Antibiyotik öldürür

Türkiye ilaç kurumu kalp elektrosu denilen EKG de QT uzamasına neden olan ilaçların listesini yayımladı. Listede yok yok. Bilhassa antibiyoterapinin çok fazla kullanıldığı ve mikrobiyal rezistansın yüksek olduğu ülkemizde bu liste akılcı ilaç kullanımı için bir fırsat olur diye beklemiştim. Ne yazık ki beklenen dağ fare doğurmuştur. İşte bu yüzden iş başa düştü deyip kamuoyunu bilgilendirme gereği duyma gereksinimi hasıl olmuştur.

Ne yazık ki ülkemiz ilaca reçetesiz ulaşılabilen dünyadaki üç ülkeden biridir. Reçetesiz alınan ilacın, kullanıldıktan sonra reçelendirme zorunluluğunun mahalle baskısıyla doktorlarına dayatıldığı tek ülkedir. Hal bu türlü olunca tabipler; ilaç kartellerinin ve eczanelerin sekretaryası durumuna düşürülmeye çalışılmaktadır. O denli ki ilaç tanıtım çalışmalarını yürüten firmalar yüklerini eczaneler üzerine kaydırmışlardır. Sağlıksıznın ilaca erişim kolaylığı ismi altındaki yeni yetme ucube bir yaklaşımla; ilaç mümessili eczane ilgisi siyasi otorite tarafından ısrarla görmezden gelinmektedir. İşte bu “popülist” yaklaşım sonucunda “Hekim Sorumluluğu Bilinci’nin” ne demek olduğundan habersiz yığınlar doktorculuk oynamaya soyunmuşlardır.

İlaç yan tesirleri; öteden beri var olagelen ve sıkça tekrarlayan bir olgu olmasına karşın ne yazık ki düşsel algılarımızda nemelazımcılığa alıştırılmış toplum tarafından normalleştirilmiştir. İlaca yaklaşımdaki bu fütursuzca uygulamalar sonucunda; ne ilaç yan tesir bilgileri kayıt altına alınmış ne de kombine ilaç uygulamalarının olduğu sağlıksızlarda detaylı irdeleme çalışmaları yürütülebilmiştir. Söylentilerden öteye geçemeyen epey kabarık sayıda hurafe; halkın bilişsel havsalasının kıvrımlarına doldurulmuş, ispata dayalı tıp olgusunun varlığına karşın bilimsel hiyerarşi baskı altına alınmaya çalışılmıştır. Herkesin tabip olduğu bir toplumda diğer bir çıktının elde edilmesi de esasen olabilirlilikten çok uzaktır.

Gelelim QT meselesine! EKG’de QT uzaması; genetik bozukluk, elektrolit dengesizliği ve sebebi bilinemeyen durumlarda görülebildiği üzere kimi ilaçların yan tesirleri olarak da ortaya çıkmaktadır. Senkop yani bayılmaya neden olabilen QT uzaması; ani kardiyak ölümlere de yol açmaktadır. QT uzaması uzun vadede kalbin kan pompalama kapasitesini bozmakta ve kalp yetmezliğine de taban hazırlamaktadır.

Genetik ve sebebi bilinemeyen durumlara bağlı QT uzaması çok sık görülmemekle bir arada, elektrolit bozukluklarına ve ilaç kullanımına bağlı QT uzaması hiç de az bir durum değildir.

Hiçbir doktora danışılmadan kolay kolay temin edilebilen antibiyotik kümelerinin neredeyse yarısı ( Eritromisin, klaritromisin, klindamisin, trimetoprim-sülfametoksazol, kinolon kümelerinin çabucak hepsi, flukonazol, ketokonazol ), son vakitlerde yaygın olarak uyku bozukluklarında kullanılmaya başlanan antipisikotik ilaçların neredeyse tamamı ( Klorpromazin, haloperidol, droperidol, pimozid, tioridazin, sertindo, risperidon, ziprasidon, ketiapin ) ve yetişkin ile ileri yaş kümelerinde % 60’lara varan bir oranda adeta peynir ekmek üzere kullanılmaya devam edilen antidepresan ilaçların çoğunluğu ( Desimipramin, nortriptilin, amitriptilin, doksepin, fluoksetin, pimozid, imipramin, sertralin ) QT uzamasına neden olmaktadır.

Bu ilaçların QT üzerine olan tesirleri; orta sıra görülen yan tesirlerden değildir. Kelam konusu ilaçlar çabucak hemen her sağlıksıznın EKG’sinde bir ölçüde olsa QT uzaması yapmaktadır.

Daha da vahim olanı ise, kelam konusu ilaçların bir çok sağlıksızda; polifarmasi yani çoklu ilaç kullanımı biçiminde “akılcı ilaç kullanımı” desturu ile alay edercesine uygulanmasıdır.

İşte bu yüzden artık her sıhhatsiz “kafa kâğıdı” taşır üzere cebinde bir de EKG taşımalı. Eczacılar dahil önüne gelen de doktorculuk oynamaktan vazgeçmelidir.

Aksi halde, “antibiyotik de öldürür!”