AŞK nedir? Aşk psikiyatrik bir rahatsızlık mı? Aşkın kimyası nedir? Herkes aşkı tıpkı mı yaşar? Aşkın bir ömrü var mı? Bu sorular yüzyıllar uzunluğu merak edilen, birçok yapıta mevzu olmuş fakat hala karşılığı aranan sorulardır. Bir şaire nazaran hasrettir, varoluştur, biz olmaktır. Bir ressama nazaran mavidir aşk. Bir filozofa nazaran “Aşk diye bir şey var mıdır?” sorusunun karşılığıdır. Bir psikoloğa nazaran aşk, hem olağan hem de nörotik olmaktır. Yanıtını bulamadığımız lakin içine birçok manası yüklediğimiz sözdür AŞK.
Aşk psikiyatrik bir rahatsızlık mı? Beyin ve Hudut Cerrahi uzmanı Prof. Dr. Kemal Yücesoy, aşkı süreksiz bir mecnunluk hali ve akıl tutulması olarak tanımlar. Kişinin saniyenin beşte biri kadar müddette görsel beğenisinin oluştuğunu, görsel algıyla birlikte kalp çarpıntısının başladığını ve sürecin 1,5 saniye sürdüğünü, aşk başlayınca beyinde hummalı bir çalışmanın gerçekleştiğini tıpkı anda 12 merkezin aktive olduğunu ve bu durumun aşk denilen süreksiz meczupluk halini ortaya çıkardığını tabir etmiştir.
Aşkın kimyası nedir? Feniletilamini, aşkın molekülü olarak tanımlayabiliriz. Birinci görüşte bize aşk dedirttiren kimyasaldır. Özellikleri bize uygun bir şahısla karşılaştığımızda uyarılan beyin feniletilamin, dopamin ve norepinefrin salgılamaya başlar ve görsel uyaranlar bu salınımı artırır. Feniletilamin, karında kelebekler uçuyor diye nitelendirdiğimiz karında kan çekilmesine bağlı krampların, gözbebeklerinizin büyümesinin, uçuyormuş üzere hissetmenizin ve sebepsiz gülücüklerinizin sahibidir. Dopamin ise beynin “ödül kimyasalı” olarak da bilinir. Gözümüzün aşık olduğumuz şahıstan diğerini görmemesi bu kimyasalın ikramıdır. Aşkın başlangıcında yaşadığınız uykusuzluk, iştahsızlık, konuşkan ve çoşkulu hallerimiz dopaminin tesiridir. Aşık olduğunuz kişiyi düşünmeniz bile dopamin düzeyinizi artırır. Norepinefrin ise; pürüz olamadığınız kalp atışlarınızın sorumlusudur. Endorfinler ise bağın devamında bağlılık, itimat, içtenlik hislerinin sebebidir.
Herkes aşkı birebir mı yaşar? Ruhsal olarak aşkı tabir etme halimiz içinde yaşadığımız toplumun öğretileridir. Beşerler, ebeveynlerinden arkadaşlarından ve kendi yaşantıları sonucu, kimin cazibeli olduğunu, aşkın nasıl bir his olduğunu, aşık olan kişinin nasıl davranacağını öğrenirler. Yani aşk olarak tabir ettikleri hisleri nasıl algılayıp yorumlayacaklarını öğretiler sonucu bilirler. O yüzdendir ki; aşkı herkes farklı yaşar. Birtakım âşıklar aşkı coşkulu, sevinçli ve hayatın vazgeçilmez bir rengi olarak yaşarken, kimi aşıkların ise aşkı yaşama formu tedavi gerektirecek kadar ağır ve takıntılıdır.
Pekala, aşkın bir ömrü var mı? Âşık olmamızla başlayan beyin aktivitesi vakitle azalır. Prof. Dr. Kemal Yücesoy, “aşkın ömrünün hem hormon ölçümleriyle hem beyin görüntülemeleriyle 2,5 yıl olarak belirlendiğini “ifade etmiştir. 2,5 yıl içinde hormonların yavaş yavaş azaldığını belirtmiştir. Öteki taraftan dünyada çeşitli ülkelerde yapılan araştırmalarda bu mühlet sonunda boşanmaların arttığı bulunmuştur. Özdemir Asaf’ın da dediği üzere “ Benimle ömür geçer mi ki dedim. Senle geçirmeye ömür kâfi mi? dedi. İşte bu bana bir ömür yetti.” Aşkın ömrü hissettiğimiz kadardır.
Aşkla yaşanacak bir ömür diliyorum. Sevgililer gününüz kutlu olsun.
