklerin aile hayatında değersiz ögeler olduklarını ve ikisinin birlikte her şeyin üstesinden gelebileceği’’ bildirisi çok yıkıcı olabilir.
Oğulları ile daha yakın alaka ve CKB ‘nin önüne geçmek için babalar için de dört aktivite yararlı olacaktır.
-
Baba ile güreşerek oynanan oyunlar
-
Babaları ile birlikte banyo yapmak
-
Baba ve oğulun konutun dışında aktiviteler yapması. Kısa gezintiler, markete gitmek, akaryakıt almak üzere.
-
Yatma vakti geldiğinde çocuğu yerine yatıracak kişi baba olmalıdır.
Ebeveyn olarak çocuğunuzun cinsiyetine uygun davranışlarını güçlendirmek ve geliştirmek için olumlu teşvik cezalandırmadan çok daha faal bir yoldur. Abartılı feminen davranışların önüne geçmek istiyorsanız açık, dengeli ve suçlayıcı olmayan bir lisan kullanmalısınız. Mümkünse güvendiğiniz bir psikoterapist ile çalışın. Çocuğunuzun etrafında birebir cinsten olumlu bir rol modeli yoksa çocuğunuz karşıt cinsiyet davranışlarını benimserken kendini inançta hissetmeyebilir. Çocuğunuz bir bayan ve ya bir erkek olmanın cazip ve istek edilebilir bir şey olduğunu hissetmeli.